O problema do afrancesamiento dos nomes dos lugares de Euskal Herria non só débese á falta de consideración do idioma nos paneis de sinalización, senón tamén á execución dunha decisión sobre a domiciliación que se tomou hai uns anos.

En definitiva, as decisións lexislativas tomadas para simplificar e facer efectivas diversas áreas da administración (que deberían levar á descentralización do poder e da administración parisienses e simplificar a vida dos usuarios pola mesma vía) cambiaron e unificado o sistema de dirección. En moitas localidades os nomes das rúas, das casas e doutros lugares, xa non aparecen nas direccións oficiais como antes, senón de forma simplificada e uniformizada, como as direccións de calquera gran cidade do mundo. É dicir, acelerou o proceso de francés das nosas comarcas.

De feito, nos últimos anos traballouse en harmonizar, concretar e reconstruír as direccións. Así as cousas, as direccións das casas e os nomes das rúas dos nosos pobos grandes e (sobre todo) pequenos foron moldeados. Dar un nome a todas as rúas necesarias e un número a cada dirección.

Como consecuencia diso, os nomes das casas de sempre convertéronse en números e os das rúas son indicativos dunha dirección sinxela.

Da man da administración francesa, a toponimia nas linguas minorizadas retrocedeu de forma constante nas últimas décadas. Sexa no caso dos nomes euskaldunes, sexa no doutras linguas minorizadas. A pesar de que, nun tempo, xa se fixeron varias forzas nos mapas para recompilar e integrar nomes de sitios antigos.

Ademais, a velocidade urbanística lévanos á aparición de lotizaciones nos campos. A ninguén, ou case a ninguén, ocórreselle nestas novas lotizaciones pór nomes en eúscaro ou noutros idiomas.

Aínda que sexan boas, por exemplo, porque facilita o labor dos carteiros, bombeiros, contribuíntes, etc., ten un aspecto lamentable, xa que non ten en conta o nome histórico dos lugares. Os números e os topónimos curiosos ocupan o lugar dos nomes antigos dos caseríos en eúscaro, que están a desaparecer practicamente das direccións oficiais. Euskal Herria non é o único territorio que sofre as consecuencias desta decisión. En Bretaña, a asociación Koun Breizh puxo sobre a mesa este mesmo problema, así como en Gascuña, Córsega ou Alsacia, entre outros.

En cumprimento da obrigación de cambiar de domicilio, a misión, a cambio duns miles de euros, déixase en mans da administración e do correo que non teña nada que facer coas nosas consideracións lingüísticas a identificación dos lugares. E os usuarios pagan hoxe en día para desnaturalizar o seu territorio!

Por outra banda, haberá que ler os danos causados na nosa toponimia, xa que ademais dos nomes pouco razoables, haberá que ver algunhas curiosas domiciliaciones. Por exemplo , Le chemin d’Arrangoitze.

A nosa toponimia é testemuña das nosas raíces e do que nos une como vascos. Quizá por iso algúns queren que desapareza.

Ademais da grave emerxencia lingüística, a Unesco considera que a nosa toponimia participa no patrimonio cultural inmaterial da humanidade e pide aos poderes públicos que a protexan. Debaldeta.

Este recoñecemento simbólico contribuiría a reforzar o respecto á nosa lingua, que xa falta demasiado.

Cando non se vai, cando se borra, resístese. Estamos nun punto de inflexión, en máis dun nivel, da nosa historia e da nosa traxectoria como falantes.