Abelbideei buruzko 3/1995 Legeak 30 urte bete ditu. Bide Publikoetako Iberiar Plataformarekin (PICP), Espainiako Mendi Kirol eta Eskalada Federazioarekin (FEDME) eta Ekologistak Martxan elkartearekin koordinatuta, bide eta bide publiko horien garrantzia zabaltzen dugu.

Larunbat honetan, apirilaren 5ean, 12:00etan, Basauriko azalera handi horren sarreran egongo gara. Udalarekiko eta Urarekiko intimitatean, Ibaizabal eta Nerbioi ibaien bidegurutzera iristea eragozten dute. FREE TOUR bat egingo dugu arrazoirik gabe hesitu eta itxi den bide publiko baten adibide bat erakusteko.

Bere garaian herritarrenak ziren bideak berriro irekitzeko asmoz, gustatuko litzaiguke gai izatea ikusteko itxiturekin ez dituztela bakarrik kaleak, pasealekuak edo antzeko gauzak ixten. Pasealeku polit baterako ibilbidea ere ixten ari dira, espezie berriak (landareak, loreak, etab.) hazteko aukera ixten ari dira, eta horrela familia baten eguneroko ibilbidea ere ixten dute, eskolara joateko, paseatzeko, argazkiak egiteko, geratzeko.

Zehazki, aurten zortasun publikoko bide bat aukeratu genuen, Basaurin enblematikoa izan zitekeena; izan ere, bertan, Ibaizabal eta Nerbioi ibaien gurutzatzea ikus zitekeen urak (Urbi = bi ur) fusionatu aurretik, Nerbioi ibaiaren itsasadarreraino edo Ibaizabal ibaiaren itsasadarreraino edo Bilboko itsasadarreraino iristeko. Gaur egun, bide hori abandonatuta eta hesituta dago, herritarrek ikonikoa izan litekeen leku batez eta paseatzeko, elkartzeko eta ongizaterako leku batez goza dezaten eragotziz.

Era berean, Nerbioi ibaiak Basaurin duen zonaldearen zikinkeria aldarrikatu nahi dugu, gero eta hesi gehiago jartzen ari baitira ibaira sartzea galarazteko, paseoez, arrantzaz edo salbamendu-beharrizanez gozatzeko. Ibai naturalizatu bat nahi dugu, eta ez ateak eta zaborra dituen ibai bat.

Hau ez da kasu bakarra, Basaurin egoera txarrean edo itxita dauden beste bide publiko batzuk aurkitzen ditugu: Malmasin mendian erabilera tradizionaleko bidezidorrak edo bidezidorrak, garbitokirako bidea (erabat utzia eta administrazioaren babesik eta interesik gabea, hainbat elkarte eta partikularren aldarrikapenak gorabehera), Ibaizabal ibaitik Urbitik gurpil fabrika horretaraino doan bidea, Atxukarro auzoa (Atxikorre) zeharkatzen duen bidea, hesi batek itxia eta historikoki bizilagunek ibilia.

Abelbideen eta Bide Publikoen V. Eguna apirilaren 6an (igandea) eta apirilaren 5ean (larunbata) izango da.

Ekitaldi hau abelbideek eta, oro har, bide publikoek ingurumenari, gizarteari, historiari eta ekonomiari dagokienez duten garrantzia zabaltzeko sortu zen, eta, aldi berean, herritarrak eta administrazioak kontzientziatzeko, errepideen kontserbazioak dituen mehatxuez eta arazoez kontzientziatzeko, katalogatzeko, defendatzeko eta kontserbatzeko beharra azpimarratuz.
Aurten, hain zuzen ere, ehiza-lobbyaren ahalegina zaintzen jarraitu nahi dugu, orain arte segurtasun-eremutzat hartzen ziren eta jarduera hori baimentzen ez den bide publikoetan eta abelbideetan ehizatu ahal izateko.

Baina, batez ere, Abere Bideei buruzko martxoaren 23ko 3/1995 Legearen 30. urteurrena baliatu nahi dugu, hura kontserbatzeko lorpen handia izan zen estatu-mailako oinarrizko araua, aldaketa puntual bat lortzeko, “alferrikakotzat” jotako abelbideen jabari publikoko izaera eta horiei lotutako lur-zerrendak, “soberakintzat” jotakoak, bermatzeko.

https://www.ecologistasenaccion.org/evento/dia-de-las-vias-pecuarias-y-caminos-publicos-2025/