Nunha reunión cos seus compañeiros de traballo para coordinar proxectos relacionados coa coeducación, un profesor contou o suceso cando unha neno inxuria machistamente a unha compañeira de clase, actuou correctamente porque lle xurdiu a dúbida e xerou unha interesante reflexión entre nós.

A mestra contou que se enfrontou ao alumno cun discurso feminista contundente, manifestando que non o aceptaba e aceptábao con firmeza, pero con agarimo, e que agora lle preocupa si actuou correctamente, porque desde entón el non percibiu ese tipo de condutas, pero que sabe que non é real o cambio de actitude do alumno, porque só deixou de facelo ante el, como lle contaron. Máis que extirpar esas condutas do alumno, o que conseguiu non foi simplemente enviarlle fóra dos seus ollos, senón pechar a porta a unha posible intervención. Non foi mellor si non fose tan rigoroso.

Eu téñoo claro. Non deben mostrarse cálidos cos signos de opresión estruturais, xa que necesitan saber que son raias vermellas. O establecemento claro dun límite non impide, ademais, a elección doutras elaboracións educativas do tema, pero se ten sentido e somos coherentes, é necesario establecer o límite con rigor e firmeza. No entanto, hai que ter en conta que a nosa capacidade de influencia como educadores tamén é limitada, xa que a miúdo nos frustramos co escaso froito que achega o noso traballo.

O que pasa é que cando algún alumno me facía en castelán eu tamén o fago, sen ningunha intención de gustarme, esixindo a min que me fagan en eúscaro, non só en castelán, senón tamén en orgullo, ou porque ás veces algúns o fan en contra do eúscaro. Algúns comentarios posteriores déronme entón que pensar. Que non se poden comparar as dúas cuestións, que a da lingua non é da mesma maneira, que aí non hai violencia, e bla bla bla. De sempre.

O feminismo desenvolveu unha ideoloxía completa que ofrece unha guía para as mulleres para denominar o problema, comprendelo, situalo, saber afrontalo, identificar as menores salpicaduras de opresión e empoderarlo. E agradécese porque unha ideoloxía non supón por si mesma unha liberación, pero é un punto de partida e de apoio imprescindible no traballo de emancipación psicolóxica.

Pero, que pasa cos oprimidos vascos? A ideoloxía hexemónica sobre o conflito que padecemos deixou fose o reconto da opresión, coas consecuencias que iso leva. O que máis destaca é a cuestión lingüística, porque é a principal característica dos vascos, e por tanto dános a medida do pulso popular. Pois ben, no diagnóstico erróneo que se fai, e nas solucións inxenuas que se lle propoñen, é moi preocupante a grave involución ideolóxica deste país.

O castelán xa non se considera síntoma de opresión, porque todos sabemos falar do castelán (por que?) e porque, abducidos pola ideoloxía de que as linguas sempre son boas, chegamos a crer que non pode haber inimizade nunha lingua. Pero aqueles que non ven aquí a dominación senón a diversidade cultural, como explican que esa diversidade sexa tan española neste lado de Euskal Herria, e tan francesa no outro?

Non sentir a opresión é un salto cualitativo no proceso de asimilación, consecuencia de que o español (a calidade) ou o francés (a calidade) están a asimilarse, desta maneira, tan doce. Deixámoslles conseguilo tan fácil?