Bihar irailean sartuko gara eta ikasturte sozial eta politiko berri batean, gizarte mailako zenbait larrialdirekin erantzunak eskatzen dituztenak atzerapenik gabe, besteak beste, pentsioak, osasuna eta zainketak.

Aurre egin beharreko erronkak oso garrantzitsuak dira, eta ez diegu arreta kenduko; Euskal Herriko pentsiodunok aurre egin beharreko arazoak aztertu eta zehaztu behar ditugu, planteatuko diren aldarrikapenak eta eskariak eta, batez ere, erantzunak eta mobilizazioak prestatu helburuak gauzatzeko.

Erronka eta eskari espezifikoak Euskal Herrian.

Eskaerei emandako erantzuna, orain arte, Gasteizko Jaurlaritzaren eta Legebiltzarraren gehiengoak erabat errefusatu du. Eta Iruñeko Gobernuan eta honen partaide diren indarren aldetik EH Bilduko taldearekiko nolabaiteko konpromisoa baino ez da izan: lantalde bat sortzea, lege-neurriak eta arau-aldaketa batzuk sortzeko, PFEZaren aitorpenean kenkarien bidez gutxieneko pentsioei 15.120€/urteko errenta bermatzea (1.080€ x 14) 2025erako. Baina ezin da argi eta garbi esan “nolabaiteko konpromisoa” errealitate bihurtuko denik.

EAEko eta Nafarroako baldintza ekonomikoei esker, gutxieneko pentsioak 1.080€ osatzeko aukera dago, are gehiago azken urteetan Aurrekontuak handitu direnean, Ogasuneko diru-sarrera hobekuntza esanguratsua dela-eta. Hori gauzatzeko arazoa da borondate politikorik eza, EAEn 160.000 pentsiodun baino gehiago eta Nafarroan 50.000 baino gehiago direlarik, gehienak emakumeak, eta diru-kopuru horren azpitik edo oso azpitik bizi direlarik. Irmo borrokatu beharko da ikasturte honetan 1.080€ko gutxieneko pentsioa errealitatea izateko.

Pentsiodunen Mugimenduarentzat funtsezkoa den beste arazo edo erronka Osakidetzarena eta egoitzak, etxeko arreta eta bestelako zaintza-zerbitzuak. Uda honetan, aurrekoetan baino gehiago, ordutegi-murrizketak eta anbulatorioen itxierak, baita EAGenak eta ospitaleetako Larrialdietan murrizketak jasan behar izan ditugu; gainera horiei gehitu behar zaizkie osasun-larrialdietako zerbitzuen ezintasuna eta kudeaketa txarrak sortutako arazoak. Eta hartu diren neurriak, mediku faltak eta gainerakoek eragindako urritasun eta arazo horietako batzuk estaltzeko zera izan da, besteak beste, aparteko orduak gehitzea eta horien ordainketa handitzea. Hori, ahaztu gabe premiazko ebakuntza mediko batzuk osasun pribatura desbideratzea.

Osakidetzaren arazoak ez dira egoeraren araberakoak, egiturazkoak baizik. Eta Gasteizko Gobernu berria “Osasunaren aldeko herrialde-itun” bat proposatzen ari da; ikusiko dugu zertan zehazten den, baina ezin da aitzakia edo koartada bihurtu premiazko neurriak luzatzeko edo ez hartzeko Osakidetzaren gabezia larrien aurrean.

Bestalde, egoitzen arazoak, etxez etxeko arretarenak, etab. erakundeen kezken zirkuitutik kanpo daude, adinekoentzako arreta-premien eta kalitatezko zainketen defentsari buruz egindako adierazpenetatik haratago, ez da neurri zehatzik hartzen, eta horrek aukera ematen du egoitzak kudeatzen dituzten enpresekin egiten diren hitzarmenetan, enpresa horiek onura mamitsuak lortzeko. Gauza bera gertatzen da Etxez etxeko Laguntza Zerbitzuak (ELZ) kudeatzen dituzten enpresekin egindako akordioekin, erakundeek erantzukizun horretaz ez arduratzeko baino ez dute balio, eta enpresa kudeatzaileak, modu berean, onura pribatuak ahalbidetzeko.

Ekimen zabalak eta anitzak hartzea oso beharrezkoa izango da Osakidetza osasun-zerbitzu publiko eta kalitatezkoa berreskuratzeko, bere profesionalentzako lan-baldintza duinekin. Era berean, adinekoen gizarte-zerbitzuei arreta emateko zerbitzuen kontzertazioen eta pribatizazioen aurrean, horiek izaera publikokoak, unibertsalekoak eta doakoak izatea eskatzen jarraitzea interes eta premia sozial handiko lana da.

Estatuko Kongresuari eta Gobernuari egiteke dauden pentsiodunen eskaerak.

Pentsioei buruzko azken akordioak, Gobernuaren, CEOEren, Cepymeren eta CCOO eta UGT sindikatuen artean, hobekuntza partzial txiki batzuk ekarri ditu, baina ez die galgarik jarri azken urteetako narriadura eta murrizketei eta bere helburu nagusia honakoa da: erretiroa hartzeko batez besteko adina luzatzea eta pentsioen kostuak gutxitzea.

Pentsiodunen plataformen eta mugimenduen kasuan, -horien artean EHPM- Estatuko ekintza-unitatean parte hartzen dutenek, eta egiteke dauden oinarrizko aldarrikapenak izaten jarraitzen dute: pentsioetan 2011tik galdutakoa berreskuratzea eta KPIren igoera bermatzea; pentsio minimoak nabarmen hobetzea, Lanbide arteko Gutxieneko Soldataren (LGS) maila lortu arte; soldata eta pentsioaren ordezkapen-tasa berreskuratzea, pentsioen murrizketen ondorioz jaisten ari dena; generoa-arrakalaz (%37) amaitzea; Gizarte Segurantzaren kontuen auditoria betetzea; 40 urte edo gehiago kotizatuta duten erretiro aurreratuaren koefiziente murriztaileak kentzea; pentsioen sistema publikoa bermatzea, kalitatezko enpleguak sortuz eta soldatak eta kotizazioak nabarmen hobetuz; 12/2022 Legea indargabetzea, enplegu-pentsioen planak sustatzeari buruzkoa.

Horrelako ezer ez da izan uztailaren 31n hitzartutako negoziazio eta akordioetan Gobernuaren eta CEOE, Cepyme eta CCOO eta UGT sindikatuen artean. Eta Inklusio, Gizarte Segurantza eta Migrazioetako ministroa Elma Saiz Salgadok oraindik ez dio erantzun estatu mailako ekintza-batasuneko pentsiodunen plataformek eta mugimenduek maiatzean egin zioten bilera-eskaera.

Horregatik, mobilizatzen jarraitzea beste aukerarik ez dago, oinarrizko eskaera horiek entzunak izateko. Aurreikusitako eta partekatutako ekimen batzuen artean hauxek dira: deialdi deszentralizatua, irailaren 30ean -astelehena- egingo dena, Adinekoen Nazioarteko Egunaren bezperan eta manifestazio bateratua Madrilen, urriaren 26an.

The post EHko Pentsionisten Mugimendua: Ikasturte sozial eta politiko berriaren hasiera appeared first on Steilas.