Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Desde aquí

Desde aquí, desde Euskal Herria, nada sucedeu como nos contan os demais. Aínda que se empeñen, nós non somos franceses nin españois. Somos vascos por encima de todas as constitucións estrañas e por baixo de todas as batallas. Non debemos, por tanto, cambiar o noso punto de vista e asumir o dos demais. Desde Euskal Herria debemos analizar a nosa historia e o pasado, medir o noso presente e preparar o futuro.

Esta España, liberal ou franquista, de esquerda ou dereita, deseñouse e construído, radicalmente, contra o País Vasco nos últimos séculos. As elites liberais da monarquía española deseñaron a partir do século XVIII unha completa planificación estratéxica orientada a impor a España un único estado de nación e a eliminar tanto a Euskal Herria como a outras nacións peninsulares. Desde 1776, a uniformización da lingua, convertida en español, foi un obxectivo declarado. O castelán, por lei e a través da educación, foi imposto e universalizado en todos os territorios.

Desde entón, a estratexia céntrase nunha lingua única e un mercado único. Desde 1778, o regulamento de libre comercio incidiu de forma rigorosa no sistema económico e foral propio dos territorios vascos. Para profundar nesta influencia e facer realidade o proxecto da única nación España, necesitaban a primeira constitución nacional, e para iso promulgaron a Pepa de 1812, unha norma progresista e progresista. A bandeira da independencia dos ocupantes franceses e a dos sectores reactivos do antigo réxime alzáronse coa intención de presentar a nova norma de forma atractiva.

Este proxecto imposto da única nación española gasta oito constitucións e tres guerras contra os vascos nos últimos dous séculos

Debían seducir, comprar, asimilar ou neutralizar doutro xeito todos os obstáculos que obstaculizaban a formación dunha única Estado-nación española, e para iso acenderon a batalla ideolóxica contra os foros vascos, crendo que a propia constitución dos vascos era unha norma anticuada e reaccionaria, o privilexio dos reis casteláns (Juan Antonio Llorente dixit). E máis aló do debate ideolóxico, o argumento da forza militar era moi valioso. Isto foi aproveitado en 1812 e 1813 cando enviaron ao capitán xeral Castaños Aragorri a “convencer” ás institucións de Hego Euskal Herria. Aquel heroe español, que venceu ao propio exército napoleón na famosa batalla de Bailén, era de orixe vasca, o pai de Portugalete en Bizkaia e a súa nai, nacida en Ainhoa en Lapurdi. Acha da mesma madeira para rebentar a columna vasca. Cantas veces pasounos iso!

A principios do século XIX, por tanto, está presente o conflito entre o proxecto España como o conxunto dos territorios de Hego Euskal Herria, na súa dimensión económica, institucional, política, académica e lingüística. España, un estado uniformizado e centralizado fronte a Euskal Herria unha nación diferenciada, foral, vasca.

Só faltaba a dimensión armada deste conflito, que tamén estalou nas dúas guerras crúas chamadas Guerras Carlistas, a primeira en 1833-1840 e a segunda en 1872-1876. Para os vascos, polo menos, este non foron conflitos dinásticos nin guerras relixiosas. As guerras entre proxectos nacionais contraditorios foron, de pleno dereito, o estado-nación español imposto e a nación foral vasca.

Este proxecto imposto da única nación española gastou oito constitucións e tres guerras contra os vascos nos últimos dous séculos, e a constitución postbélica de 1978 recorreu aos mesmos parámetros que no inicio de 1812: con argumentos de democracia e progreso, pretende negar a nacionalidade propia dos vascos e seducir ou neutralizar aos seus cidadáns. Esquecéuselles que a historia, cando se quere repetir, convértese en farsa.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Interésache pola canle: Iritzia
Declaración da Comisión de Eúscaro de EITB
Mediante este escrito, a Comisión de Eúscaro de EITB e os órganos abaixo asinantes queren expresar a súa preocupación e rexeitamento polos procesos de selección que se puxeron en marcha nos últimos meses para os postos de dirección de EITB, xa que se ha subestimado a... [+]

Caldereros: Un 'blackface' á donostiarra?

Non quero que a miña filla se disfrace de xitana nos caldereros. Non quero que os nenos xitanos da escola da miña filla gocen de xitanos nos caldereros. Porque ser xitano non é un disfrace. Porque ser xitano non é unha festa que se celebra unha vez ao ano, manchada de roupa... [+]


2025-02-05 | Iñaki Murua
Un longo camiño a pequenos pasos!

O camiño faise paso a paso, e hai un tempo aprendín que parece feito polo principio. Pero a xente tamén quere aprender a encher esa frase de contido. Só non podemos conseguir nada, quizá axiña que como comecemos. Incluso a gran afluencia de xente pode complicar a... [+]


Minoría

Non actuou correctamente, había que tomar medidas, si non, non aprendemos. Ao parecer, non se daba conta do impacto do que fixera, seguía normal, ás veces cun aspecto máis feliz que os que lle rodeaban. Ademais, fala demasiado alto, iso non lle gusta a ninguén. Como as... [+]


Ez ei dakite zergatik

Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]


2025-02-05 | Tere Maldonado
Claustros de profesores ou como mellorar o mundo

Profesor de Historia en homenaxe a un ex compañeiro que acaba de xubilarse. Bravo e máis bravo!

As leis educativas subliñan a importancia de fomentar o pensamento crítico no alumnado. Pero o claustro de profesores, nun tempo un espazo de debate de ideas e contraste de... [+]


Os límites xeopolíticos da democracia

A democracia liberal nos países occidentais parécese cada vez máis a unha democracia minimalista. O núcleo da definición sería que se respectan os cambios de goberno nas eleccións. A esta variante autoritaria, os politólogos Levitsky e Way chamárono autoritarismo... [+]


Tecnoloxía
Ameaza exterior

Mentres escribía esta columna, tiven que cambiar o tema, porque a miña atención se viu afectada polos aranceis de Trump. Necesitaredes poucas explicacións, é novo en todos os sitios, impuxo aos produtos chineses un 10% e aos produtos canadenses e mexicanos un 25%. O que... [+]


2025-02-05 | Ula Iruretagoiena
Territorio e arquitectura
Aseo da casa

Esta cuña que o anuncio de substitución da bañeira por unha ducha en Euskadi Irratia anima xa ás obras no baño de casa. Anúnciase unha obra sinxela, un pequeno investimento e un gran cambio. Modificáronse as tendencias dos sanitarios nos aseos e estendeuse de forma oral a... [+]


O reto de reducir a xornada laboral máis de 37,5 horas semanais

O ano 2025 traerá unha política global para a implantación de semanas de traballo máis curtas, que traerá consigo pequenos custos para as novas contratacións das empresas e un cambio na dirección efectiva das relacións laborais.

O equipo do Ministerio de Traballo e... [+]


Educación

Recollín o seu e-mail no portal da folga, no correo persoal. Ao principio pensei que era para dar a coñecer, como moitos outros, as posibilidades que temos ante a folga. Pero non, o e-mail recibido era o movemento político e comunicativo contra a folga.

Confesareivos que me... [+]


2025-01-29 | Aramaixo Bizirik
Valoración do informe ambiental contra a central eólica “Itsaraz”
O pasado 16 de xaneiro, o Ministerio para a Transición Enerxética da administración de Madrid publicou a declaración de impacto ambiental sobre o proxecto “Itsaraz” que esperabamos con entusiasmo e inquietude. A resolución expresa unha decisión tan firme como firme... [+]

Teknologia
Estetikoa

Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]


Identidade

O día anterior, en Bilbao, reuninme cun amigo no bar Bira. Púxenme a pasear e dixen: “Claro, como es Giputxia, ja, ja”. E el subliñou que non era guipuscoano. Sen entendelo, continuei dicindo, “Ah! Non? Pero naciches en San Sebastián?”. “Si, nacín alí, pero eu... [+]


Eguneraketa berriak daude