Gritabamos “Ano novo, que nos trae?”, á volta da primeira noite do ano, aos prematuros que cruzabamos polo camiño. Esperando aos poldros, borrachos, nós. E como aínda non había runner nin selfie, atopariamos á maior parte dos rusos que saíran para botar abaixo os excesos da cea da noite anterior, unha cuadrilla de listos para renovar o ritual do seu eterno retorno a través da montaña de Ano Novo, ou ben, afeitos á rutina diaria das moedas no traxecto de ida e volta á tenda pecha, uns poucos xubilados despistados.

Naquela época, os Primula vulgaris (flores de sanjosé ou de primavera) eran adivinos da primadera. A mediados de marzo viamos cubertos os recunchos do carreiro e como di Garbiñe Larrea nese precioso libro, “no escuro inverno adornábannos e alegrábannos os recunchos”.

A festa comeza, talvez , cando a pequena flor amarela aparece ante as súas botas. Antes de ver á primeira, invádeme unha especie de alegría e transformo nun día sinalado a data da miña dita. Apunto o día, facendo a foto, facendo clic, anunciando a todos os demais que vin a flor sanjosé, subindo ás redes, post. Tamén na petición de Orakunde da tempada de Entroido, si ves as flores de primavera, “vímolas e empezaron a crearse no camiño do caserío e que pena que non estabas alí e mires: tróuxenche unha”, virame enseguida a miña filla. A historia de Larrea é que os de outrora se santiguaban e comían un gran de flores para gañarse a forza vital da nova estación.

Tamén vos confesarei que adoito igualar o ano por creacións florais; agora, os sanjoses, despois, un tras outro, os lirios, os pantalóns de cuco, os marabiris, as orquídeas, os azafranes, e, neste lado, o inar en flor. E volvendo ao ano, outra vez sanjosas, as lilas, outra vez...

A esta redondez das épocas da natureza, con todo, endurecemos os seus bordos polo contaxio da contaminación e a absorción da absorción. Hai dous anos, os primeiros que vimos para o día de Ano Novo e pensei con preocupación “Ño, isto si que é un Ano Raro”. A area, que o ano pasado debería ser a curmá, creceu e creáronse para os Santos nas nosas beiras, en plena pel. Entón, vendo que unha cousa tan bonita pode anunciar inmediatamente a súa apocalipse, asustoume. Incluso o espertar das flores de primavera prematura tivo lugar nos mesmos días das augas turbias e canas de Valencia, dos botes de plástico, das manchas de combustible e dos cadáveres embadurnados.

Tamén apuntei o día, fixen a foto, fixen clic, anunciei nos arredores, subín ás redes, post, con preocupación, pero que imos explicar agora aos nosos nenos? Había unha flor chamada primavera? Quizá. Era unha época do ano chamada primavera? Coidado!

Que aprendemos a lembrar sobre a transitoriedad dos nomes naquel final do século XX? Como puidera sorrir aquel aposto Atlas da casa axiña que como se deu conta? Ensinemos que, antes de que se extingan todos os libros e contos escolares, hai un coidado, tamén na natureza. Que o medio ambiente está presente nos dereitos e na xustiza e nas cousas tanxibles. Todo o que comemos coa suor da terra. Explicar que as ecocopías son factibles e que todas as árbores e flores teñen o seu nome. Para que despois do inverno haxa lirios en primicia; primaderas e lirios.