• Garraio publikorako laguntzak baimentzen zituen errege-dekretua indargabetu ondoren, Ecologistas en Acción taldeak aurkako botoa eman zutenen ingurumen- eta gizarte-sentsibilitaterik eza salatu du, eta garraio publikoaren sustapenari eusteko neurri alternatiboak eskatzen ditu.
• Aldi berean, garraio publiko kolektiboa hobetu behar da, bai eta garraioak ahalbidetzen dituen zerbitzuen eta ondasunen mugikortasunerako eta irisgarritasunerako eskubidea mundu guztiak erabili ahal izatea bermatuko duten jarduerak ere.
  

Joan den asteazkenean, urtarrilaren 22an, Diputatuen Kongresuaren gehiengoak neurri sozial ugari jasotzen zituen omnibus errege-dekretuaren aurka bozkatu zuen, besteak beste, garraio publikoari laguntzeko neurri batzuk. Ecologistas en Acción taldeak salatu nahi du arau hori bertan behera utzi zuten eskuineko eta eskuin muturreko talde politikoen sentsibilitaterik eza gizartean eta ingurumenean, baina baita gobernu zentralak gai horiei buruz bultzatutako aurreikuspenik eta neurri iraunkorrik eza ere, argi eta garbi nahi ez diren egoera horiek eragiten baitituzte.

Garraioa da berotegi-efektuko gas gehien sortzen duen Espainiako ekonomiaren sektorea, % 30etik gora. Emisio horiek murrizteko modurik onenetako bat mugikortasun-beharra murriztea da, bai eta ibilgailu pribatuan bidaiak egitea saihestea ere, garraiobide igorleena baita, joan-etorriak metodo aktiboen eta motorrik gabekoen bidez (oinez edo bizikletaz) edo garraio publikoan egitea sustatuz.

Bestalde, garraio publikoa ezinbestekoa da ondasun eta zerbitzu ugari eta beste pertsona batzuekiko harremanak eskuratzeko gizarteko sektore zabalentzat, eta, gainera, irisgarritasun unibertsala bermatzen duen bakarra da.

Garraio publikorako egungo laguntzak 2022ko irailean hasi ziren, eta, ordutik, pertsona askok jaso dituzte dirulaguntza horiek. Aldiriko bidaiarientzako edo autobusetarako doako abonuak eta metropoli-garraioko sistemetan % 50eko deskontuak izan dira, baina saturazio-arazo batzuk ere izan dira, tarifen beherapenekin batera ez baita zerbitzuen igoerarik eta hobekuntzarik izan.

Neurri horien luzapena indargabetzeak sortutako egoera larria dela eta (nolanahi ere, ekainaren amaierara arte luzatuta zeuden), Ecologistas en Acción taldeak honako hau eskatu du:

1. Justizia soziala. Laguntzen sistemarik bidezkoenak oso gogoan izan behar du garraioari dagokionez dagoen kalteberatasun sozial eta ekonomikoa, udalerri guztietan mugikortasun jasangarriko estrategia globala lantzen den bitartean. Hau da, etengabe bermatu behar da baliabide gutxien dituzten pertsonek mugikortasun-eskubidea egikaritu ahal izatea, errenta, adina eta ezaugarri fisikoak kontuan hartuta, baina baita beste faktore batzuk ere, hala nola kalitatea, kantitatea eta garraio publikorako irisgarritasuna. Garraio publikoa da mugitzeko modurik eraginkorrena.

2. Garraioko prekarietatea ezabatzea. Prekarietate-mota hori ez da soilik baliabide ekonomikorik ez dagoelako, baizik eta garraio-aukerarik ez dagoelako, irisgarritasunik ez dagoelako, denbora-pobreziagatik, joan-etorrietarako denbora gehiegi erabili behar delako edo bidaia-baldintza desegokiak daudelako.

3. Garraio-titulu bakarra. Garraio publikoaren eta kolektiboaren erabilera hobetzeko premiaz sartu beharko litzatekeen hobekuntzetako bat da garraio-titulu bakar bat sortzea, Espainiako lurralde osoa hartuko duena, Europako beste herrialde batzuetan arrakasta handiz gertatzen den bezala.

Jaurlaritzak iragarri du 2026 amaitu baino lehen martxan jartzeko lanak hasiko direla, baina, egia esan, aspaldi egon beharko luke indarrean horrelako neurri batek. Txartel horrek kostu diferentziala izan beharko luke, kalteberatasun sozialeko estandarren arabera eta lehen aipatutako garraioari dagokionez, abonu sozialen edo antzeko mekanismoen bidez.

4. Gertatutakotik ikastea. Garraio publikoan izan diren bi urte baino gehiagoko beherapenak esperimentu berri bat izan dira, eta hortik ahalik eta etekin eta informazio gehien atera beharko litzateke, biztanleriaren mugikortasun-ereduak nola aldatu dituen ikertuz, etorkizunean planteatzen diren neurrietan eraginkorragoak izateko.

Besteak beste, beharrezkoa da jakitea autoaren erabilera garraio publikoaren mesedetan murriztu den, hori errenta-mailaren arabera aldatu den edo kasu batzuetan garraio publikoaren prezioen murrizketak mugikortasun aktiboa murriztu duen, motorizatuaren kaltetan.

Beraz, ezinbestekoa da azterlan osoak egitea, modu publiko eta gardenean, ondorioak lagungarriak izan daitezen garraio publikoaren sisteman modu jasangarri eta bidezkoenean esku hartzeko, Administrazioaren maila guztietan.

5. Garraio publiko gehiago, emisio gutxiago (auto eta hegazkin gutxiago). Neurri horiek guztiak garraio publikoan egindako hobekuntzekin konbinatu behar dira (maiztasunak, gaueko trenak berreskuratzea, zerbitzuaren kalitatea eta fidagarritasuna hobetzea eta landa-eremuetan eskatutako sistemak hobetzea), eta, aldi berean, automobilaren erabilera murrizteko eta hegazkinari mugak jartzeko politika bat jarraitzen da, ingurumen-inpaktu handiena duten bi garraiobideak. Hartzen diren konponbideek ez dute ahaztu behar larrialdi klimatikoko egoera batean gaudela.

Autoaren erabilera murriztu daiteke Emisio Gutxiko Ermua zorrotzak ezarriz, egoiliarrentzat bakarrik diren aparkalekuei mugak jarriz edo Partzuergoak edo Garraio Agintaritzak sortuz kudeaketa-tresna hau ez duten metropoli-eremuetan, beste aukera askoren artean.

En el ámbito aéreo, se deben prohibir los vuelos con alternativa terrestre de menos de cuatro horas, cobrar el IVA en los billetes de avión, poner impuestos al queroseno, o crear una Tasa a los Vuelos Frecuentes, entre otras medidas.

Aire-eremuan, debekatu egin behar dira lau ordu baino gutxiagoko lurreko alternatibak dituzten hegaldiak, hegazkin-txarteletan BEZa kobratzea, kerosenoari zergak jartzea edo ohiko hegaldietarako tasa bat sortzea, besteak beste.