Ukrainako gerra egunetik egunera aldatzen doa. 2014an independentzia aldarrikatu baina linboan geratu ziren Donetsk eta Luhanskeko herri errepubliken independentziak onartu eta guda hasi zuen Errusiak. Mendebaldeak zigor ekonomikoen bidez erantzun du Ukraina ekialdeko errepubliken independentzia aitortzari.
Ukrainako presidente Volodymyr Zelenskyk iragarri du gobernuak armak eskainiko dizkiola "herrialdea babesteko prest dagoen orori". "Prest dagoen eta arma bati eusteko gai den edonork bat egin dezake bere lurraldeko Defentsa Unitateekin".
Herritarrei ere eskatu die odola emateko, soldadu zaurituek beharrezko dutelako. Era berean, eskarmentu militarra duen ukrainar guztiei egin die dei zuzena. Mezu berean, Errusia Alemania naziarekin alderatu du Zelenskyk. Agerraldi osoa ukraineraz egin du, baina pasarte batean errusieraz mintzatu da; Errusiako herriari zuzendu da eta errusiarrei eskatu die plazetara atera eta gerra geldiarazteko eska diezaieten Errusiako agintariei.
Russia treacherously attacked our state in the morning, as Nazi Germany did in #2WW years. As of today, our countries are on different sides of world history. ?? has embarked on a path of evil, but ?? is defending itself & won't give up its freedom no matter what Moscow thinks.
— Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 24, 2022
Hossein Amirabdollahian Irango atzerri ministroak adierazi du “NATOren probokazioek” eragin dutela Ukrainako krisia. Halaber, beharrezkotzat jo du su-etena ezartzea eta irtenbide politikoa eta demokratikoa bilatzea: “Ez dugu uste gerrara jotzea denik aterabidea”.
The #Ukraine crisis is rooted in NATO's provocations.
— H.Amirabdollahian امیرعبداللهیان (@Amirabdolahian) February 24, 2022
We don't believe that resorting to war is a solution.
Imperative to establish ceasefire & to find a political and democratic resolution.
Footage from Kharkiv (geolocation need) shows destroyed Russian equipment on the road. pic.twitter.com/zqyGlRtUOf
— Ruslan Trad (@ruslantrad) February 24, 2022
Geolokalizatu egin du bideoa John Marqueek.
Oraindik informazio nahasia badago ere, Errusiako armadaren bonbardaketak Ukraina osoan egiten ari dira, baina lurretik mugimendu eta borrokak Krimea, Donbass eta Bielorrusiako mugaldearen inguruko hainbat eremutan zabaltzen ari dira, gutxienez. Ukraina hegoaldean, Krimeatik joandako tropa errusiarrek Mariupol hirira iristea dute helburu. Itsaso Beltzeko edozein itsas mugimendu oztopatzeko, Errusiak Azov Itsasorako merkataritza-ontzien sarrerak itxi ditu.
Era berean, zabaltzen ari da tropa errusiarrak Kharkivera heltzen saiatzen ari direla, Ukrainako bigarren hiria eta Errusiako mugatik gertu dagoena. Kiev, Kharkiv, Odesa, Kramatorsk eta Poloniako mugatik gertu dagoen Ivano-Frankivsk hiriko aire-baseak misilez deuseztatu dituzte errusiarrek.
Errusiako aire-erasoak Ukrainako azpiegitura militarrean eta funtsezko beste azpiegitura batzuetan zentratzen ari dira, hala nola aireportu eta portuetan.
???? Largas colas en el cruce fronterizo de Uzghorod entre Ucrania y Eslovaquia pic.twitter.com/zd4dFokCxg
— Descifrando la Guerra (@descifraguerra) February 24, 2022
Bestetik, Poloniako Gobernuak iragarri duenez, errefuxiatuak jasotzeko guneak antolatzen hasi da.
Milaka herritar Ukrainako hiriburutik alde egiten ari da, gerra hotsak piztu direnetik. Reuters agentzia multinazionalak Ukrainako hiriburuan ezarritako kamera hau zuzenean erakusten ari da herritarrak nola ari diren hiritik ateratzen.
Ukrainako Estatuko (egungo) mapa eta bandera atzean dituela, lehen adierazpen ofizialak egin ditu Ukrainako presidente Volodymyr Zelenskyk: "Errusiako erasoak gerra handi baten hasiera ekar dezake Europako kontinentean. Etsaien tropek eraso egiten badigute, gure herria, gure askatasuna, gure bizitzak, gure haurren bizitzak kentzen saiatzen badira, geure burua defendatuko dugu. Erasorik egin gabe, baina defendatuko gara. Eta eraso egiten diguzuenean gure aurpegiak ikusiko dituzue, ez gure bizkarrak. Gure helburu nagusiak Ukrainan bakea eta gure herriaren segurtasuna dira. Horregatik prest gaude edonorekin hitz egiteko, errusiarrak barne".
“Ez da bloke kontua. Bizitza edo heriotzaren arteko kontua da”, salatu du Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidenteak. Putinek agindutako erasoa “aurrekaririk” gabekoa dela ohartarazi du, eta Ukrainatik erretiratzeko eskatu dio. Putini leporatu dio “Europa berrira” gerra eramatea: “(Erasoak) helburutzat du Europako egonkortasuna eta nazioarteko ordena”.
Zigor multzo bat iragarri du von der Leyenek, Errusiako ekonomiako “sektore estrategikoen aurka” egingo duena; teknologietara eta merkatuetara sarbidea blokeatuko diote Errusiari. “Ekonomiaren oinarria ahulduko diegu, baita modernizatzeko gaitasuna ere”. Arratsaldean larrialdizko bilkura bat egingo dute Europako Batzordeko agintariek, Bruselan.
Ukrainako Gobernuak Kieveko aireportua, herrialdeko nagusia, ebakuatzeko agindua eman du, eta aire-eremua ixteko agindua eman du. Ukrainako hainbat hiritan, hiriburua barne, erasoen aurkako sirenak entzun dira goizaldean. Ukrainak lege martziala ezarri du eta erasoari aurre egiteko deia egin die herritarrei. Ukrainako agintariek zabaldu dute lurreko inbasio bat ere abiatu dutela Bielorrusiako mugetatik, baina hori ez dago baieztatuta.
Ukrainako armadaren azpiegituren aurkako eraso zabala ari da gauzatzen Errusiako armada. Lehen orduetan ez zegoen argi ea "operazio militar berezia" Donbasseko zonaldean burutuko zuten ala Ukrainako Estatu osoan. Azken orduetan datozen irudi eta informazioen arabera, lurralde osoan barreiatuta dauden Ukrainako armadaren azpiegitura askoren aurkako erasoak ari dira gertatzen.
Los bombardeos rusos a objetivos militares no se limitan a la mitad oriental de Ucrania. Zhytomyr, Lutsk o Ivano-Frankivsk han informado de ataques. Muy cerca de la frontera polaca (mapa vía @ASLuhn). pic.twitter.com/Vul6DE5nAt
— Argemino Barro (@Argemino) February 24, 2022
Ukraina mendebaldeko aireportu baten aurkako erasoa.
Misil de crucero atacando el aeropuerto de Ivano-Frankivsk. Esto sucede ahora por toda #Ucrania. Multitud de objetivos militares y de infraestructuras atacados por todo el territorio. Se habla de que la aviación ucraniana ha sido seriamente dañada en sus bases. pic.twitter.com/f1JNTlU7Vd
— Pablo González (@PabVis) February 24, 2022
Vladimir Putin osteguneko goizaldean iragarri du Errusiako armadak "operazio militar berezia" abiatuko duela Ukrainan "Ukrainako agintariek Donbasseko jendeari egindako gehiegikerietatik eta genozidiotik" babesteko. "Donbasseko errepublikek Errusiara jo dute laguntza eske, eta horregatik erabaki dut operazio militar berezia abiatzea. Kieveko erregimenaren aldetik zortzi urtez abusuak eta genozidioa jasaten dituztenak babesteko helburuarekin, justiziaren aurrera eramango ditugu pertsona baketsuen aurkako odol-krimenak egin zituztenak, errusiarrak barne".
Putin announces military operation in Donbass#RussiaUkraineConflict #RussiaUkraineCrisis #UkraineCrisis pic.twitter.com/6nrTfOcvxG
— Ruptly (@Ruptly) February 24, 2022
Putinek dio ez duela Ukrainako lurraldeak militarki okupatzeko asmorik. Militar ukrainarrei armak entregatzeko eta etxera itzultzeko eskatu die. Eta ohartarazpen bat egin du: "Errusia modernoa potentzia nuklear indartsuenetako bat da, baita SESB desegin eta potentzial nuklearraren zati handi bat galdu ondoren ere. "
"Etengabe egiten diegu aurre gezurrei, edo presio eta xantaia saiakerei, NATO, gure protestak eta kezkak gorabehera, etengabe hedatzen ari den bitartean. NATOko herrialde nagusiek, beren helburuak lortzeko, ultranazionalistak eta neonaziak babesten dituzte Ukrainan, eta horiek, era berean, ez diete inoiz barkatuko Krimeako eta Sebastopoleko biztanleei haien hautu libreagatik: Errusiarekin bateratzea ".
Lougansk Information Center egiturak zabaldu datua da: Ukrainak 114 aldiz eraso dio Luhanskeko herri errepublikari otsailaren 23 honetan.
Errusiak errepublika honen independentzia aitorturik otsailaren 21ean, giroa gaiztotu egin da azken egunetan. Donetsk herri errepublikan ere giroa gaiztoturik dute.
Agerraldia egin du Donetskeko Herri Errepublikaren buru Denis Puxilinek, azalduz "momentuz" ez dutela Ukrainako tropen aurka egingo. Ez du baztertu mugak zabaltzeko "konponbide militarra" erabiltzea: "Oraindik ez gaude une horretan. Ukrainako tropak frontean daude, eta edozein unetan jo dezakete erasora".
Ukrania eta Errusiarekin harreman nahiko onak dituela, "bitartekari" izateko proposamena luzatu die gatazka honetako eragile nagusiei. Recep Tayyip Erdoganek hitz egin du telefonoz Vladimir Putinekin eta ohartarazi dio gerra bat ez litzatekeela inoren mesederako.
Turkiak ere deitoratu du Errusiaren jokaera: "onartezina" zaio Errusiak independentzia aitortu izana Donetsk eta Luhanskeko herri errepublikei.
Nazio Batuen Erakundeko buru Antonio Gutierrezek alarma piztu du: mundua "arrisku momentu" batean dago. Errusiaren jokaera berriro ere kritikatu du nazioarteko erakundeak.
"Errusiaren jokabide gero eta mehatxagarriagoaren aurrean, Erresuma Batuak laster laguntza militar gehiago emango dio Ukrainari". Horra Boris Johnson Erresuma Batuko Lehen ministroaren adierazpena. Errusiaren aurkako neurriak hartzeko "prest" agertu da Erresuma Batua, tartean zigor gehiago erabakiz.
Gaurtik hasiko da Europar Batasuna Errusia zigortzen. 15:00etatik aurrera aplikatuko ditu lehen zigorrak, eta Errusiari Europako finantza zerbitzuen eta kapitalen merkaturako bidea oztopatzea dute helburu. Bestalde, hainbat herritar –tartean, Luhansk eta Donetskeko errepubliken independentziaren alde egin duten Dumako 351 hautetsiak– baita bi errepublika hauetako aktibitate ekonomikoak dituzte jomugan.
Erabaki politiko esaguratsua hartu du bere aldetik Alemaniak ere: Nord Stream 2 gasbidea abiarazteko baimena ezeztatu dio Berlinek Errusiari. Errusiatik Alemaniaraino gasa ekarri behar duen 1.200 kilometroko hodi batean dago korapilatuta Europar Batasuna, AEB eta Errusiaren arteko harremana eta aldi honetan berriro egitasmo hau erabili du Mendebaldeak Errusia trabatzeko.
Larrialdi-egoera ezartzea galdetu zion Ukrainako Segurtasun Kontseiluak Parlamentuari; erabakia berresteko 48 ordu ukan arren, berehala agertu da larrialdi-egoera ezartzearen alde. Alarma-egoera ezarriko dute herrialde osoan, Donetsken eta Luhansken izan ezik. Neurriak 30 egun iraunen du gutxienez.
"Jo gehiago. Jo azkarrago. Jo orain", mezua helarazi die nazioarteko estatuei Ukrainako Atzerri ministro Dmytro Kulebak. Errusiari zigor gehiago jartzeko eskatu dio nazioarteari, orain arte eman pausoak eskertuz.
To stop Putin from further aggression, we call on partners to impose more sanctions on Russia now. First decisive steps were taken yesterday, and we are grateful for them. Now the pressure needs to step up to stop Putin. Hit his economy and cronies. Hit more. Hit hard. Hit now.
— Dmytro Kuleba (@DmytroKuleba) February 23, 2022
Ukrainako Gobernuaren lege-proiektuaren alde agertu dira parlamentariak. "Zilegizko defentsa" kasua izanik armak hartzeko bidea ireki die herritarrei gobernuak. Horrez gain, Errusian bizi diren herritarrei Ukrainara itzultzeko eskatu die gobernuak. Hiru milioi ukrainar inguru bizi dira Errusian.
"AEBek beti saldu izan izan dituzte armak Ukrainari, tentsioak areagotuz, ikara emendatuz baita gerra agenda puztuz ere. (...) Ukrainak gaur egun bizi dituen tentsioetan zein da AEBen eragina? Hau da benetako galdera". AEBen jokaera gogorki salatu du Txinako diplomaziaren bozeramaile Hua Chuyingek.
Tentsioa gora doa, eta elkarrizketaren bidea hertsituz doa. "Diplomaziak ez du arrakastarik izango Errusiak norabidea aldatzen ez duen bitartean" adierazi zuen astearte gauean Jen Psaki Etxe Zuriko bozeramaileak.
Alta, Putinek berretsi egin du "aterabide diplomatikoak" aurkitzeko borodantea, asteazken goiz honetan: "Arazo konplexuenei begira aterabide diplomatikoak atzemateko xedez, elkarrizketa zuzen eta zintzo bati buruz irekirik jarraitzen du gure herriak".
Ostegun honetan Genevan (Suitza) biltzekoak ziren Antony Blinken AEBetako Estatu Idazkaria eta Sergei Lavrov Errusiako Atzerri ministroa, baina bilera hori ere bertan behera utzi du Blinkenek.
Petrolio eta gasaren prezioak gora egiten ari dira, Ukraina eta Errusiaren arteko gerra arriskuak munduko horniduran eragin dezakeenaren beldurrez. Nazioartean erreferentzia den Brendt gordin upelaren prezioak otsailaren 22an azken zazpi urteetako gorengo preziora iritsi zen: 99,38 dolar.
Egoera azeleratzen ari dela ikusita, sareratu egin dugu aste honetako ARGIA aldizkarian gai nagusi gisa joan den Asier Blasen analisia. Hemen hasiera:
2021eko urriaren 30ean The Washington Post egunkariak argitaratutako artikulu batek ireki zuen bidea. Testuan iradoki zuten Errusia Ukrainaren inbasioa prestatzen ari zela. Ordutik zurrumurrua etengabe elikatu eta garatu dute AEBetako Gobernutik, eskala handiko inbasioa berehala gertatuko zela esan arte. Iturria? AEBetako eta Erresuma Batuko inteligentzia zerbitzuak. Frogak? Bat ere ez. Hipotesiak ba al du logikarik, Errusiak nazioarteko politikan azaldu duen portaerari erreparatuz gero? Hori ere ez. Orduan, zer ari da gertatzen?
Irakurri osorik lotura honetan.
Mezu hau publikatu du Amnesty Internationaleko buruak:
"Zenbait astez luzatu diren negoziazioek fruiturik eman ez duten honetan, Ukrainako zibilak babestea da gaur egun lehentasun nagusia. Guztia leherraraziko lukeen gatazkaren potentziala gaur egun errealitate den honetan, indar oro jarri behar da zibilen sufrimendua minimizatzera eta krisi honetan gizateria lehenestera. Alde guztien obligazio legala da hori egitea.
Alde guztiei dei egiten diegu nazioarteko giza eskubideen legeria errespetatzera. Herritarren bizitzak babestu behar dituzte eta uko egin eraso indiskriminatuei eta debekatutako armei, hala nola, cluster munizioei. Alde guztiei eskatzen diegu uztea eta erraztea erakunde humanitarioen lana, erasoek kaltetutako zibilen asistentzian oinarritzen dena.
Amnesty Internationalek adi jarraituko ditu gertaerak ikusteko nazioarteko legeria urratzen duen gatazka honetako edozein aldek".
Errusiak Donbasseko bi herri errepubliken independentzia aitortuta Ukrainaren burujabetza urratu duela uste dute Charles Michel Europar Kontseiluko presidenteak eta Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidenteak eta iragarri dute Europako Batasunak zigorrak ezarriko dizkiela "legez kanpoko ekintza horrekin zerikusia dutenei".
Nazio Batuetako AEBetako enbaxadore Linda Thomas-Greenfield-ek gaitzetsi du Vladimir Putinek armada bidaltzea Donbasseko errepubliketara. "Bakea mantentzera" doazela esateak ez du zentzurik bere ustetan. "Bakea mantentzera doala dio. Ez du zentzurik. Guk ongi dakigu zertara doazen".
Putinek esan izana Ukraina eskualde hauei eraso egiten ari zela, "gezurretan oinarritua" dagoela esan du, "guda testuingurua sortzeko". "Putinek denboran atzera egin nahi du inperioek mundua dominatzen zuten garaira. Baina hau ez da 1919", adierazi du tentsioz beteriko Nazio Batuetako bileran. AEBek Errusiari zigor ekonomiko gehiago ezarriko dizkiotela adierazi du.
Ukrainako presidente Volodymyr Zelenskiy goizaldean herrialdeari zuzendu zaio telebista publikoan. Errusiari egotzi dio bake akordioak apurtzea eta bere lurraldea zatitzen saiatzea. Zelenskiyk esan du Ukraina bake eta diplomaziarako eskua luzatuta jarraitzen duela, baina argi utzi nahi dutela ez direla Errusiaren beldur.
AEBetako presidenteak Donbasseko bi herri errepubliken aurka zigor ekonomikoak ezarriko dituela iragarri du. Berri agentziek jakitera eman dutenez, Putinek independentzia aitortu berritan, Biden 35 minutuz mintzatu zen telefonoz Volodimir Zelenski Ukrainako presidentearekin.
Asteburuan Ukrainako armadaren partetik erasoak salatu ostean, beren independentzia onartuta, Putinek agindu die gehienbat errusiarrak diren Donbasseko errepubliketako herritarrak babesteko eta han "bakea bermatzeko". Honenbestez, Mendebaldeko potentzien arabera, pauso honekin Errusiak Ukraina inbadituko luke. Beren hitzetan, ez dira Ukrainan sartu, hauek independenteak direlako.
NATOko idazkari nagusi Jens Stoltenbergek bere Twitterreko kontuan idatzitako mezuan ondorengoa adierazi du: "Putinen erabakiak gatazka konpontzea zailtzen du eta Minskeko Akordioak urratzen ditu".
Aurreko astean bozkatu zuten Errusiako diputatuek Luhansk eta Donetseko herri errepublikei independentzia aitortzearen alde. Diputatuek adierazi zuten Donbassko errusiarrek laguntza behar dutela, eta "helburu humanitarioa duten neurri egokiak babesten" dituztela. Bi herri errepublikei independentzia aitortu ostean, Errusiako behe ganberako diputatuek Putin presidenteari eskatu zioten erabakia berrestea, eta otsailaren 21ean hala egin du Putinek Segurtasun Kontseiluan.
Azkenik, Errusiako Parlamentuak onetsi beharko du Donbasseko independentzia, eta ondorengo orduetan egingo duela espero da.
Putinek bere erabakiaren berri eman die Frantziako eta Alemaniako agintariei, eta mendebaldeko estatuek honen aurka erreakzionatu dute.
Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena.
Urtarrilaren 20an utziko du AEBko presidente kargua Joe Bidenek, lekukoa Donald Trumpi emanda –zeinak AEBen norabide aldaketa marka dezakeen Ukrainako gerran–. Agintaldia amaitu aurretik, baina, irakurri dugu Ukrainari baimena eman diola Errusiako Kursk eskualdean... [+]
Errusian Ukrainarekiko gerra-frontean arituko liratekeen iparkorear soldaduena bezalako kontakizunak entzuten direnean, kosta egiten zaio behatzaileari bereiztea zer izan daitekeen gerra-lainoak lausotzen duen errealitatea, eta zer maskirovka klasikoenekoa.
Dagoeneko milioi bat pertsona hil dira Errusiaren eta Ukrainaren arteko gerra hasi zenetik, hainbat informek jaso dutenez. Hildako gehienak soldaduak dira, eta ondoren zibil ukrainarrak. Udara honetan izan dira kopururik altuenak 2022tik.
Asteazken honetan Ukrainako lehendakari Volodimir Zelensky Londresen bildu da Keir Starme lehen ministro britainiarrarekin eta Mark Rutte NATOko idazkari nagusi berriarekin. Ondoren bildu da ere Europar Batasuneko beste buruzagi garrantzitsuekin. Helburua da “garaipenerako... [+]
Irailaren 19an Europako Parlamentuaren gehiengoak honen alde eman zuen botoa: "Berehala kendu ditzatela Ukrainari emandako arma-sistemaren erabilerari jarritako murrizketa guztiak Errusiako lurraldean". Hitz arruntetan esanda: "Bota itzazue luzera handiko misilak... [+]
Potentzientzat salamiaren taktika erakargarria da. Xerrak apurka-apurka era finean moztean datza. Horrela AEBek NATOren zabalkundearekin, nazioarteko legediaren hausturekin, erregimen aldaketekin eta nazioartean bere base militarren ugalketarekin errusiarren segurtasuna eta... [+]
(Baina Kievek Errusiari eraso egiten uzteak gerrara eraman gaitzake zuzenean).
George Beebe CIAko Errusiako analisi zuzendari ohia da eta bere artikulu hau Rafael Poch kazetariaren blogean argitaratu dute gaztelaniaz eta Brave New Europe webgunean ingelesez.
Taldea ezagutzera ematea, gerrarako dirua biltzea eta soldaduak errekrutatzea da faxisten asmoa. Hainbat geldialdi egingo dituzte, hala nola Alemanian, Polonian, Txekian, Lituanian, Herbehereetan eta Belgikan.
Udan ohikoa izaten da albiste asko opor garaien etenak estaltzea. Eta egia esan, estalita baleude, kasik hobe. Gerra hotsen doinuak jarraitzen baitu dantzan jartzen kontinente zaharra.
2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.
2022ko otsailaren 24an hasi zen gerra. Ordutik, Errusiak egiten duen erasorik bortitzenetakoa egin du astelehenean. Erasoak azpiegitura energetikoa izan du jomuga, eta horrek itzalaldi orokorrak eragin ditu.
Osasun artak biltzen ari da Pablo Gonzalez Moskun une honetan. Joan den astean, Poloniako Radomgo segurtasun handiko espetxetik atera zen kazetaria bi urte eta bost hilabeteko preso egon ondoan. Poloniak leporatzen zion espioitza frogatu gabe libre atera da.
Sortu zela 75. urteurrenean egindako gailurrean, Aliantza Atlantikoak Txinaren kontrako mezua gogortu du eta herrialde asiarrari egotzi dio Errusia laguntzea Ukrainako gerran. Kievi laguntza gehiago emateko konpromisoa adierazi dute NATOko 32 kideek eta Europako herrialdeek... [+]