Os Sanmartines son moi coñecidos nos nosos caseríos, xa que é o momento de matar o porco. Con todo, moita xente non saberá que antes o día de San Martín marcaba o fin do ano agrícola. E iso non era ningunha bobada. De feito, a finais de ano había que pagar unha renda anual á miña patroa. Os campesiños de entón apenas chegaban a ese final de ano e o pago atrasábase. O último prazo terminaba o día de Santo Tomás e entón baixaban ás capitais para pagar a renda aos burgueses e amas. Velaquí a orixe das feiras e festas das santomasas actuais.
Os intereses dos burgueses e caciques da época converteron o caserío vasco nun sistema de explotación dos campesiños e campesiñas, a finais do século XIX
Por tanto, o día que hoxe celebramos nun ambiente festivo é un fiel reflexo da lóxica de explotación do caserío vasco. Pero, até que punto funcionaba o caserío vasco como sistema de explotación? Pois ben, no século XIX, de todas as terras que se cultivaban en Bizkaia, só o 36% eran cultivadas directamente polos propietarios: o resto da terra cultivábana os baserritarras que estaban en aluguer. E estes últimos debían destinar entre a metade e un terzo da produción total do ano ao pago da renda, que se abonaba en especie. Ao parecer, na orixe do caserío, cara ao século XV, era máis habitual que os baserritarras posuísen as súas casas e as súas explotacións. Pero co desenvolvemento do capitalismo, a nova burguesía que crecía nas cidades empezou a ver o campo como un activo de investimento seguro e rendible. A compra e o aluguer dos caseríos converteuse nunha práctica habitual entre os ricos.
Aquí falouse moito da liberdade do agricultor vasco e do minifunfucio que aquí foi característico. Aínda que o caserío viviu varias fases, parece que para finais do século XIX tratábase dunha realidade minoritaria nas nosas zonas rurais. Os intereses dos burgueses e caciques da época converteron o caserío vasco nun sistema de explotación dos campesiños. Nese sentido, hai quen defende que no noso país existía un latifundio expandido ou disperso. A modo de exemplo, temos os datos dun estudo realizado na Segunda República Española en 1933: En Bizkaia e Gipuzkoa localizáronse 376 propietarios con máis de 100 hectáreas de terreo, dos cales cinco tiñan máis de 1.000 hectáreas de superficie. Estas grandes propiedades estaban dispersas en caseríos e terreos de diferentes pobos. Facede o cálculo! A historia do pobo traballador vasco non comeza cos martelos das fábricas, senón con azóutelos (e as revoltas) dos caseríos.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Cando traballas con persoas maiores ou con persoas con diversidade física e neuronal, dásche conta de que a idea da competencia na nosa sociedade limítanos moito como especie. É dicir, o noso sistema ponche en valor por facer as cousas de maneira específica, e o que non o... [+]
Quería escribir polas luces de Nadal e reivindicar que se converta nunha tradición anual nesta época de iluminacións de rúas, un espazo público acolledor, alegre e gozoso desde o punto de vista da clase. Pero, por suposto, tamén espazos públicos cálidos onde algúns... [+]
Perdoa aos carballais, encinares, olmos, garzas, fresnos, alisedas, castañares, bidueiros, gorostidias, manzanales, piñeirais e a todas as sociedades das árbores, pero hoxe o hayedo ten unha cita con motivo das celebracións da fronteira invernal.
Resúltame máis fácil... [+]
Volve Euskaraldia. Ao parecer, será na primavera do ano que vén. Xa o presentaron e a verdade é que me sorprendeu; non o propio Euskaraldia, senón a lema del: Farémolo movéndonos.
A primeira vez que a lin ou escoitado, vénme á cabeza o título da obra que puxeron para... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Cando o sistema colonial capitalista heteropatriarcal cuéstionase e loita, ataca sen piedade. Utilizando todas as ferramentas ao seu alcance para fortalecer, fortalecer e consolidar o poder institucional, os medios, a xustiza, a lingua, a cultura, a violencia...
En Suíza,... [+]
Non sei si vostedes tamén teñen a mesma percepción –recoñézoo: aquí empecei a escribir de maneira acientífica–. Refírome á extensión natural da palabra preguiza. Cada vez escoito máis nos recunchos de Hego Euskal Herria: eúscaro, español e, por suposto,... [+]
Moitos en Nadal sentimos máis preguiza que ilusión ao pensar nas comidas e encontros familiares. Pero adiantámosvos que non é a comida a que nos fai sentirnos colectivamente incómodos, senón a normatividad que define á familia tradicional. É máis,... [+]
Sempre me pareceu máis significativo o modo que se di en castelán aos carruajes que se poden atopar aquí e alá: humilladero. Non é un nome bastante lixeiro, branco ou non ten ningunha connotación? Á fin e ao cabo, todo o que pasaba por alí debía ser humillado. É sabido... [+]
O final da República Árabe Siria causou unha gran sorpresa pola forma en que se produciu: rápida e case sen resistencia. Con todo, non é tan estraño si temos en conta que o país estaba destruído, empobrecido e trocado. Hai tempo que a maioría dos sirios non se preocupaba... [+]
A novidade adoita ser unha das palabras máis escoitadas que se asocia á Feira de Durango. A novidade está alí, e aquí a novidade. Con todo, nalgúns casos é suficiente con dar un aspecto diferente ao anterior para pegar esa etiqueta. Os CDs e as reedicións remasterizados... [+]
O eúscaro ten un caudal de auga moi grande na escaseza. Cada pinga local rega e revive a nosa cultura. Ofrecerlle un mar de auga a aquela sede. Aínda que o eúscaro veu dun pozo profundo e escuro, todos sacamos a nosa mostra de auga salgada e convertémola en fonte. E agora... [+]
Os mozos comezan a consumir pornografía antes, xa que o porno é a súa única educación sexual. Como demos chegamos até aquí?
Hoxe en día, hai que recoñecer que grazas a Internet é moito máis fácil ver pornografía. Desgraciadamente, a través dun clic o neno de entre... [+]