27 de agosto de 1874,
Os carlistas tomaron posicións para cercar Pamplona na Segunda Guerra Carlista. O bloqueo comezou en setembro co obxectivo de derrotar a última zona controlada polos liberais no país. Pero non o lograrían. Seis meses despois, en febreiro, os liberais romperon as liñas carlistas. Ás ordes do sacerdote Santa Cruz, miles de cidadáns vascos defenderon os foros vascos contra os liberais que os destruirían e organizaron un Estado vasco baseado nas deputacións no ámbito controlado polos carlistas. Entre outras cousas, decidiron eliminar a prohibición do eúscaro nas escolas e ensinar en eúscaro.
Fonte:
Praza Render.O bloqueo carlista de Pamplona (1874 de setembro - 1875 de febreiro) (Museo do Carlismo).