2024-10-31 09:40
  • Ecologistas en Accióntaldeak elkartasun osoa adierazi die Valentziako eta Gaztela-Mantxako DANAk kaltetutako pertsonei.DANAren giza galerak Milton urakanaren ondoriozkoak baino 13 aldiz handiagoak dira.
  • Erakunde ekologistak salatu du alerta- eta larrialdi-sistemen arduradun politikoen jarduna atzeratu egin dela.
  • Hirigintzaren arauketa egokirik ez izatea, basogintza- eta nekazaritza-eredu egokiturik ez izatea, uholde-arriskuko planak alde batera uztea edo larrialdiei aurre egiteko neurri eraginkorrik ez izatea premiaz landu beharreko gaiak dira.

DANAk Valentzia, Albacete eta Cuenca probintzietako zenbait eskualde urpean utzi ditu; 70 pertsona baino gehiago hil dira eta dozenaka desagertu dira orain arte. Ecologistas en Acción taldeak elkartasuna adierazi nahi die kaltetutako pertsona guztiei, bereziki maite dituzten pertsonak galdu dituztenei. Erakunde ekologistarentzat, gertakari horrek premiazko neurrien ezarpena azkartu behar du, berehalako erantzun eraginkorrak eskainiko dituztenak, ekonomiaren deskarbonizazio urgentean aurrera eginez, planeta eta pertsonak erdigunean jarriko dituen eraldaketa baterantz.

Lurralde-mailan, Ecologistas en Acción taldeak eraginkortasun eta azkartasun handiagoa eskatzen du Valentziako Generalitateko gobernuaren abisuetan eta jarduketetan, bai eta fenomeno natural horrek edo beste batzuek eragindako kalte sakonak arintzen lagunduko duten larrialdi-zerbitzuak berreratzean ere.

Herrialde Valentziarraren kasuan, euri-jasa handienak Valentziako barnealdeko eskualdeetan sortu ziren (Utiel-Requena Plana, Foya de Buñol-Chiva eta La Serranía), eta ia 500 l/m2 erregistratu ziren ordu gutxitan. Hainbat ibilguk gainezka egin zuten, hala nola Turia eta Magro ibaiek eta Poyo edo Chiva errekastoek. Hegoaldeko Horta eta Xúquer ibaiertzetako hainbat udalerritan eragin larria izan zuten, euri-jasak askoz txikiagoak izan baitziren. Turia ibaiaren ur-goraldia, Valenciara iritsi zenean, ondo eutsi zion ibilgu berriak, 2.000 m³/segundoko puntak izan baitzituen. Poyo ibaiaren amildegiaren goraldi horrek Paiportarekin lotzen duen Picanya zubia suntsitu zuen, eta Magro ibaiak Carlet zubiarekin. Hildakoen erdiak Paiportakoak ziren.

Hirigintzaren arauketa egokirik ez izatea, baso- eta nekazaritza-eredu egokiturik ez izatea, uholde-arriskuko planak alde batera uztea (PATRICOVA en País Valencià) edo larrialdietara egokitzeko eta larrialdiei erantzuteko neurri eraginkorrik ez izatea premiaz landu beharreko gaiak dira.

Jarduera egokia izan beharko lukeenaz bestela, ikusi da, AEMETek DANA iritsi baino 10 ordu lehenago ohartarazi arren, Valentziako Generalitateko Larrialdiak Koordinatzeko Zentroak larrialdi-maila ezarri zuela Valentziako probintziako uholde-plan bereziaren 2. egoerako denboraleagatik 19:30ean, Magro ibaiak Carlet eta Algemesi udalerrietan gainezka egin zuenean. Herritarrei ez zitzaien alertarik bidali urriaren 29ko 20:12ak arte, orduan pertsona asko beren lantokietatik joan baitziren eta prezipitazioen ondorioak jasaten ari baitziren.

Azpimarratu behar da Valentziako Larrialdietarako Unitatea, Botàniceko gobernuak 2023ko martxoan sortua, urte bereko azaroan desegin zela, PP-VOX itunaren ondoren, “txosna” adjektiboarekin, mendean zuen Justizia Kontseilaritza VOX bezalako klima-aldaketaren alderdi ukatzaile baten esku zegoenean. Esku-hartze unitate horrek berebiziko garrantzia izan zezakeen egun hauetan. Era berean, Ecologistas en Acción taldeak salatu du beren langileak lanpostuetan egotera eta bizitza arriskuan jartzera behartu zituzten enpresarien “jarrera arbuiagarria”.

Espainia bereziki ahula da krisi klimatikoaren ondorioen aurrean. Horrelako egoeretan, administrazio publikoek erantzun goiztiarreko neurri eraginkorragoak ezarri behar dituzte. Krisi klimatikoaren ondorioz, duela hamarnaka urte sortutako azpiegituren diseinua birpentsatu behar da. Azpiegitura horiek ez daude prestatuta aparteko gertakari horietarako, gero eta errepikakorragoak eta biziagoak izango baitira. Izan ere, Milton urakanaren inpaktua eta oraintsuko DANA gertakaria perspektiban jarriz gero, ikusten da lehenengoan milioi biztanleko 0,73 heriotza erregistratu ziren bitartean, Valentziako Herrialdean oraingoz milioi biztanleko 13 hildako baino gehiago izan direla.

Fenomeno horiek larrialdi klimatikoari egoztea konplexua den arren, uholdeak eta hondamendiak gero eta ugariagoak eta biziagoak dira. Baldintza meteorologikoen astungarria da, erregai fosilak eta berotegi-efektuko beste gas batzuk etengabe erretzea eragiten duena. Soilik 2023an erregistratu ziren intentsitate handiko 18 depresio, 2018ko 12ak eta 2020ko 14ak gaindituta. Gertakari horiek hazten joango dira beste fenomeno batzuekin batera, hala nola tenperaturen eta lehorteen iraupenaren igoerarekin. Horiek minimizatzeko, berotegi-efektuko gasen emisioak nabarmen eta presaz murriztuko dira.

Gertakari horien gero eta larritasun handiagoa ez da bat etorri udalerriak zeharkatzean ura hustuko dela bermatzeko hirigintza-jarduerak abiaraztearekin eta uholde handi horien inpaktua murriztearekin. Eragin dezaketen kaltea minimizatzeko oinarrizko gai bat. Oraindik ere ez dira kontuan hartu ibilguen beharrezko eraikuntzak ezabatzea, uholde-lautadak eta uholdeen hustubide naturaleko eremuak berreskuratzea kalte gehien eragin dezaketen eremuetara ez joateko, bideratze baten segurtasun-sentsazio faltsua eta zeharkako eta luzetarako hesiak eraikitzea berehala egin beharko liratekeen neurrien artean daude.

Artikulu hau egilearen RSS jariotik automatikoki ekarri da hona. Baliteke jatorrizko artikulua luzeagoa izatea, eta hemen irakur dezakezu.
Ekologistak Martxanetik ekologismo soziala jorratzen dugu. Ingurumenaren arazoak, ekoizpen eta kontsumo ereduekin loturik daudela uste dugu, geroz eta globalizatuagorik dagoen mundu honetan; eta guzti honek, bestelako gatazkak sozialak eragiten ditu gure ikuspegitik: Iparralde eta Hegoaldearen arteko harremanak, desberdintasun sozialak...