Unha vez explicáronme que a palabra spam significa un embutido de moi mala calidade que se facía nos pobos anglosaxóns dos excedentes de porcos. Poida que a palabra sexa coñecida porque ten un cartafol no correo electrónico que recibe mensaxes que non desexa. Este termo foi o primeiro exemplo que coñecín para comparar servizos e prácticas prexudiciais para a calidade de vida en contornas dixitais co chatarrero. Traballei moito con persoas que están en situación de fenda dixital e, ampliando a idea de spam, podo dicir que a “dixitalización maligna” é parte das súas vidas: o correo electrónico está cheo de anuncios que non poden distinguir o importante, as notificacións das aplicacións obríganlles a mirar en todo momento, a publicidade invade que non saiban como pechar as súas pantallas pop-ups... Están ligadas a unha dinámica que lles afecta a atención e as forzas.

En 2022 publicouse unha lei: prohibición de chamadas comerciais non autorizadas, chamadas de spam. Ao ouvir a noticia, todos imaxinabamos un mundo no que non volveriamos sufrir a ameaza de chamadas comerciais ou fraudulentas. Pero non foi así, a pesar de que a lei está aí, os cidadáns temos que denunciar as chamadas para protexer os nosos dereitos. Conscientes deste problema, a Axencia Española de Protección de Datos puxo en marcha un cuestionario de denuncia, pero son as empresas que podemos denunciar as que xa aprobaron un código de conduta, un centenar. Que facer coas empresas que non están aí ou que estafan? o proceso complícase, moitas veces non sabemos cales son, o único dato que temos para opornos a eles é un número de teléfono. O tema é realmente complexo e a educación é necesaria para empoderar ás persoas vulnerables, pero ademais non estaría mal que aqueles que enchen a boca da necesidade de innovación busquen solucións máis creativas para pór límites á “chatarra de dixitalización”.