Cantos?
"Cantos van facer en eúscaro en 2075?". O artigo que acaba de publicar Kike Amonarriz en prensa ten un título sobrecogedor. Antes que en Euskal Herria, fíxose unha pregunta deste tipo en Cataluña. Joan M. O sociolingüista tolosarra esperto quixo compartir connosco as reflexións que lle suscitou a lectura do libro L’ús parlat do catalán nun tombant decisiu (O uso oral do catalán na curva decisiva) de Serra.
O euskaltzalismo sempre mirou con envexa a Cataluña. Non vimos aquí a metade da forza e o empuxe, nin na cidadanía nin nas institucións, en favor da lingua local. Alí tamén os cans mancáronse, pero en literatura e medios de comunicación, na administración e nas actividades cotiás, os cataláns foron pioneiros, referentes e demostradores de camiños nas últimas décadas.
Con todo, a preocupación pola supervivencia do catalán aumentou nos últimos anos. Os Cirimoles do Procés teñen, por suposto, ese pesimismo de ver. Entre outras cousas, os cataláns nacionalistas defendían o novo Estado coa inminente independencia, porque esperaban que o dialecto quedase definitivamente salvado. O seu soño non se materializou e, ademais, parece que lles chamou a atención a pantasma castellanoparlante que durante tantos anos permaneceu oculto en Cataluña. O español escóitase con orgullo e orgullo nas zonas nas que antes se utilizaba baixo a boca.
Segundo o Instituto Nacional de Estatística (INE), o eúscaro é a única lingua cooficial do Estado que está a gañar falantes
Eu nese contexto situaría o libro de Serra sobre o que falou Amonarriz. Segundo el, por primeira vez na historia, o catalán volveuse minoritario no seu territorio. Tamén coñecemos aos axentes do desgaste: a falta de persecución ou empuxe dos estados e dos diferentes órganos de goberno, o abandono dos falantes, os cambios sociodemográficos (descenso da natalidade e envellecemento dos falantes), o gran número de inmigrantes e a actitude de moitos mozos en favor do castelán.
Tendo en conta todo isto, Serra presentou no seu libro unha mirada de progreso. Mire, na dinámica de hoxe, o número de falantes de catalán real non superaría o 25% en 2075, é dicir, a metade dos actuais. Unicamente “si tómanse as medidas oportunas” lograríase manter o número de falantes reais actuais (40-45%). Con todo, a situación podería empeorar, converténdose nun grupo marxinal que queda nun 10-15%.
Dá un pouco de medo. A porcentaxe que Serra utiliza como ponte de Amonarriz para designar ao “grupo marxinal” non está lonxe do número actual de falantes reais do eúscaro.
Tan mal estamos? Non o sei. Segundo o Instituto Nacional de Estatística (INE), o eúscaro é a única lingua cooficial do Estado que está a gañar falantes, tanto nas tres provincias como en Navarra. A investigación é do ano pasado, pero, a saber por que, foise de improviso. Quizá os nosos cans non andan tan descalzos.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
O día do pastor de Huarte explicaron que Euskal Herria obtivo o recoñecemento para participar en concursos internacionais de curta de ovella. A oficialidade produciuse no Campionato do Mundo de Escocia de 2023, como consecuencia do dossier presentado polas mozas vascos e da... [+]
Seguramente, a maioría de nós xa compraron, aquí e alá, os agasallos para o Nadal. Porque a visita nocturna a Olentzero é unha gran cita, especialmente para os máis pequenos. Todos se preparan para esta frutífera época do ano: Bilbao arde tanto como Vitoria, Pamplona e... [+]
Que é o que máis che sorprendeu cando saíches do cárcere? Preguntáronme moitas veces no último ano e medio.
Ver que as rúas de Bilbao están cheas de turistas e de cans con dúas patas, por exemplo? Ou os cambios na situación política? O primeiro cansoume e amoloume... [+]
O tema das axudas para a aprendizaxe do eúscaro é realmente confuso. O cidadán que queira aprender euskera deberá acudir a máis dun portelo para saber canto lle custará o curso que quere realizar e de onde, como e cando obterá as subvencións. Porque aínda custa diñeiro... [+]
A comprensión e interpretación da lingua matemática é o que ten importancia no proceso de aprendizaxe, polo menos é o que nós dicimos aos nosos alumnos. A linguaxe das matemáticas é universal, e en xeral, a marxe de erro para a interpretación adoita ser pequeno... [+]
Nas reunións xuntámonos de todo, e as reunións caracterízannos no momento en que cada un ten o seu papel, o seu poder (ou a súa falta), a súa idade, o seu momento vital. Pero sempre hai quen cala. Lete cantábanos que cando sexamos maiores aprenderiamos o que custa estar... [+]
Quizá unha das debilidades dos seres humanos é a tendencia que temos de escoitar e atender á maioría. Seguro que foi unha característica importante do desenvolvemento da nosa especie e necesaria para a supervivencia. Pero coa dixitalización, esa característica que temos... [+]
Os nosos dereitos, o noso futuro, agora! Baixo a lema, o Día Internacional dos Dereitos Humanos conmemora o legado dos 76 anos. O obxectivo do día é impulsar a construción dun mundo máis pacífico, igualitario e sostible. Con todo, mentres se celebran os avances,... [+]
Estás no bar, na barra, pedindo. No mostrador outras persoas tamén. En breve tocarache a quenda, pero o criado non che preguntou que é o que queres, saltouche e atendeu ao home que veu detrás de ti. Quedóuseche a cara estúpida e queres atraer a atención do camareiro, que... [+]
Gustaríame escribir a esta cousa que levo dentro. Cúmprense case cinco anos da pandemia, e os que eramos mozos naquela época, aínda que seguimos sendo mozas, comezamos a orbitar noutros espazos. A vivenda, o proxecto de vida, a maternidade, o traballo, a saúde... as ordes... [+]
Lembran? O 90% do Parlamento aprobou o Acordo Educativo hai dous séculos –perdoa, dous anos–. A reacción dos congresistas da esquerda moveuse entre euforia e satisfacción moderada. Segundo o documento aprobado, os centros privados seguirían recibindo diñeiro público,... [+]
Estar é facer. Así o di este ano a Feira de Durango, e é certo, polo menos no caso da propia feira e tendo en conta a Euskal Herria. A presente edición é xa a 59 edición da Azoka, e o feito de que cada ano se celebre demóstrao que a Feira de Durango é unha forma de facer... [+]
En Bilbao traballei durante cinco anos con colectivos en risco de exclusión, ao redor da fenda dixital, sobre todo coas mulleres. No camiño, atopeime con violencias machistas e outros moitos problemas. De forma moi orgánica, comecei a relacionarme e a entender o traballo dos... [+]