Sorgin ehizari buruzko historia ezagunenak XVI. eta XVII. mendekoak dira Euskal Herrian: Erronkarin, Zugarramurdin eta Lapurdin, inkisidore eta torturatzaileen amorrua jasan zuten herritar ugarik. Hain justu 1525ean, duela ia 500 urte Pirinioetan lehen prozesu orokorra hasi zutela gogoratu dute abuztuan Auritzen, Nabarralderen eskutik.

Euskaraz hitz egiten zuen katua

Ezkarbarte (Nafarroa), 1576. Ozkoidi eta Lizaso komisarioak Orikain auzo nagusira joan ziren ustezko sorginkeria kasu bat ikertzera. Martirikorena etxeko Mari Martin zen ustezko sorgina. Eta Juan Lizasok Juan San Martin lekukoaren testigantza jaso zuen idatzia auzi larriago bat... [+]


2023-02-23 | Azkaingo AEK
7. Inkisizioa Lapurdin
MULTIMEDIA - Larrungo Uhinak

Erdi aroko gertakari latza izan zen inkisizioa Euskal Herria, bereziki Nafarroan eta 1609an Lapurdin emandako sorgin ehiza. Azken hau hobeto ezagutzeko asmoarekin, Larrungo Uhinak emankizunak Asisko Urmeneta komikigile eta historialari nafarra eta Xabet Andueza Lapurdi... [+]


2022-12-05 | Reyes Ilintxeta
"Inkisizioak salbatu zuen jende pila hemen Euskal Herrian, sorginkeria aferetan"

Milaka agiri arakatu ditu Paul Arzakek azken 53 urteetan. Nafarroan izan diren ehunka sorginkeria prozesuetako datuak bildu ditu 443 orrialdetako Sorginkeriarena gurean liburu mardulean eta ateratzen duen ondorio nagusia da XV-XVI. mendeetako sorginkeria akusazio masiboek... [+]


2022-11-18 | Xaloa Telebista
Erratzukoak ere ez ziren sorginek
MULTIMEDIA - Antzezlana

1611n Erratzun gertatutako historia islatzen duen antzezlana aurkeztu zuten 2022ko apirilaren 8an eta 9an Erratzun. Felix Sanz Zabalzaren Las brujas de Erratzu liburua euskaratu zuen Nerea Iturriria erratzuarrak, eta herritarren laguntzarekin antzerkira eraman dute.

Argazkia:... [+]


Durangoko herejeak
Disidentziaren mendetako aztarna

Durangaldean XV. mendean sortu zen heresiari erantzunez, Espainiako inkisizioak hango herritarrak –batez ere emakumezkoak– hamarkadatan eta mendetan jazarri zituela diote ikerketa berrienek. Kasuak agerian utzi du botere erlijioso eta politikoak disidenteen beldur... [+]


Federiciren izpirik ez 'Akelarre' filman

Sorgin ehiza feminizidioa izan zela azpimarratu nahi du Pablo Agueroren filmak, baina zuzendariaren begirada heteropatriarkalak asmo feminista zapuzten du. Inkisidoreak euskal Sherezade moduko batekin duen obsesio erotikoak ardazten du istorioa. Ikertzaile feministek aipatzen... [+]


2021-02-08 | Ttipi Ttapa
Helena Xurio Arburua: "Mehatxupean isildu da inkisizioak eragin zuen neurrigabeko sarraskia"

Ipuin eta kondairak bazterrean utzi eta egia ezagutzeko beharra sentituta, herriko historia aztertzen hasi zen Helena Xurio (Zugarramurdi, 1970). Asisko Urmeneta komikilariarekin batera, Euskal Herriaz haraindi, inkisizioaz idatzi dutena irakurri eta hariak lotu ondotik, emaitza... [+]


2020-11-18 | Axier Lopez
Sorgin ehiza Lapurdin eta Nafarroan
Herri oso baten aurkako erasoa

Ezin zenbatu sorginen inguruan egindako liburu, film, erakusketa, hitzaldi eta souvenirrak Euskal Herrian. Baina gehienetan ohiko galderak baino ez dira iradokitzen, ea emakume horiek zer egiten zuten, ea benetan elkartzen ote ziren akelarrean, ea zer droga hartzen zuten, ea... [+]


2020-11-12 | Barren .eus
Emakumearen egoera Nafarroako konkistaren testuinguruan
MULTIMEDIA - solasaldia

Amaia Nausia Pimoulier historialari nafarrak hitzaldia eman zuen Elgoibarren 2020ko martxoaren 11n, 'Aro Modernoa: Euskal Herria mundura zabaltzen' hitzaldi zikloaren barruan.

Emakume kristau idealaren diskurtso berria, gure lurraldeetan hain garrantzitsua izan zen... [+]


Nafarroan izandako sorgin ehizaren fenomenoari buruzko erakusketa bat jarri dute Nafarroako Artxiboan

Maleficium. Nafarroa eta sorgin ehiza (XIV-XVII mendeak) erakusketan, gaiari buruz Europan dagoen dokumentu multzo esanguratsuenetako bat izango da ikusgai urte amaierara arte.