UEMA, a Mancomunidade de Municipios Euskaldunes, presentou o mes pasado ante os medios de comunicación unha campaña baixo a lema Egin nirekin euskaraz. Apareceron familias que non teñen a súa orixe en Euskal Herria, xunto con representantes de UEMA. Din que a miúdo os euskaldunes achegámonos en castelán a estes nenos e desbástelles, porque moitos saben eúscaro. O presidente de UEMA compareceu xunto aos profesores de escolas dos dous pobos vascos.

Creo que a campaña é moi axeitada e necesaria, porque moitas veces me dei conta de que estas condutas están moi vivas entre os vascos, tanto nos pobos euskaldunes como, máis aínda, nos máis castellanohablantes, aos que se lles nega a posibilidade de expresarse en eúscaro. Pero a campaña pareceume aínda máis interesante, porque non se limita ás relacións cos nenos, senón que pon aos adultos a piques de ir, e nas nosas relacións cos adultos si que predomina o castelán. Os nenos, a pesar dos problemas (e as dificultades que teñen as escolas e a falta de recursos para euskaldunizarlas) aprenden en eúscaro, sobre todo nos pobos euskaldunes, e é un pracer escoitar en eúscaro a tapa da tapa da tapa. Outra cousa é a que ocorre cos adultos.

Son mínimos os inmigrantes que chegaron a Euskal Herria en pouca idade ou adulta e aprenderon euskera. No artigo titulado “O pedregoso camiño das persoas migrantes para aprender euskera”, o medio de comunicación “O pedregoso camiño para aprender euskera” deu algúns datos extraídos dunha enquisa realizada pola Fundación Begirune en 2023. Entre elas, o 84% das persoas inmigrantes enquisadas di non saber nada ou nada en eúscaro, o 10% di coñecer unicamente o nivel básico e o 5% di saber euskera ben ou bastante ben. A opinión maioritaria é que non se necesita eúscaro para vivir en Euskal Herria, o 65% di que nunca se usa o eúscaro na súa contorna.

Estas persoas viñeron a traballar por necesidades vitais e traballan nos nosos fogares, bares, hospitais e outros centros de traballo. O Salto -Hordago recibiu testemuños de catro destas persoas e catro din que se lles deu moi poucas oportunidades para aprender eúscaro. E din que, ademais da axuda económica, que aínda non está garantida, habería que reducir a xornada laboral e posibilitar a aprendizaxe do eúscaro nesas horas.

Nesta conxuntura na que se expón unha política lingüística máis ambiciosa e un novo acordo socio-político, unha das medidas a pór en práctica debe ser urxente, dar prioridade e facilidades para que os inmigrantes que nos chegan constantemente non sexan o castelán, senón o eúscaro, incluíndo a redución de xornada e a posibilidade de aprender euskera dentro do horario laboral.

Os empleadores, ben sexan particulares (nos nosos fogares temos principalmente coidadores que non saben eúscaro con persoas maiores que sempre falaron en eúscaro) ou ben sexan administracións ou empresas privadas, temos que pór medios e diñeiro para que os traballadores contratados aprendan eúscaro.

A responsabilidade ten que ser compartida: os vascos temos que aprender a manter o eúscaro, de acordo, e temos traballo, pero a achega de recursos para aprender o eúscaro con dignidade corresponde aos empleadores e á administración. A terceira perna é a formada polos propios migrantes. Agradeceríalles que en máis ocasións pidan aos vascos que non cambien a lingua diante deles, porque nos axudarían moito.