Gaur, Earthsightek, Ecologistas en Acción eta Mighty Earthekin lankidetzan, komunikazio bat bidali die Espainiako agintariei, herrialdean sartzen den urki-zur kontratxapatu guztia ikertzeko eta odolez zikindutako merkataritza horri amaiera emateko eskatuz.
Earthsight Erresuma Batuko erakundeak egindako ‘Abedul manchado de sangre: exponiendo el vínculo entre su comercio en la UE y el conflicto ruso’ ikerketak agerian uzten du Errusiako urkiaren kontratxapaturako gutxienez 1.020 edukiontzi iritsi direla Espainiara, 2022ko uztailetik Ukrainaren inbasioaren ostean EBk ezarritako zigorrak saihestuz. Espainia legez kanpoko egur horren bigarren helmuga nagusia da, Poloniaren atzetik. Txinatik etorritako inportazio espainiarrak, bereziki, modu susmagarrian hazi ziren inbasioa gertatu zenetik; izan ere, 500.000 euro baino gutxiago (2022ko otsailean, txikizkako balioan) izatetik, 6 milioi euro baino gehiago izatera igaro ziren 2024ko urrian.
Ezkutuko ikertzaileek dokumentatu dute, barne grabazio eta erregistroekin, nola merkatari europarrek jarraitzen duten kontratxapatua errusiar urkitik inportatzen, aduana-kontrolak saihestuz, Turkia eta Kazakhstan bezalako bitarteko herrialdeak erabiliz. Inportazio horiek maila errekorrera iritsi dira EBko 27 estatu kideetan. 700 metro kubiko baino gehiago iristen dira egunero EBko portuetara eta mugetara, hau da, 20 kamioi handi edo itsas edukiontzi, eta urteko 1.500 milioi euroko balio zenbatetsia.
Urki-kontratxapatuaren hamar esportatzaile errusiar nagusietatik zazpik EB hornitzen jarraitzen dute, zehapenak gorabehera. Enpresa horietako bi Ukrainako inbasioaren egunean Putinekin bildu ziren milioi askoko oligarkei lotuta daude: Alexei Mordashov, EBko zigortuen zerrendan, eta Vladimir Yevtushenkov, Errusiako zur-enpresa handienaren akzioduna. Egurra, Estatuak eta armadak kontrolatua, Errusiako ekonomiarentzako diru-sarrera iturri giltzarria da eta bere gerra-makineria finantzatzen laguntzen du.
Horrez gain, Earthsightek Forest Trafic SL enpresa espainiarrak (Forest Trafic Bizkaian du egoitza, eta penintsulako kontratxapatuen handizkari nagusietako bat da) Tianma Lvjian enpresa txinatarraren urki-kontratxapatuaren 54 bidalketa jaso zituen 2024ko urtarriletik urrira bitartean. Frogatuta dago Tianma Lvjianek Errusiako urki kontratxapatua inportatu duela, bere ekoizpen gisa berretiketatu duela eta Europara bidali duela Txinako produktu bat balitz bezala zigorrak saihesteko. Forest Trafic-ekin harremanetan jartzen denean, ordea, ukatu egiten da irregulartasunak egin izana.
2023. urtearen hasieratik, Earthsightek Europar Batasun osoko agintariekin partekatu ditu bere aurkikuntzak, baina erantzuna eskasa izan da. Araudiaren aplikazioa noizbehinkakoa izan da, eta ez da nahikoa izan legez kanpoko inportazioak eragozteko, eta horrek merkataritzaren gorakada eragin du. Tara Ganesh Earthsighteko bozeramaileak azpimarratu duenez, “Espainiak EBren zigorrak zabaltzen ere lagundu behar du, hirugarren herrialdeetan Errusiako egurrarekin egindako produktuak sar ditzaten, eta horrela errazago aplikatuko dira”.