Estamos nun caos. Iso dixéronnolo os medios franceses, que o Parlamento fixo caer ao goberno o 4 de decembro. O temor de que o caos político, institucional, social, económico ráptenos na horda do inferno a todos vénnos ás veas. En que comedia imos xogar! En que miserable coreografía!

Son estas danzas as que levamos
en Cadencia?
Prepárome para
os excesos das
violencias

Esta estrofa fai referencia á danza doutra maneira: É tomado dun disco creado en 2019 polos residentes da casa Biarritzenia de Beskoitze. As persoas que están en Biarritz son moi pouco poderosas, sofren de graves discapacidades. Non poden participar na danza da vida con persoas que traballan con normalidade. Pero houbo un tolo que cree na capacidade creativa desa xente, que axuda a seguir a medida a través das palabras. Kittof Prud’homme, artista que durante vinte anos estivo facendo este tipo de tolemias no País Vasco francés.

Na súa mocidade, Kittof estudou teatro, música e fotografía. Fuxindo do seu ambiente burgués, pensou nas ideas anarquistas e atraído polo movemento Patxa de Baiona, veu aquí. Aprendeu euskera e iniciou a súa carreira como militante abertzale apaixonado.

Con todo, o mellor dela non pasou de longo. Despois de dous anos de estudos superiores no campo do autismo en París, decidiu dedicarse integramente á xente que sufría con trastorno mental, facendo valer os seus dereitos culturais. Fundou a asociación Heletan Traboules e dentro dela, o festival Poteo Atípico. Era un festival de teatro, ofrecido unicamente por persoas con discapacidade. O evento tivo un gran éxito e organizouse durante varios anos.

Nos últimos dez anos, coa asociación Sur un Fil, Kittof dedicouse a levar a cabo numerosos proxectos creativos con presos marxinados pola sociedade: enfermos do hospital, autistas adultos e nenos, nenos xitanos, familias do barrio de inmigrantes de Baiona, persoas que viven nas residencias de anciáns, residencias de mozas afastadas das familias, persoas migrantes menores descerebradas. Grazas ás súas agudas maneiras e saberes, fíxolles facer unha colección de obras de teatro, exposicións, discos e poemas que resultaron desgarradores do corazón, xunto ao seu amigo Jules Ferran.

Ás persoas de idade avanzada non lles esixía que lle contasen os recordos da súa infancia, pero que lle expresasen aquilo que nunca lle dixo a ninguén, traspasando todos os límites morais. Os Xahar agradecíano, porque non os consideraba seres malvados, senón aos que aínda teñen algo que dicir neste mundo. Así escoitou e lido a un público “típico”, o que din os 90 sobre o sexo, o amor, a temporalidade, a beleza da vida, a nudez íntima que provoca o medo á morte.

“Gustaríame dicirlle o que quixese dicirlle no presente… Pero, estamos a tempo? Estarás disposto a escoitarme? / […] Ouves o son desta lingua que chegou ao longo dos anos?

Creo que Kittof Prud’homme era o único en Ipar Euskal Herria para dedicarse con paixón á creación de público “atípico” nos últimos anos. Faleceu o pasado 24 de outubro, aos 54 anos de idade. A ver si na época do caos xeneral aparecemos humanistas curiosos como Kittof, e seremos capaces de enfrontarse á fatalidade con solidariedade, gozando dos espazos libres da creación entre “típicos” e “atípicos”, coa simple cortesía.