Canto custa ser vasco
Cando aprendín e empecei a utilizar o eúscaro, enseguida deime conta de que para os vascos convertérame nun máis deles (sendo o novo vitoriano vasco dos últimos coches, pero dentro). Entre min pensaba que Euskal Herria era un pobo belo; etimológicamente é un pobo de eúscaro, e o vasco é un pobo con eúscaro. Pero non só etimológicamente: cando unha vasco pregunta é vasco? por outra persoa, pregúntase sabe eúscaro? Por iso, o pobo do eúscaro sempre me pareceu un pobo bastante acolledor: dá igual de onde veñan, si aprendes euskera es euskaldun.
As nacións de Estado non son tan acolledoras, e tamén hai linguas apresas nas familias inmigrantes segundas, mesmo terceiras, nas que as xeracións non se asumen francesas (porque moitos españois ou franceses brancos tampouco toman parte popular e polo racismo do propio Estado).
Non creo, por tanto, que sexamos máis racistas no mundo do eúscaro que no mundo do castelán ou do francés, e tampouco creo que Nerea Fillate considéreo. Pero, daquela entrevista que lle fixeron nO Salto, “hai políticas que proveñen do mundo do eúscaro que son bastante racistas e excluíntes” e en Twitter, onde se iniciou a festa da lei.
Hai cousas que deberiamos resolver para que as persoas racistas e empobrecidas teñan máis fácil o pasaporte ao mundo do eúscaro (aprender euskera)
A min interésanme as cousas que se gardan detrás da frase, e non que con esa frase buxán cúbrase un debate máis profundo. E si, hai cousas que deberiamos resolver para que as persoas racializadas e empobrecidas poidan obter máis facilmente o pasaporte ao mundo do eúscaro (aprender euskera). Por citar dous:
Unha, si nun pobo hai dúas escolas, e nunha delas principalmente familias inmigrantes non moi ricas en diñeiro e na outra hai nenos brancos de “pobo”, a distribución é perigosa para o público español gratuíto vs euskaldun “concertado”. (Con este tema sempre recordo a Gabriel Aresti, que estaba en contra de que na época franquista os nenos pagasen unha cota por estudar en eúscaro).
Dous, si os adultos teñen que pagar o euskaltegi por estudar euskera (aínda que en determinadas condicións logo devólvese ese diñeiro, etc. ), poden preguntarse por que o castelán ou o francés son absolutamente devaluados e o eúscaro non.
Si os vascos non loitamos pola universalidade e a gratuidade, e “recoñecemos” que as cousas “están así” (2024! ), corremos o risco de relacionar o eúscaro (Euskal Herria) cunha cota que non merece a pena.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Desgaitasun fisikoa duen arkitekto baten alabaren etxea bisitatu ondoren idazten dut honako hau.
Desgaitasun fisikoa duten pertsonen taldeek ez dute arkitektoa maite, beraien bizitza zailtzen duen gaizkile bat kontsideratzen baitute. Gorrotoa ulerkorra da: arkitektoaren lanak... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]
Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]