No 2022 foi elixido coordinador. Que significa iso?
Isto significa que en diante, e todo a bo ritmo, serei o coordinador do catro próximas Korrika. Eu son profesor en Arratia [Bizkaia], e tamén traballei en comunicación, pero tras asumir a responsabilidade de coordinador os traballos son outros. O ano de Korrika esixe un cento por cento, e ten que actuar na organización nacional, dirixindo a comisión da mesa nacional, transmitindo información sobre a Korrika de face ao exterior e relacionándose cos axentes.

Como o fas por agora?
De momento, ben. Eu sempre dixen á Korrika que a sociedade lle recibe moi ben, e así, ao lugar onde vaias, atopas un ambiente agradable.

Cóntanos un pouco cal é a túa biografía lingüística, a túa relación co eúscaro...
Teño un pai de nacemento americano, os meus avós vascos, pero que foron a traballar a América. Alí naceu o meu pai e aos 18 anos volveron a Euskal Herria, onde coñeceu á miña nai. A miña nai non era vasca, é vasca no euskaltegi. Por tanto, a súa relación foi en eúscaro e en castelán, ambos. Logo, tanto á miña irmá como a min fixéronnos en eúscaro. A miúdo a contorna díxonos: "Jo, e o teu pai, sendo americano, e o inglés por que non? ". Porque en realidade somos vascos. Puiden facer todos os estudos en eúscaro, e é verdade que tamén podo vivir en eúscaro no día a día, pero eu son zornotzarra, e o noso pobo é castelán... Esta é a nosa realidade.

E cando empezaches a interesarche pola linguaxe?
Sempre tiven interese. Cando tiña que elixir estudos universitarios, quería facer Filoloxía Vasca, pero dixéronme en casa, “para que logo? Queres escribir un libro?”. E eu dixen, pois, non sei... E entón elixín o xornalismo e fíxeno moi a gusto. Logo, despois de entrar en AEK, fun profesor de eúscaro e gústame moito. Creo que é moi importante a achega que se fai desde o mundo da comunicación para ser profesor, si, tes que controlar a lingua, pero como ensinala?

Lembras a túa primeira Korrika?
Si, algo. Non sei si foi o primeiro... Recordo que era de noite, tiña 10-12 anos, e viña moi tarde, cunha hora de atraso, e como estivemos a esperar no bar, cando chovía fóra...

E cal é o teu recordo máis emotivo?Na
21ª edición formei parte do equipo de furgonetas e desde alí vin outra realidade que non vira até entón. Porque nós, en Bizkaia, estamos nun territorio moi poboado, e ves unha masa de xente a medida que avanza, pero, por exemplo, pola noite, ou entre semana, en Álava ou en Navarra non hai tanta xente, pero quizais o compromiso da xente que está alí é maior.

É especial, por exemplo, o paso polo Gorbeia ou polos Pireneos de Navarra. Ou hai momentos nos que a testemuña é recibido por unha persoa determinada, ou cando se realizan homenaxes...

A masa que move a cidade é necesaria: aquí queremos vivir en eúscaro e vimos colapsar as cidades. Pero tamén hai que ter moi presente a realidade que está fóra das cidades.

Ti viviches a Korrika desde moitos sitios, non? Para ti, que mellor para vivir Korrika?
Furgoneta dentro. É como seguir en streaming, tes xente aí durante todo o tempo, entras e sales, e o momento no que es condutor, non ves a testemuña, pero si a xente, todo o mundo espérache, contenta, participa con ganas... é a mesma carreira. Nós dicimos que agora se organizan moitas cousas ao redor da Korrika, que é correndo cultural, que é correndo pequena, pero que a mesma carreira, que non se deteña día e noite… iso é o mellor.Ao fío do

que dis, ao redor da Korrika organízanse moitas cousas máis, como a Korrika cultural...
Si, a Korrika cultural é parte da Korrika. En moitos lugares de Euskal Herria non había programación cultural en eúscaro, entón en AEK pensamos en programar a cultura en eúscaro como agasallo de agradecemento á achega da xente a Korrika, por iso tamén tentamos garantir a programación cultural nos bordos, na periferia. Neste sentido presentamos unha bolsa de creación de 3.000 euros na última edición, e de aí o proxecto Badon, o principal evento cultural desta edición.

Como definirías Korrika a un estranxeiro?

Se o definise, definiríao así: hoxe en día, en Euskal Herria, é a iniciativa máis xigantesca a favor do eúscaro, e é a que nos une á cidadanía vasca. A Korrika conseguiu unir a diferentes partidos políticos, sindicatos e axentes en torno ao eúscaro, e iso é o que temos que facer. Se a nosa lingua é o eúscaro, e se o eúscaro non nos une, e non nos pomos de acordo niso, hai pouca política por facer.Tamén

lles indicaría aos de fóra que Korrika non se detén, que en doce días non quedamos, e que o noso único límite é o eúscaro.

Na Korrika vexo unha especie de metáfora do eúscaro... Nese sentido, o eúscaro e a Korrika, os dous fan boa acollida a xente diferente, non?
Si, e coa lema deste ano tamén quixemos subliñar iso. Orgullosos, cada un como somos, achegando cada un coa súa opinión, cor e orixe, pero o eúscaro únenos.

Cóntanos que significa para vós a lema Harro herri.
Por unha banda, orgullo. Como a nosa lingua está minorizada, a miúdo vivimos con complexos. Pois nós decidimos que imos vivir en eúscaro, e orgullosos. Cremos que con Harro confírmase a identidade individual. O eúscaro fainos vascos, o propio idioma, e sentímonos orgullosos de querer vivir en eúscaro. E ao mesmo tempo o que dixemos antes, cada un desde as nosas diferenzas, pero o que nos une é o eúscaro. E a lema é a chamada a crear ese país.

Vostede di "Korrika jaia si, pero festa reivindicativa".
Que queredes reivindicar? A miúdo
a Korrika é tan emocional, e esa euforia, esa alegría é tan rellenable, ás veces esquecemos por que a estamos facendo. Pasaron 44 anos desde a primeira Korrika, pero os obxectivos non cambiaron. O labor de concienciación segue pendente. Si, o modelo D está aí, por exemplo, pero está claro que algo falla en canto a euskaldunización. Temos traballo niso.

Como é o proceso de consenso da ruta?
Saímos o 11 de xaneiro e esíxenos moito traballo. Dentro de casa temos pactado que, como se acabou en Gipuzkoa, o inicio corresponde a Gipuzkoa. Os finais altérnanse e neste caso termina en Baiona. Unha vez decidido o final e o inicio, determínase o itinerario cos seguintes criterios: Imos pisar todos os pobos que temos os euskaltegis de AEK, todas as capitais e as sete provincias. Todo isto, e tendo en conta outras cousas, é un traballo de meses.

Hai algún erro?
Si, sempre. Debuxar o percorrido non é difícil, pero daquela que tes? Por exemplo, nós pedimos os permisos de tráfico seis meses antes, pero aínda non sei nada, non recibín resposta. E hai cousas que xorden no momento... Na última edición tivemos unha nevada, e algunha vez o río saíu da súa canle.

Temos dúas furgonetas, a que vai diante non se detén nunca, o depósito de gasolina tamén leva arriba e a traseira si. En caso de avaría do anterior, o traseiro pasa. O equipo de mantemento é de catro persoas en todo o camiño.

Hai algún lugar no que a Korrika non sexa tan bonita?
Sempre digo que hoxe en día a Korrika, dalgunha maneira, tocou teito. En canto aos axentes, todo o mundo quere sumarse á Korrika e fotografala. Converteuse un pouco en escaparate. Pero hai uns anos isto non era así, e tamén recibimos o boicot. Os inicios foron moi difíciles, pero saíu adiante e eu creo que hoxe acertamos a facer Korrika para todos, facéndolles sentir que todos son ben acollidos. E efectivamente, porque o eúscaro necesita de todos, e aí temos que unirnos.

Pono en marcha, os traballadores de AEK, pero logo hai moitos voluntarios.
Contastes algunha vez cantas persoas mobilízanse?
Somos uns 600 membros en AEK, esa é a nosa base. Ademais, en cada localidade créanse comisións de Korrika, con axentes locais, ás veces impulsadas desde os concellos, ou convocadas por membros de AEK, pero non se pode saber. A xente reúnese a correr, logo van, volven... é difícil contar. Na última edición, que finalizou en Donostia, reuníronse preto de 80.000 persoas. Intervén directa ou indirectamente gran parte do País Vasco.

A Korrika é unha importante fonte de financiamento para AEK.
Si, AEK non pode avanzar economicamente sen Korrika. Na CAV, en Navarra, e no País Vasco Norte, no tres, traballamos e temos pactado que imos traballar nas mesmas condicións, pero en todas partes as subvencións non son iguais, e equiparámolo grazas á Korrika.

Cales son os obxectivos do euskaltegi AEK?
O obxectivo de AEK é poder vivir comodamente en eúscaro. A lema que quero vivir en eúscaro está ben, pero quero vivir con comodidade, e non coma se estivésemos nunha trincheira. AEK quere garantir unha vida cómoda.

E como o facedes? A cantas persoas impartides clases?
Actualmente temos uns 10.000 alumnos. Contamos cun servizo de asesoramento en todo o País Vasco. Facemos unha lectura positiva, pero sabemos que necesitamos mellores políticas lingüísticas, como a gratuidade real.

Porque se di que aprender euskera é gratuíto, pero non é así, os alumnos deben adiantar diñeiro. Devólveselles o diñeiro se superan o exame. Entón, temos que orientar o proceso de euskaldunización unicamente aos exames? Antes os alumnos viñan porque realmente querían euskaldunizarse, que estaban interesados en aprender euskera, vivir en eúscaro, cultura. Hoxe en día todo é "dar papel".

Hai avances na gratuidade?
Si. Este ano, por exemplo, lanzouse unha nova liña que permite aos mozos de entre 16 e 18 anos obter o título C1 a cambio dunha matrícula de 20 euros, e tivo un resultado moi bo, achegouse moita xente. Pero nós necesitamos que para quen non sabe nada o nivel inicial sexa gratuíto, sobre todo para a xente que ten que facer todo o camiño da euskaldunización.