ORAINGO HONETAN GURE BIDEA hondartza batean hasiko dugu, Lekeitio ondoan (berez Mendexan) dagoen Karraspio Hondartza atseginean hain zuzen, gure aurre-aurrean San Nikolas Uhartea dugula. Gogoratu, itsasbeheran irlara oinez hurbiltzeko aukera duzuela.

Errepidean eskumara, Lekeitio dugu zain, itsasoarekin lotura zuzena duen herri eder-ederra, aintzinako kale-trazaduraz gain Andra Mari eliza ikusgarria eta portualdeko etxe-multzo eta giro atsegina nabarmen ditzakegun herria. Kokatzen den inguru natural ederra ahaztu barik, noski.

LEKEITIO ERDIGUNEKO BIDEGURUTZEAN ezkerrera, Markina-Munitibar errepidea hartuko dugu, eta herritik atera ostean, 4,5. km.an, zuzen Munitibarrerantz.

Nekazal kutsua gordetzen duten parajeak zeharkatuz, hots, baserriz zipriztindutako paisaje politak, 9. km.an Gizaburuaga igaroko dugu. Herriskaren amaieran Bengolea aintzinako burdinola bisita dezakegu, eta kilometro batzuk aurrerago, Aulestin sartu baino lehen, Errotatxu urtegi-errota.

Kilometro bete beranduago jada Aulesti udalerrian sartzen bagara ere, herri-erdigunea bera (bestelako auzo askotxotan banatzen da) ez dugu beste lau kilometro bete arte harrapatuko.

Erdigunean ezkerrera (Markina-Xemeinera) egin ondoren, kilometro eta erdira dagoeneko gure hurrengo abiapuntua ikusgarriki azaltzen hasiko zaigu, Santa Eufemia baseliza kokatzen den Urregarai mendia, bere ezkerreko Bedartzandi mendigune harritsua eta bien arteko bailaratxoa, urtean behin erromeria entzutetsuaren kokalekua dena. Guztia ikusgarria.

Aulestiko Zubero eta Malats (Santiago baseliza) auzuneak igaro ostean, herritik 4,5 km.tara Santa Eufemia mendiraino igoko gaituen errepidetxoa hasten da, ezkerrera seinalizaturik dagoela. Bidexkaren lehen zatia asfaltatua dago, baina azkena gaizki aurkituko duzue, beraz lasai joan.

2 km. igo ostean lehen aipatutako bailaratxoan gaude, gure eskumara Santa Eufemia baselizara igotzeko bidezidorra dugula eta gure ezkerrean biderik behar ez duen Bedartzandi. Batetik zein bestetik bistak ederrak dira.

Inguruaz gozatu ostean, etorri garen bide berberetik Aulestiraino itzuliko gara, bertan ezkerrerako bidea hartuz (27 km.). Lea ibaiaren ondotik goazela, 3,5 km.tara jada udalerrian sartuko gara, baina beste pare bat kilometro gehiago egin arte ez ditugu lehenbiziko etxeak ikusiko, oraindik ere urrunean. Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaitz herritxo txikia beste 300 metrotara harrapatuko dugu, Erdi Aroan sortutako etxe-multzo atsegina.

Herritxoan bertan ezkerrera joko dugu, Markina-Bolibar norabidean (bestela Gernikara goaz), baina 200 metrotara eskuinera desbideratu beharrean izango gara, Bizkaiko Begiratokiaren kartel marroiaren laguntzaz. Kontuan izanik Oiz mendiaren ipar-magalean ari garela, 36,5. km.an goraino igotzeko bidea hasten dela ikusiko dugu. Guk zuzen segituko dugu.

Puntu horretatik aurrera panoramika politak ikusten hasiko gara, kilometro bat aurrerago beren "gailurra" izango dutenak, Bizkaiko Begiratokia izeneko balkoi naturalean. Leku horretatik herrialdeko zati garrantzitsua behatzeko parada izango dugu, barnealdean hasi eta itsasoraino.

MUNITIBARREKO BIDEGURUTZERA ITZULITA, eskumara eginez Iruzubieta-Markinarako bidea hartuko dugu. Konturatuko zareten moduan berau bigarren edo hirugarren mailako errepidetxoa da, beraz lasai joatea gomendatzen dizuegu.

45. km.an Gontxagarrigaina pasa ostean, jada Ziortza dugu ikusgai. Beharbada pinu asko soberan dituen paisaia polit honetan zehar, beste 3 km.ren bueltan Bolibarko sarreraraino iritsiko gara, baina herritxoan bertan sartu aurretik eskuinerantz desbideratuko gara. Gorantzako bideak pare bat kilometrotan Ziortzako Kolegiata entzutetsura hurbilduko gaitu. Oso aintzinako monumentu interesgarri hau, hainbat mendetan zehar Kostaldeko Santiagoko Bidearen ospitale-monastegi garrantzitsu izandakoa da.

Oraingoan bai, Ziortzatik jaitsi ondoren, Ameriketako Askatzailearen sendia bizi izan zen herriska zeharkatuko dugu, izena ematen dion Simon Bolibar handiaren omenezko zenbait monumentu eta elizpe ikusgarriaren ondotik.

Markina-Xemeinerantz goazela, pare bat kilometrotara denbora luzez bidegurutze-funtzioa izan duen Iruzubieta auzunean ezkerrera joko dugu. "Pilotaren Unibertsitate"ra, hau da, Markina-Xemeinera hiruzpalau kilometrotan iritsiko gara, sartu baino lehen ezkerrera Aulesti edo Santa Eufemiara hurbiltzeko bigarren aukera dugularik (lehen ezin izan baduzue oraingoan aprobetxatzea gomendatzen dizuegu).

Herri pilotazale honetan alde zahar interesgarria duzue, eta udalerrian zehar hainbat dorretxe, jauregi eta eraikin erlijiotsu ikusgarri. Horietatik harrigarriena, herria Ondarroa-Lekeitiorantz zeharkatzen ari garela, eskumara aterako zaigun kale-bideak hurbilduko diguna da: Arretxinagako Mikel Deuna Baseliza (probaleku ondoan), sainduaren irudia zaintzen duten hiru arroka erraldoiekin

MARKINA-XEMEINDIK IRTEN OSTEAN 1,5 km.tara Urberuagatik pasako gara, bere izenak dioen moduan ur natural eta osasuntsua sortzen den lekua (bainuetxea eskuinean pasako dugu).

Ondarroara beti zuzen goazela, 65,5. km.an Berriatua zeharkatuko dugu. Erdigunearen inguruan Aranzibia Dorretxea bisita dezakezue, 1500. urte inguruko Bizkaiko dorretxerik nabarmenetakoa, leiho ojibal bikoitz askorekin.

Gure bidea berriro itsasaldean bukatuko dugu, arrantzale kutsu boteretsua erakusten duen Ondarroan alegia, bertako eliza ikusgarri, portu girotsu eta hondartza lasaiaz gozatuz; Zubizarra ahaztu gabe, noski.