• Erakunde ekologistaren ustez, oinarri nahikoa dago ingurumen delituen epaiketa hasteko. Epaiketa 2021ean hasi zen
• Zaldibarko hondamendiaren lezioak ikasi eta hondakinen kudeaketa publikoaren beharra azpimarratu du erakunde ekologistak
• Igandean, otsailaren 9an, 12:30ean, Eitzaga auzoan Joaquín eta Alberto langileen omenezko ekitaldia egingo da.

Gaur, otsailak 6, 5 urte beteko dira Zaldibarko zabortegia behera etorri zenetik. Joaquin eta Alberto bi langile hil ziren hondamendi horren ondorioz, eta Euskal Herrian inoiz izan den ingurumen hondamendi handiena eragin zuen. Ekologistak Martxan erakunde ekologistaren ustez, “beharrezkoa da hondakinei eta horien kudeaketari buruz hitz egiten jarraitzea“.

Bien bitartean, Durangoko Instrukzioko 1 zenbakiko Epaitegian jarraitzen du gertakariak ikertzeko prozedurak. Bertan, Ekologistak Martxan Herri Ekintza, Zaldibar Argitu eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Karta pertsonatu dira. Bere garaian jada epaitu eta zigortu zituzten Verter Recyclingeko arduradunak, laneko segurtasunaren aurkako delitu batengatik eta zuhurtziagabekeria larriko bi giza hilketagatik, baina oraindik zehaztu gabe daude ingurumenaren aurkako delituaren erantzukizun penalak.

Instrukzioa luzatzeak kezkatu egiten du Ekologistak Martxan, “betierekoa” dela baitirudi. Neurri batean, onartzen dute ulergarria dela, delitu mota horien konplexutasunagatik eta ikertuen eta pertsonatutako alderdien kopuruagatik, eta horri gehitu behar zaio justiziaren moteltasun nabarmena delitu jakin batzuetarako. Hala ere, erakunde ekologistaren ustez, “prozesua azkartu egin behar da; gure ustez, badira hondamendiaren erantzuleak epaitzeko nahikoa zantzu eta froga. Ez bakarrik zabortegiaren kudeatzaileek, baita administraziotik eta zabortegiaren kontrolaz arduratzen diren beste aholkularitza-enpresa batzuetatik irregulartasun eta kontrolik gabeko egoera bat sortzen lagundu zutenek ere, ingurumen- eta giza hondamendia ekarri zuena “.

“Zaldibarko zabortegiko hondamendiaren lezioak ez direla ikasi uste dugu“. Gaur egun, hondakinak sortzeko eta zabortegi berriak handitu eta eraikitzeko hazkunde-politika berberekin jarraitzen da, hazkunde horri aurre egiteko. Bilboko Artxandako zabortegiaren makroproiektua, egikaritzeko fasean dagoena eta zabortegi kutsatzaile eta abandonatu zahar bat leheneratzeko beharragatik justifikatu nahi dena, politika honen adibiderik onena da.

Artxandako zabortegi horretan eta martxan dauden beste batzuetan hondakin arriskutsuak onartzea aurreikusita dago (adibidez, fibrozementua edo amiantoa), eta horien kudeaketa bereizita egin beharko litzateke. Zaldibarko zabortegian hondakin horien kontrolik ezak eta tratamendu okerrak “amiantoa agerian utzi zuen, eta toxikotasuna ingurumenean eta hurbileko biztanleengan zabaldu zen, eta agerian utzi zuen politika horien arriskua“.

Baliteke isurketaren bat behar izatea 0 isurketaren helbururainoko trantsizioan, baina Ekologistak Martxan-ek eskatzen du zabortegi horiek “publikoak izatea, kontrol zorrotzarekin, gardentasunez eta modu demokratikoan izapidetuta, eta ixteko, deskontaminatzeko eta zigilatzeko epeak ezarrita“. Ekologisten ustez, kudeaketa publiko hori ezinbestekoa da herritarren osasuna eta segurtasuna bermatzeko eta ingurumen egokia errespetatzeko. “Ezin dugu hondakinen kudeaketa esku pribatuetan utzi, eta negozioaren irizpideak eta ahalik eta etekin handiena lehenetsi“.

Ekologistak Martxan-ek Zaldibar Argitu plataformak antolatutako Joaquin eta Albertoren omenezko ekitaldian parte hartzeko eta mobilizatzeko deia egin die herritarrei. Ekitaldia otsailaren 9an izango da, igandea, Eitzaga auzoan, 12:30ean.