Violencia, endogamia e vexigas en Treviño
Treviño, século VIN. Un grupo de eremitas comezou a vivir nas covas dAs Gobas e escavaron novas covas no desfiladeiro do río Laño, ocupado desde a prehistoria. No século seguinte, a comunidade comezou a utilizar unha das covas como necrópoles. No século IX abandonaron as covas e os vivos descenderon ao val, pero os mortos continuaron enterrándose alí até o século XI.
Na necrópole, localizáronse un total de 41 cadáveres. Agustín Azkarate da UPV e Lourdes Herrasti de Aranzadi, entre outros, investigaron os restos e concluíron que nos inicios desta comunidade tratábase dun alto grao de violencia polas feridas de espada sufridas por dúas dos seus fundadores.
Recentemente, un investigador do Centro de Paleogenética da Universidade de Estocolmo, liderado por Ricardo Rodríguez Varela, incorporou a investigación xenética aos traballos previos e os resultados foron publicados na revista Science Advances. En total, obtívose o ADN de 39 individuos de media. A través da mesma, chegouse á conclusión de que o grao de consanguinidad entre os falecidos era elevado. Os dous individuos feridos de espada eran primos e, en xeral, todos os enterrados alí gardaban relación de parentesco con polo menos outra persoa da comunidade. É dicir, a endogamia foi unha comunidade de alto nivel, especialmente na primeira fase, antes de que os seus membros descendesen ao val.
Ademais, aínda que no século VII os musulmáns chegaron á zona e atopábanse preto da fronteira entre cristiáns e musulmáns dAs Gobas, a influencia non foi notable. O compoñente xenético do norte de África creceu lixeiramente durante os cinco séculos seguintes, pero era moito máis pequeno que o doutras comunidades que vivían máis ao sur. Engadindo este dato á endogamia, é evidente que a comunidade dAs Gobas estaba moi illada.
O compoñente xenético do norte de África creceu lixeiramente durante os cinco séculos seguintes, pero era moito máis pequeno que o doutras comunidades que vivían máis ao sur. Engadindo este dato á endogamia, queda claro que a comunidade dAs Gobas estaba moi illada
Agustín Azkarate xa se deu conta diso antes da análise xenética, xa que noutras tumbas vascófonas próximas como a de Aldaieta os costumes funerarios son moi diferentes; nos casos de ao redor as persoas falecidas eran enterradas con ricas ramos de obxectos e as dAs Gobas son moito máis sinxelas.
O estudo xenético tamén arroxou información sobre as enfermidades nas que se produciron os casos destes individuos. As enfermidades de orixe vírica rgenes de cando en cando deixan rastro no ADN e, por tanto, atopáronse patoloxías causadas polas bacterias. A maioría dos casos atopados son zoonosis, é dicir, enfermidades contaxiadas nas relacións cos animais, o que significa que a actividade gandeira era importante para a poboación destas covas artificiais.
De onde veu as vexigas?
O estudo revela que un individuo da necrópole sufriu unhas vexigas e que o achado ten unha especial importancia para determinar a evolución desta enfermidade. Trátase do caso máis antigo atopado até agora no sur de Europa. Os científicos discutiron durante moito tempo como se introduciu as vexigas na Península Ibérica.
Segundo varias teses, a Baztanga entrou polo sur, procedente dunha misión levada a cabo por musulmáns. Pero, por unha banda, o estudo mostra que a pegada xenética africana era moi escasa na comunidade.
Doutra banda, a cepa de Baztanga descuberta nAs Gobas coincide coa cepa da mesma época descuberta en Escandinavia, Alemaña e Rusia. Por tanto, non podemos atribuír aos musulmáns que traian ao noso país unha das enfermidades que máis mortes causaron ao longo da historia.
Iruña-Veleia auzia “behin betiko” argitzea eskatu dute martxoaren 30ean, Gasteizen egindako manifestazioan. Iruña-Veleia argitu, ez suntsitu plataformak aztarnategian egindako “txikizioak” salatu ditu eta Arabako Foru Aldundiaren ardura... [+]
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.
Iazko uztailean, ARGIAren 2.880. zenbakiko orrialdeotan genuen Bego Ariznabarreta Orbea. Bere aitaren gudaritzaz ari zen, eta 1936ko Gerra Zibilean lagun egindako Aking Chan, Xangai brigadista txinatarraz ere mintzatu zitzaigun. Oraindik orain, berriz, Gasteizen hartu ditu... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Japonia, XV. mendea. Espioitzan eta hilketa ezkutuetan espezializatutako eliteko talde militarra sortu zen. Edo horixe uste du behintzat Stephen Turnbull historialari britainiarrak. Beste aditu batzuen ustez, askoz lehenago sortu ziren ninjak, duela 2.300-2.500 urte inguru. Eta... [+]
Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia Sailaren zuzendari berria da Maite Errarte Zurutuza (Beasain, 1995), urrian Fermin Leizaolaren lekukoa hartu ondoren. Kultura materiala aztertzen jarraitzeko beharra azpimarratu du, gizartearen memoria eta bizimodu aldaketak erregistratzeko... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.