Converteume en parte da rutina mostrar as fotos da nosa cidade. Saco o móbil, busco un plano cenital coas tres praias e digo "aquí vivo". Nun engano así me dixeron que a túa é unha cidade de paseo.

Na literatura hai unha figura que se asocia ao paseante: o flâtama. Naceu na Europa do século XIX, contemporánea das cidades modernas, pero estou convencido de que a San Sebastián actual tamén a acollería. O flâtama é un paseante anónimo da cidade. A xente anda tranquilamente pola onda, camiñando, coma se non fose de dirección. Observa aos demais con mirada pausada, sen que ninguén os vexa. A esta mirada anónima e de paso facer a miúdo unha homenaxe nos que se buscaron retratos interesantes e sensibles da cidade.

A figura é verdadeiramente romántica, idílica. Como non podía ser doutra maneira, esta cidade da postal poría unha alfombra vermella ao flâte. Unha varanda branca, o Boulevard que se rega cada mañá, os tamarindos de Alderdi Eder, as laxas da Batería de Damas, as pontes de anxos de pedra e cabezas de león, a beira do río Sena.

Con todo, como moitos sinalaron, a calma e o pracer do flâte non están ao alcance de todos. J. Wolf e J. Walcowickz explicaron que camiñar á deriva era un privilexio masculino e burgués, e gustaríame sumar o branco. Parkhustu dicía que as mulleres non podían pasear sen ser vistos, porque elas eran o espello para a mirada masculina. Helena Swanick lembrou a insistencia que lle facían na súa casa: si pasea só polas rúas da cidade, confundiranlle cunha prostituta.

Podo imaxinar facilmente ao flâneur donostiarra. Tras o paseo sentará na terraza de Tabakalera, acompañado dun café caro, para observar aos que circulan pola praza. Pero é difícil que circule con calma o mozo que a policía quedou en dúas de cada tres pasos na mesma praza. Ou o que vai urxentemente do traballo á escola infantil. Ou empuxando unha cadeira de rodas. Ou suxeitar ao compañeiro polo brazo e non, mellor polo outro lado, dicir o que se afixo.

En contraposición ao flâmedida, aparece a figura do flâneus. En xeral, foi encarnado pola muller burguesa do século XIX. Nas modernas galerías e comercios podíase atopar a posibilidade de que as mulleres dunha determinada clase paseen por unha vez sen coidado. Estou convencido de que o flâneus, polo menos o debuxado así, sería ben recibido por San Sebastián.

Con todo , Irati Majuelo explicou a necesidade de ir un paso máis aló co flâneus. Pregunta se poderiamos imaxinar, por exemplo , flâneusequeer ou flâneus boller. Fixen exercicio e púxenlles a cara dos meus amigos. Máis que sós, agárranse entre si. Máis convulso que inconsciente. En lugar de café moñoño, piden marianito. E falan de maneira que se emocionan e escoitan terrazas enteiras.

E a medida que me imaxino os flâneus deliciosos acordeime tamén coa nosa nai. É un apaixonado paseante, pero prefire corredores non brillantes. Vai desde Ribeiras de Loiola a Hernani, Gros a Pasaia ou Errenteria. Mergúllase nas súas tarefas máis do que lle gustaría. Toma café no bar no que se cruza a barca co traballador. Cando é de humor, pide carajillo con coñac Soberano e azucre. Así o fai sempre cando se reúne co seu mellor amigo.

Fronte ao flâneur estirado, prefire unha cidade oprimida por estoutros. As miradas que non caben nas postais serán probablemente as máis interesantes e emotivas.