· Ekologistak Martxan taldeak, Sustrai Erakuntza Fundazioarekin eta Bal d ‘Onsellan eta Erreniega mendilerroan dauden Potasa Meategien aurkako Plataforma Bateratuarekin batera, administrazioarekiko auzi-errekurtsoa jarri du Nafarroako Foru Erkidegoko gobernuen eta Aragoiko Diputazio Nagusiaren aurka, bai eta Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioaren aurka ere, meatze-megaproiektua ustiatzeko hainbat baimen emateagatik.
· Errekurtsoa aurkeztu duten erakundeek horrela jarraitzen dute borrokan erauzketa-proiektu hori geldiarazteko, ekonomikoki eta ingurumenari dagokionez jasangaitza dela uste baitute.
Mina Muga potasa eta gatza ustiatzeko meatze-proiektu megaproiektua, Geoalcali enpresak sustatua, gaur egun indarrean dagoen meategiei buruzko Konstituzioaren aurreko legearen babesean sortu zen (22/1973 Legea, uztailaren 21ekoa). Proiektu honek, lehenik eta behin, enpresen interesak jartzen ditu lurraldearen premien eta gizartearen interesaren aurrean, eta bigarren maila batean uzten ditu ingurumen-inpaktu larriak. Inpaktu horiek oso modu negatiboan kaltetuko lituzkete Zangozako eskualdean eta Zaragozako Bortzirietan bizi diren pertsonak, eta, hedaduraz, Nafarroako eta Aragoiko gizarte osoa, baita ekonomiari dagokionez ere.
Ustiapen-emakida Geoalcaliri eskatutako aldaketa gehienak, bai elkarteek egindako alegazioetan, bai administrazioen errekerimenduetan, parte-hartze publiko egokiaren xede izan gabe egiten da, nahitaezkoa izango litzatekeenez. 16 aldiz izan du Geoalcalik Mina Muga proiektuari buruzko agiri argigarriak eta gehigarriak aurkezteko aukera, Ingurumenaren gaineko Eraginaren Adierazpen (DIA) positiboa jaso ondoren; besteak beste, lehengoratze-plana, soberako materialekin betetzeko prozesua (backfilling), urekiko eragina, proiektuaren bideragarritasun ekonomikoa bera edo horrek eragin ditzakeen hondoratze eta subsidentziak.
Geoalcalik jardueraren ondorioz sor daitezkeen arazo larriak saihesteko abiaraziko dituen neurriak ez dira inoiz jendaurrean jarri. Horien artean daude lursailaren subsidentziak eta hondoratzeak, eragindako sismikotasuna eta ingurumen-afekzio ugariak, hala nola ibaien eta akuiferoen gaineko afekzioak, Esako urtegia barne, meatzetik 800 metro baino gutxiagora. Meatzetik 1.079 hektometro kubikoraino egitea aurreikusi da, eta horren obra zibilak jada zailtasun tekniko larriak eta eraikuntza-arrisku handiak ditu.
Emandako emakidaren arabera, meategiak hondakindegi bat sortuko du, 37 hektarearaino – 60 futbol-zelai – eta 13,7 metroko altuerara arte, gehienez ere, eta 4,5 milioi tona hondakin har ditzake.
Enpresak materiala errepidez garraiatzea aurreikusi du. Egunean 512 kamioi beharko lirateke, kamioi bat bi minutu eta erditik behin, eta horrek trafiko astuna handitzea ekarriko luke Zangozatik Ledeara doan NA-127 eskualdeko errepidean, bazterbiderik gabeko tarteekin, eta gero A-21 autobidetik. Horrek kezka sortzen die inguruko hainbat alkateri, gerta daitezkeen ezbeharrak direla eta.
Mina Muga proiektua kontraesanean dago onartu berri den Nafarroako Klima Aldaketari eta Trantsizio Energetikoari buruzko Foru Legearekin; izan ere, berotegi-efektuko gasen emisioa nabarmen handituko da, eta atzera egingo du lehen sektorearen helburuetan, Estatuko eta munduko nekazaritza eta abeltzaintza indartzeko eredua betikotuz. Era berean, ez du bat egiten Klima Aldaketaren Aragoiko Estrategiarekin eta PNIECen (Energia eta Klimaren Plan Nazional Integratua) isurketak murrizteko planteatutako helburu orokorrekin.
Mina Mugaren eraginpeko Aragoiko eta Nafarroako biztanleek ez dute beren eskualdeak modu negatiboan eraldatuko dituen proiekturik behar; izan ere, eskualde horietan ez dago langabezia-tasa esanguratsurik horrelako proiektuen onura publikoa funtsatzen edo justifikatzen duenik.
Auzi-jartzaileak (hiru guztira, Mina Muga osatzen duten baimen bakoitzeko bat, eta baimen horiek eman dituzten hiru administrazioen eskumen-banaketaren arabera) Madrilgo, Aragoiko eta Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusietan aurkeztu dituzte.
Nafarroako, Aragoiko eta Estatuko gobernuak ez dira egon haiengandik espero den guztion ongiaren defentsarako erantzukizunaren mailan, eta Geoalcaliren eta Highfield Resources australiar matrizearen interes pribatuetara makurtu dira. Interes pribatu horien jarduera nagusia burtsan espekulatzea da, Nafarroako eta Aragoiko eskualdeetako biztanleria alde batera utzita, ez baitute eskatzen ingurumen- eta gizarte-inpaktu larriak dituzten proiektuetan oinarritutako garapen-eredu hori.
Artikulu hau egilearen RSS jariotik automatikoki ekarri da hona. Baliteke jatorrizko artikulua luzeagoa izatea, eta hemen irakur dezakezu.
