Nacer en eúscaro
A lingüista Carmen Junyent foi a que reivindicou até a súa última etapa a posibilidade de morrer en catalán. Cando morreu, escribiu as súas vivencias co persoal sanitario e pediu que a publicasen despois da súa morte. Desta maneira quixo subliñar que a lingua forma parte do tratamento dunha persoa respecto doutra.
Entre os testemuños de Junyent, hai un que recolle os feitos ocorridos cunha enfermeira. A diferenza doutros, esta enfermeira non tiña inconveniente cando o enfermo se dirixía en catalán. Pero unha vez, en plena crise, gritou para que lle falase de español. Junyente refírese expresamente a que ocorreu nun momento crítico, pero conta a continuación que estes berros lle fixeron revivir todas as humillacións que sufriu na súa vida por falar en catalán. Precisamente iso é o que hai que evitar: acumular nun momento tan delicado recordos negativos que nada axudan.
Os dereitos lingüísticos tamén teñen a súa carga na violencia obstétrica e o castelán utilízase como instrumento de poder
Lembra moi ben como os avós destacaban de cando en vez que lles tocaba o médico vasco. Toca, si, a lotaría de Nadal. Porque non é tan simple como pór nunha mesita un cartel que diga “Hemen euskaraz”. Non é tan sinxelo como marcar cunha x que no plan de parto gustaríache ser atendido en eúscaro.
Ocorreu hai un ano. Optou voluntariamente por un hospital comarcal máis pequeno, xa que o que lle correspondía era máis grande en anacos e, por tanto, representaba máis monstro e, en consecuencia, máis castellanohablante. Pero o parto apenas tivo nada do que imaxinara. Aínda non se han cicatrizado as feridas. Aínda non ten palabras para pronunciar o que sentiu o xinecólogo cando entrou na sala de partos despois de trinta horas. Eraldi hau, nik bideratuko dut. Sabe que co cambio de idioma cambiouse a forma de falar, desde o golpe. E, si fose posible, prefería non lembrar o resto.
Desde entón, busca as palabras dos demais. No libro Unha nova creación de Estitxu Fernández, os relatos de Nahia Alkorta déronlle tanto arrogancia como caricia. Segundo Alkorta, os dereitos lingüísticos tamén teñen a súa carga na violencia obstétrica e o castelán utilízase como instrumento de poder. Alkorta fala de autoridade e da Garda Civil. A falta de máis palabras, talvez así o poida contar en diante, que coa pata aberta ingresóuselle a Garda Civil na sala de partos.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Hai quen, sendo un cerebro brillante, con definicións de "pouco detalle", son expertos en transformar e transformar o mesmo, dito doutro xeito. Era súa e foi un proxecto in eternum que se repetiu durante décadas. Esta era unha das principais razóns para deixar de ser... [+]
O 26 de decembro, durante un ataque aéreo, o Exército israelí matou a cinco xornalistas palestinos que tentaban chegar á cidade. Con eles mataron a 130 xornalistas palestinos. Esta noticia lembroume un par de cousas, a primeira, a persecución que sofren os verdadeiros... [+]
Nos últimos meses tocoume traballar en varios institutos e, nalgún momento, tiven que falar cos alumnos das posibilidades que ofrece o mercado laboral. A tipoloxía dos alumnos é variada e nunha mesma cidade varía moito dun barrio a outro, dun instituto a outro, e tamén... [+]
A nena que aparece no centro da fotografía, que dificilmente se pode considerar histórica, está a escribir unha lista de adxectivos: eu, ti, el, nós, vós, eles. Mirando cara abaixo, non puiden ver como era a súa mirada.
Insensible ao labor do fotógrafo, vostede, lenta e... [+]
Cando traballas con persoas maiores ou con persoas con diversidade física e neuronal, dásche conta de que a idea da competencia na nosa sociedade limítanos moito como especie. É dicir, o noso sistema ponche en valor por facer as cousas de maneira específica, e o que non o... [+]
Quería escribir polas luces de Nadal e reivindicar que se converta nunha tradición anual nesta época de iluminacións de rúas, un espazo público acolledor, alegre e gozoso desde o punto de vista da clase. Pero, por suposto, tamén espazos públicos cálidos onde algúns... [+]
Perdoa aos carballais, encinares, olmos, garzas, fresnos, alisedas, castañares, bidueiros, gorostidias, manzanales, piñeirais e a todas as sociedades das árbores, pero hoxe o hayedo ten unha cita con motivo das celebracións da fronteira invernal.
Resúltame máis fácil... [+]
Volve Euskaraldia. Ao parecer, será na primavera do ano que vén. Xa o presentaron e a verdade é que me sorprendeu; non o propio Euskaraldia, senón a lema del: Farémolo movéndonos.
A primeira vez que a lin ou escoitado, vénme á cabeza o título da obra que puxeron para... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Cando o sistema colonial capitalista heteropatriarcal cuéstionase e loita, ataca sen piedade. Utilizando todas as ferramentas ao seu alcance para fortalecer, fortalecer e consolidar o poder institucional, os medios, a xustiza, a lingua, a cultura, a violencia...
En Suíza,... [+]
Non sei si vostedes tamén teñen a mesma percepción –recoñézoo: aquí empecei a escribir de maneira acientífica–. Refírome á extensión natural da palabra preguiza. Cada vez escoito máis nos recunchos de Hego Euskal Herria: eúscaro, español e, por suposto,... [+]
Moitos en Nadal sentimos máis preguiza que ilusión ao pensar nas comidas e encontros familiares. Pero adiantámosvos que non é a comida a que nos fai sentirnos colectivamente incómodos, senón a normatividad que define á familia tradicional. É máis,... [+]
Sempre me pareceu máis significativo o modo que se di en castelán aos carruajes que se poden atopar aquí e alá: humilladero. Non é un nome bastante lixeiro, branco ou non ten ningunha connotación? Á fin e ao cabo, todo o que pasaba por alí debía ser humillado. É sabido... [+]
O final da República Árabe Siria causou unha gran sorpresa pola forma en que se produciu: rápida e case sen resistencia. Con todo, non é tan estraño si temos en conta que o país estaba destruído, empobrecido e trocado. Hai tempo que a maioría dos sirios non se preocupaba... [+]