Μνάσσνθααααναααανινινανναναααανσερον?με.
Alguén, creo, acordarase de nós no futuro.
Safo (-630; -570)
Maite póusase a Idi o pasado 20 de xaneiro. Non coñecín a unha señorita de prestixio, pero ao lembrar a súa traxectoria, da canción popular á música clásica, cando volveu escoitar a canción Ahizpatasuna que creou en 1979, Jokin Apalategi Begiristain e Paulo Iztueta Armendáriz na lectura do seu libro Maite Idirin, kantuz (UEU, 2023), reflexionei nestes últimos días.
Nihaurk non teño irmás, pero a palabra irmandade promóvea inmediatamente, no meu seo, unha fotografía familiar, por outra banda coñecida, por ser mirada no Museo Vasco de Baiona, coa lenda: “Fabricación de chisteras a man en Azkain. Familia Lakarra”. Pódense ver os padriños no centro e ao redor de seis fillas, xa esposas, coa cara dura, nas vimbias. Este potreta exhíbese na caseta principal de Lapurdi e en numerosos documentos, así como en belos libros fotográficos sobre Euskal Herria, para ilustrar a evolución do xogo da pelota. En Bizkitarte, en casa, mentres nos ensinaba esa foto, a amatxi Clara ofrecíanos outro comentario: “Mira, aquí están a nosa mamá Rosa e as súas irmás. Todas elas tiñan unha voz encantadora. Tiveron a proposta de ir cantar na ópera, pero estiveron en casa, trenzando as chisteras”. Nunca relacionei esta fotografía muda coa historia da pelota, nunca coa modernización do deporte tradicional vasco, tal e como aparece alí e aquí, senón coa admirable afección polo canto entre irmás e coas trabas sociais da época de floración na canción lírica. “Estamos unidos dun home”, di Maite Idirin.
As mulleres, fomentándose unhas a outras, poderiamos enumerar as sementes de felicidade sementadas en todos os campos durante o tempo
A fraternidad lémbrame tamén a poesía de Safo. É coñecido que Safo, que vivía na illa de Lesbos, encomiou o amor entre mulleres, pero non se esqueceu, segundo os expertos, que foi a súa primeira muller compositora en música clásica. A.C. No século VIN uniu a solidariedade entre as mulleres coa lírica de alto nivel. “Mira onde vou cantar ben para facer pracer aos meus amantes”, di Safo.
“Imos envorcar, / a horta do home”, di o canto Ahizpatasuna, que as esposas van permitir entrar nas zonas masculinas e actuar en igualdade. Non nolo dixo Leire Artola Arin na súa reportaxe “Mulleres campesiñas, tan elementais como esquecidas, no día internacional das mulleres rurais”, en ARGIA do pasado 15 de outubro? No artigo de Ana dA Maza, as esposas campesiñas buscan “o coidado da vida”. “Plantamos a mensaxe da vida”, de Maite Idirin. Estas afirmacións non só serven no sentido literal, senón tamén no metafórico: as mulleres, fomentándose unhas a outras, poderiamos enumerar as sementes de felicidade sementadas en todos os ámbitos.
A fraternidad é unha solidariedade permanente, fóra dos límites entre o tempo, o espazo e as clases sociais. “Muller, co vento da fraternidad, / saíndo de casa, escoitando a súa carta”, explica Maite Idirin: irmás son o poeta da antigüidade que acompañaba á lira, a resiñola obreira do século XIX, a cantante contemporánea e o futuro campesiño; irmás, unha muller moi tenra e nova; irmás, que enchen coa súa man de obra un corpo vivo e un músico famoso.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
O tema da cohesión é hoxe en día a primeira responsabilidade de moitos gobernos, institucións públicas e organizacións non gobernamentais. De feito, as sociedades con baixas desigualdades xeran máis facilmente as condicións de desenvolvemento económico, social e... [+]
A economía mundial sufriu un importante repunte tras o COVID-19. Agora ben, os indicios de que este aumento chegou a unha fase de esgotamento están claramente condicionados pola crise climática: a taxa de crecemento da economía das principais potencias mundiais, a... [+]
Cando publiquei o meu primeiro libro de poemas ofrecéronme un recital nunha universidade. O músico cobrou en diñeiro e a min déronme un libro sobre Jorge Oteiza, que non collín porque estaba na miña casa. Esta foi a primeira das solicitudes inaceptables que aceptei. Tamén... [+]
O Concello de Bilbao puxo en marcha a Zona de Baixas Emisións en xuño, aínda que non se prevé que as multas comecen a imporse até setembro. Esta medida limitará a entrada de vehículos vellos á chaira burguesa de Bilbao de luns a venres, segundo EiTB. Os vehículos de... [+]
Parece que o fillo de dezaseis anos está a facernos reflexións sobre o camiño que vai seguir tras o bacharelato. Nunha, fálanos da elección dos temas específicos do bacharelato, na outra, dos pasos administrativos que terá que realizar, sen preguntas, por medio da... [+]
No capitalismo o traballo é unha mercadoría, polo que seguindo a mentalidade dos economistas tradicionais, o equilibrio entre a oferta e a demanda debería regular tanto o prezo como a cantidade. Evidentemente, isto non se cumpre na realidade. Si désese, faría rebentar as... [+]
Zutabe hau idazteari uko egin behar nioke, baina berandu da. Hauteskundeak izan dira Frantzian. Non dago Frantzia? Bai, hemen goian, iparraldean; baina, munduan, ez dakit oraintxe non dagoen Frantzia, noren zer den. Eta ez dakit noiztik begiratzen diodan ia soilik... [+]
A pesar de que nas últimas décadas producíronse avances significativos nalgúns ámbitos e zonas do proceso de euskaldunización, nas administracións públicas o eúscaro enfróntase a serios obstáculos e ameazas. Ademais da ofensiva contra o eúscaro que se está... [+]
A Federación Navarra de Municipios e Concellos nace co obxectivo de "protexer e promover os seus intereses compartidos e a autonomía local". En breve seleccionarase un responsable de comunicación que deberá dominar o castelán e o eúscaro.
Pois o PSN-PSOE rexéitao (sorpresa... [+]
Fin de curso. O profesor na súa soidade. Imprímelle o ritmo da reflexión que o ruído fai na tracción do tren: mereceu a pena o traballo realizado este ano? Extenuado, pensativo, lembra as palabras do seu amigo: “Txo, os profesores non tedes dereito a queixarvos... [+]
Chega o verán e con el as festas populares de pobos, barrios e cidades. As festas sempre foron refuxio de reivindicacións sociais e políticas, de relacións veciñais e de euforia popular. Toman as nosas rúas e durante uns días son un exemplo de autogestión, de convivencia... [+]
O Goberno Vasco acábase de constituír e a conselleira de Educación será Begoña Pedrosa. Sendo viceconsejera na lexislatura anterior e sendo unha das fundadoras da nova Lei de Educación aprobada o pasado mes de decembro, estanos permitido expor... [+]