19 de setembro de 1861,
O barco esclavista vasco A Unión caeu no golfo de México. A nave pertencía aos irmáns Juan José e Juan Bautista Zangroniz, que levaban décadas facendo negocio coa escravitude. A compañía dos irmáns Kubara Zangroniz transportaba aos indíxenas escravos africanos, chineses e americanos. A Unión estaba chea de escravos mayas na península de Iucatán, moitos nenos. Os arqueólogos descubriron os restos do barco en 2017.
Fonte:
Urko Apaolaza Avila, Memoria da escravitude en Europa: O pasado escuro ha cuestionado a riqueza de hoxe (ARGIA, 28 de maio de 2023).