O final da República Árabe Siria causou unha gran sorpresa pola forma en que se produciu: rápida e case sen resistencia. Con todo, non é tan estraño si temos en conta que o país estaba destruído, empobrecido e trocado. Hai tempo que a maioría dos sirios non se preocupaba por quen está no poder, senón por sobrevivir.

En 2018, as frontes de guerra estabilizáronse máis ou menos e a prioridade pasou do ámbito militar á reconstrución. Pero os territorios máis produtivos da agricultura e, sobre todo, o petróleo e o gas, que até agora estaban en mans do Exército de Estados Unidos, estaban fóra do control da República Árabe Siria. A iso hai que sumar as sancións e o bloqueo contra Siria desde os países occidentais e os bombardeos esporádicos en Israel. Neste contexto, primeiro chegou a pandemia de COVID-19 e despois o terremoto de 2023. Ambos, a corrupción e a ineficiencia do Estado, profundaron no desastre económico.

Desde hai moito tempo, a loita en Siria converteuse no principal eixo entre o nacionalismo aconfesional e o islamismo sunnita. Por unha banda e por outro, hai diferentes movementos políticos e posicionamentos ideolóxicos que teñen conflitos entre eles e, en xeral, existe unha gran diversidade étnica que ten un impacto político no país. Con todo, o Estado soubo capitalizar en momentos puntuais o medo das minorías e sectores aconfesionais ao islamismo radical. Por iso, nos anos 2011, 2012 e 2013, diversos sectores, algúns en protestas contra o goberno, mobilizáronse na guerra pola soberanía e o multiconfesionalismo da República Árabe Siria.

Dez anos despois, con todo, poucos apoiaron ao goberno. Un réxime, en efecto, dificilmente pode lexitimarse si unha gran maioría da poboación vive na miseria. Neste tipo de situacións, os defensores dunha Siria plural lembran máis facilmente o autoritarismo ou a corrupción do réxime que o multiconfesionalismo e a soberanía. Iso non significa automaticamente que a maioría dos sirios apoien o extremismo islamita; non, simplemente, a maioría decidiu ver que vai facer a nova autoridade en Siria. O éxito ou o fracaso deste feito medirase probablemente no ámbito económico e non tanto na perda dos dereitos das mulleres e das minorías.

Mentres tanto, desde o punto de vista soberanista e xeopolítico, continúa a catástrofe siria. Turquía logrou unha importante vitoria, xa que os islamitas, apoiados por el, son a columna vertebral do seu novo goberno. Polo menos, a parte de Siria que controla Ankara de forma indirecta estenderase até Alepo.

Washington está encantado de ver que a súa estratexia de ahogamiento económico foi un éxito e que afectou a Irán e a Rusia. Con todo, Turquía pode meter en problemas co seu Goberno de Turquía, polo menos por medo. Si o novo Goberno ten que facer algo na economía, necesita petróleo e gas, por iso, e pola presión de Ankara, os aliados kurdos de Washington teñen un futuro difícil.

Outro dos vencedores é Israel. Nas últimas semanas producíronse centos de bombardeos en Siria e estase ampliando a extensión dos territorios sirios que controla con novas ocupacións. É sabido que Tel Aviv tivo polo menos un aliado táctico do extremismo islamita na rexión e, de momento, a nova autoridade siria declarou que quere manter boas relacións con Israel. O principal damnificado será Palestina, xa que a República Árabe Siria era o seu principal aliado e rompeuse o eixo da resistencia, conectada por terra desde Irán a Palestina.