Nos últimos tempos tivemos ocasión de analizar a politización e a despolitización, centrando a atención nos mozos. Con todo, a maioría das conclusións dos estudos sociolóxicos que se ocupan dos mozos son aplicables tamén a outros grupos de idade, aínda que de distinta intensidade. Ás veces as tendencias de futuro percíbense con máis forza entre os mozos, outras veces exponse novos temas á hora de analizar a este grupo de idade, etc.

Tal e como nos subliña a Sociología da Idade, a mocidade –e o mesmo ocorre co resto de grupos de idade– é un concepto biolóxico que non é nada fácil de delimitar e definir, que só se pode entender dentro da sociedade. Entre que anos hai unha persoa nova? Que características hai que asociar á mocidade? Pois ben, as respostas a estas preguntas e outras similares van ser diferentes en cada época, xa que a comprensión social da mocidade foi variando ao longo da historia, e da mesma maneira as respostas van cambiar tamén en función do territorio ou da perspectiva ideolóxica.

Si non é fácil definir a mocidade, entrando na ecuación os procesos de politización e despolitización, atopámonos cun campo cheo de tragamonedas. Tamén aquí, do mesmo xeito que na maioría das investigacións sociais, é imprescindible deixar de lado as visións dominantes na sociedade, ou o que se denomina sentido común. E é que a comprensión da política dominante na sociedade, que di que a política é sobre todo unha cuestión de institucións, partidos e eleccións, si hai que difundila, si queremos entender a politización. Iso é parte da política, é importante, pero é imprescindible unha visión máis ampla, sobre todo si quérese entender as novas dinámicas e tendencias. As iniciativas que pretenden achegar á colectividade, por tanto, deben ser tidas en conta na súa amplitude.

Para entender as novas dinámicas de (deas)politización hai que mencionar a individualización como tendencia central que afecta á sociedade. Cando as explicacións estruturais perden peso, un convértese no responsable da súa situación. Por tanto, o eu só busca a felicidade, o éxito, a tranquilidade, o diñeiro ou o que sexa. Neste sentido, a individualización é, por tanto, a base principal e mesmo impulsora da despolitización, na medida en que a política necesita da acción colectiva ou, polo menos, de referencia da colectividade. Pero, ao mesmo tempo, ese contexto de individualización ten outro lado, e a micropolítica aparece como unha nova acción política e en certo xeito exitosa: Iniciativas que parten do eu, que se desenvolven no día a día, que teñen intencións políticas. A relación destas accións coas estruturas políticas –partidos, movementos sociais– e o impacto que conseguen son claves importantes.

Ademais do proceso de individualización, a clave principal que incide na politización dos individuos, non só dos mozos, é a de dispor de recursos para a política. Os recursos materiais e culturais son a base básica para poder politizalos: desde o tempo de participación e de pensar en política, até o de educar nun ambiente comunitario onde a política é importante, na infancia, no colexio, no barrio ou no pobo, etc.

Estamos entón ante un proceso de despolitización na sociedade? Pois ben, a crise da política tradicional non é en si mesma unha crise da política, aínda que nunha sociedade onde prima o eu máis que o Gu dificúltase o papel da política.