Pello Salaburu puña en valor nas redes sociais que dentro de quince anos o peso da poboación inmigrante en Bizkaia multiplicaríase até chegar ao 22% do total da poboación, o que “constitúe en realidade a ameaza do eúscaro”. Naturalmente, tirados desta maneira, sen máis detalles, se enardecieron rapidamente (para escribir o artigo, 76.100 visitas), acumuláronse as respostas, acumuláronse os votos (poucos) e os contrarios (moitos), así como algúns insultos, e eu mesmo agarreime ao anzol. Salaburu e os seus defensores afirmaron que a esquerda evita este tema, pero que o elefante está dentro da sala. É posible, pero o certo é que o dos inmigrantes non é o único elefante que hai na aula do eúscaro.

En primeiro lugar, e por rememorar cuestións que son perdón, o castelán é a lingua hexemónica imposta na vida social, por lei e por forza. O inmigrante dáse conta enseguida do guindilla elefante, xa que o único idioma válido e necesario no territorio de acollida é o castelán (o idem francés e o trípolo).

En calquera caso, moitos lle lembramos que hai moitos inmigrantes novos que se esforzan por aprender euskera (a diferenza dalgúns conselleiros do novo Goberno vasco), pero que aínda a obrigación de pagar non o fai accesible. Nos centros educativos tamén se traballa moito, pero necesítase moito diñeiro para xeneralizar o coñecemento e o uso do eúscaro. Precisamente, a falta de oficialidade absoluta, o desenvolvemento de políticas lingüísticas subordinadas, a obrigación de pagar pola aprendizaxe do eúscaro, a non euskaldunización do sistema educativo ou as ofensivas xudiciais provocaron que a maioría da poboación aínda non coñeza a lingua do seu pobo, e que o eúscaro siga sendo un status secundario, mesmo 40 anos despois. Había choques e carencias antes da chegada dos inmigrantes dos últimos tempos, e parecían un elefante autonómico.

É significativo que os que participamos no debate entendésemos que non se trataba de inmigrantes ricos. Pois ben, só Katixa Agirre deuse conta desta contradición, e ese aspecto non é o paxaro, porque a especulación da vivenda, o turismo ou a globalización cultural e económica teñen un impacto total nas linguas minorizadas (ver “si non podemos vivir en eúscaro en Donostia, onde?”, EHE; “A massificació turística és espanyolització”, CUP de Xirona; ou Incidencia Lingüística). Atención, que tropezamos co elefante capitalista!

Na aula do eúscaro hai unha chea de elefantes e están a gritar.