Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024
----------------------------------------------------
Na era do negacionismo, da manosfera e dos trolls é imprescindible a achega da literatura, porque é un instrumento excepcional para mirar os pliegues da realidade: as situacións de opresión que nos rodean, que a miúdo non percibimos por algúns privilexios, fannos á vista. E iso é, entre outras cousas, o que nos ofrece a última colección de contos de Uxue Alberdi: visibilizar algúns mecanismos que o heteropatriarcado ha naturalizado no día a día.
A palabra hetero vén do grego e significa outra, diferente e diferente. É unha abreviatura da palabra heterosexual, pero xunto ao desexo normativo tamén se cuestiona a identidade ‘normal’; exponse dinámicas de relación entre home e muller desde diferentes ángulos (parellas, primeiras experiencias sexuais afectivas, parentalidad e familia, militancia, mundo laboral, perda…).
Do oito contos, recoñézoo, o que máis influíu en min foi o terceiro. Na cabeza tocoume Amo esta illa, de Pablo Milanes, e desde que lin os contos provocoume un pequeno bulebule no peito. Fíxoseme demasiado coñecida a situación descrita e a denuncia pública realizada a través deste conto me sorprendeu –e gustoume–. O caso dos opresores.
Xunto aos temas e enfoques abordados, a flexibilidade e a vitalidade da linguaxe, a experimentación coa estrutura e a ambientación de dúas ou tres frases (dialectos, castellanismos, metáforas, diálogos, anti-retrocesos, anotacións, décadas de 1990, mundo infantil, relacións de parella de longo percorrido…) son os puntos fortes deste traballo.
Escribir e ler aliméntanse mutuamente e xogar con iso é posible nestas páxinas. Por exemplo, a min, como lector, ao ler o primeiro conto veume á cabeza Katilina de Amelie Nothomb, e puxen os dous traballos en diálogo; ou, como escritor, Alberdi, o protagonista do quinto conto, debulla algunhas das súas lecturas para recoñecer fontes de inspiración.
En definitiva, volvendo ao tema, que é o hetero-amor? “Furia espértanse e rodéanlle á vez”, ou que outra cousa?. Ou “se afastou do sorriso forzado e enganchouse a boca aínda na encía”? Para algúns ás veces tamén é unha rendición. Ou non.
Baixo o asfalto, flor
Texto: Ilustracións Mónica
Rodríguez: Rocío Araya
Tradución: Itziar Ultzurrun
A fin de contos, 2025
Rebelións do sangue. Corpo, política e afectos
Miren Guilló
UPV, 2024
A UPV/EHU publicou un novo ensaio da antropóloga Miren Guilló publicado por Edurne Azkarate. O título principal é a... [+]
Zero. Transhumanismoa ate-joka erdi aro berrian
Aitor Zuberogoitia
Jakin, 2024
-----------------------------------------------------------
Hasieran saiakera filosofiko-soziologikoa espero nuen, baina ez da hori liburu honetan aurkitu dudan bakarra. Izan ere, biografia... [+]
Ihes plana
Agustín Ferrer Casas
Itzulpena: Miel A. Elustondo
Harriet, 2024
---------------------------------------------------------
1936ko azaroaren 16an Kondor legioko hegazkinek Madrilgo zenbait museori egin zieten eraso. Eta horixe bera da liburu honetara... [+]
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024
Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]
Rosvita. Teatro-lanak
Enara San Juan Manso
UEU / EHU, 2024
Enara San Juanek UEUrekin latinetik euskarara ekarri ditu X. mendeko moja alemana zen Rosvitaren teatro-lanak. Gandersheimeko abadian bizi zen idazlea zen... [+]
Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Itzulpena: Leire Lakasta
Katakrak, 2024
Os segundos decisivos
Manu López Gaseni
Elkar, 2024
--------------------------------------------------
Empezas a ler esta breve novela e séntesche atrapado, e niso ten que ver o ritmo vivo e rápido que puxo o escritor. Nas primeiras dez páxinas cóntase ao mozo de 16... [+]
Dragoiak eguzkia IRENTSI zuenekoa
Aksinja Kermauner
Alberdania, 2024
-------------------------------------------------------
Hamarnaka liburu idatzi ditu Aksinja Kermauner idazle esloveniarrak. Euskaraz plazaratutako lehenengoa dugu hau, Patxi Zubizarretak itzulia eta... [+]
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Erein, 2024
----------------------------------------------------
Izenburuak eta azaleko irudiak (Puntobobo, artile-mataza eta trapuzko panpina) osasun mentala, puntua egitea eta haurtzaroa iradokiko dizkigute, baina adabaki gehiago... [+]
O mar chea ouro de
Dani Martirena
Imaxes: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022
--------------------------------------------
O lector que se penetre neste libro terá moitas sensacións. Chama a atención a cor ouro e a blancura das letras da superficie, cun pouco de azul na... [+]
Migrantes
Issa watanabe
Editorial 1545, 2024
-------------------------------------------
A editorial 1545, á que non coñecía, traduciu e publicado en 2024 o libro Migracións de Issa Watanabe. Narra o proceso migratorio que leva a cabo un grupo de animais e móstranos... [+]
UN SINXELO DETALLE
Adania Shibli
Tradución: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024
----------------------------------------------
Durante estes días, un soldado israelí bombardea con drones a hospitais, escolas, campos de refuxiados palestinos coma se tratásese dun... [+]
Fun Home. Unha tráxica historia
familiar Alison Bechdel
Txalaparta, 2024
---------------------------------------------
Fun Home. Alison Bechdel é coñecido pola primeira publicación da novela gráfica Unha tráxica historia familiar (2006), aínda que el mesmo... [+]
PLEIBAK
Miren Amuriza Praza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Susa publicou a segunda novela de Miren Amuriza no atrio da Feira de Durango: Pléyulas. É facer plebiscitos porque estás a cantar sobre unha gravación anterior. En Berria... [+]