Hai conceptos que aparecen por momentos en todas partes e que se converten tamén en mantras. Preséntansenos en si mesmos como positivas e necesarias, sen demasiadas discusións e case sen pensar nelas. Paréceme que un destes mantras é a internacionalización, que ten a súa orixe –como non– no ámbito económico e que se nos manifesta con forza en moitos ámbitos da sociedade, especialmente na educación. O éxito neste campo é tal que cada vez se atopa máis presente nas campañas de matriculación dos centros. No caso das universidades, a importancia da pretendida internacionalización é aínda maior. O mesmo podemos dicir de conceptos como a dixitalización ou a innovación.

Por que nos aparece a internacionalización como algo tan importante, inevitable, indiscutible? E, sobre todo, que se esconde detrás deste concepto? En primeiro lugar, temos que ter en conta que, na miña opinión, estamos ante un eufemismo. Cando se fala de internacionalización, non se trata de estar aberto á comunidade internacional e de achegarse ás tendencias, linguas, culturas, políticas, etc. a nivel mundial. Todos eses valores positivos, como non. Pola contra, a internacionalización, en realidade, é sinónimo de inglés, xa que case ninguén pensa en vincular a internacionalización co árabe ou o chinés, por non mencionar as linguas minorizadas. Pero, en lugar de falar dos procesos de inxestión (ou de estadounidenses), o que se vende é a internacionalización.

Por tanto, eu creo que hai que distinguir entre o tema do inglés e o da internacionalización. De feito, por exemplo, hoxe en día fálase de Bacharelato Internacional, cando en lugar de falar de Bacharelato en inglés, sería máis correcto. Este asunto do inglés daría moito que profundar, pero limitarémonos a facer dous matices. Por unha banda, non se pode negar que hoxe en día o lingua franca é o principal, polo menos na maioría dos campos e en Occidente. É unha lingua importante, evidentemente, e tamén ten moitas posibilidades para os falantes das linguas minoritarias, xa que no noso caso pode ser unha vía para saír da escravitude do castelán e do francés.

Pero, doutra banda, hai que subliñar que, na maioría dos casos, referímonos á práctica do inglés nunha lingua diferente á propia, coa limitación que iso supón, en moitas ocasións, en calidade e profundidade. Este último aspecto é especialmente importante no ámbito educativo. Dalgunha maneira, paréceme un tema a problemar, especialmente nas escolas: que materias impártense en inglés, por que, para que? É apropiado e desexable aprender Historia na educación obrigatoria, por exemplo, en inglés? É lóxico que un profesor vasco ensine a historia de Euskal Herria en inglés aos alumnos euskaldunes?

Por tanto, a internacionalización non debese ser igualada, simplemente, co inglés. Si queremos falar de internacionalización, creo que habería que mencionar e ter en conta outras linguas, sen utilizar eufemismos. Desde o punto de vista nacional, o traballo do francés en Hego Euskal Herria debería ser seguramente importante (e o castelán, alén da fronteira). Tampouco habería que esquecer outras linguas que son moi importantes a nivel mundial, tendo en conta, ademais, que algunhas destas linguas tamén son linguas de orixe ou de casa dalgúns cidadáns vascos.

Que a internacionalización, en definitiva, non sexa sinónimo do inglés, e que máis aló da lingua, téñase en conta que per se non é nada bo.