Ekologistak Martxan-ek antolatutako ibilbideekin jarraituz, joan den abenduaren 14an, 25 laguneko talde batek, Eduardo Renovales Ekologistak Martxan-eko kideak gidatuta, ibilbide bat egin zuen San Inazio auzoko (Bilbo) Levante plazatik Lutxana auzoraino (Erandio).

Ekimen hori Bilboko Udalaren lankidetzarekin gauzatu zen. Udalak urteko udal-dirulaguntzen esparruan erakunde ekologistak sustatutako dibulgazio-jarduerak babestu ohi ditu.

Orain arte egin ez den ibilbide horrek, talde ekologistak Artxandan eta Pagasarrin egin ohi dituen beste batzuek bezala, askotariko gaiak eskaintzen ditu, eta hori interesgarria izan ohi da bertaratzen direnentzat. Oraingo honetan, hiriko eta hiri-inguruko berdeguneen kudeaketa azpimarratu zen, eta Bilbo eta Erandio birnaturalizatzeko beharra azpimarratu zen, berdeguneak handitzea, espezie autoktonoak landatzea, dagoen landaredia zaintzea eta lurzorua artifizializatzea galgatzea sustatuz.

Ibilbidearen lehen zatian, hirikoa eta laua, San Inazio auzoa zeharkatu zen, eta bertan dauden berdeguneen aniztasuna ikusi zen: Levanteko plaza, Agirre Lehendakariaren etorbidean lerrokatutako zuhaiztia eta inguruko kaleak, etxadiko lorategi-patioak eta Elorrieta parkea (Carmelo Larrearen lorategia); landarediaren garrantzia nabarmendu zen hiri-testuinguru batean, frontoiaren hormetan 320 m²-ko lorategi bertikala nabarmenduz, ingurunean eragin positiboak dituen naturalizazio gisa. Agirre Lehendakariaren etorbidean, Hiri Berdeak elkarteko pertsona batek gogora ekarri zuen elkarte horrek hiriko zuhaiztien alde egindako lan handia, ez baitzuen eragotzi ehun bat zumar moztea, Deustu auzoko kale hori birmoldatzeko lanak zirela eta.

Ibilbidearen bigarren zatian, Ahuntz Mendira sartzeko arrapala berriak igo ziren. Hezkuntza-interes handiko gunea da, eta ingurunearen interpretazioa errazten du igoerako begiratokietan, tontorrean eta, batez ere, goiko aldeko atsedenlekuan. Bertan, naturaren aldeko hainbat ekimen daude. Hemen, zuhaitzak eta zuhaixkak birpopulatzea nabarmentzen da, orkidea-lorategi bat sortzea, intsektu-hotel bat eta putzu bat; hainbat azalpen-panel daude, kalitate handiko hainbat gairi buruzkoak.

Ibilbidearen hirugarren zatia Cabras menditik Lutxanarako tartea izan zen. Ez da oso leku atsegina ibiltzeko; izan ere, Enekuriraino doan zatia Asuatik Bilborako errepidearen ondoan egiten da, eta errepide horrek trafiko handia izaten du. Enekuritik Lutxanara trafiko urriko bide batetik doa. Zati honek Volbaseko zabortegiaren panoramika ona eskaintzen du, handia eta Lutxanaraino jaisten den ibarbidea hartzen duena. Artxandako mendigunean ohikoa da horrelako haranen okupazioa, Enekuritik Santo Domingoko gainera: industrialdeetatik eta hiriguneetatik gertu egoteak erraztu egin zuen hamarkadetan zehar ahaztutako espazioak izatea eta mota guztietako milaka tona hondakin biltzea. Gaur egun, zabortegiak 14 direla uste da, eta horietako batzuk jardunean daude; batzuek lindana dute, toxiko iraunkorra, 80ko hamarkadara arte Barakaldon eta Erandion masiboki sortu zena, eta 82.000 tona hondakin sortu zituena. Hondakin horiek 35 zabortegitan galdu ziren, eta horietako asko Bizkaian daude.

Ibilbidearen laurdenak Lutxanako bi gune oso desberdin hartu zituen: Asua ibaiaren ingurua eta Ikoeta parkea.

Asua ibaiaren inguruak egokiak dira ingurunearen eraldaketa azaltzeko, egungo egoerara iritsi arte. Lantegiekin eta tailerrekin batera utzitako enpresek eta orubeek aldaketa-itxaropen gutxirekin utzi dute ingurunea a priori. Paradoxikoki, ibaira egindako isurketen desagertzeak bizitza ibilgura itzultzea erraztu du: inguru horretan hamar bat arrain-espezie daude, ostra-populazio handia dago eta erraza da martin arrantzalea bezalako hegaztiak ikustea.

Ikoeta parkeak, egindako azken geldialdiak, Lutxanako berdegune txikia erakutsi zien bertaratuei: hemen hiru zuhaizti mota daude: pagadia, hariztia eta sahastia, eta, aldi berean, zelaiak, zuhaitz sakabanatuak eta jolasak. Herri-baratzeak ere badaude. Multzoak mahaiak, paperontziak eta iturria dituzten bankuak ditu. Zalantzarik gabe, 2000. hamarkadaren erdialdera arte zuhaitzik gabe eta erabilera gutxirekin zegoen ingurune baten gizarte- eta ingurumen-susperraldiaren adibide interesgarria da.