Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Unha terra colectiva para sementar sementes de esperanza

  • Na costa guipuscoana, no meandro do río Urola atópase o caserío Amillubi e os seus terreos (segundo o topónimo “Amilibia”). Este pequeno paraíso da natureza atópase no barrio de Iraeta. A Asociación Biolur pola Agricultura Ecolóxica, que este ano cumpre 30 anos, pretende converter este espazo nun ben colectivo, cun cultivo respectuoso coa terra, onde os agricultores poidan acceder ás terras en boas condicións e os cidadáns, os alimentos. A chamada está aberta entre cidadáns, institucións e empresas para que cada un protexa un metro cadrado de terra de Amillubi. Cunha mirada estratéxica queren responder desde a práctica aos retos de futuro da alimentación.
Argazkia: Dani Blanco / ARGIA-CC-BY-SA
Argazkia: Dani Blanco / ARGIA-CC-BY-SA

04 de decembro de 2023
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Quen estivo algunha vez en Amillube non necesita dun razoamento gordo ante a chamada a converter este patrimonio natural nun ben colectivo: non hai máis que sentir a forza da natureza. Ademais, quen mellor para coidar esta zona que as mans dos cultivadores respectuosos coa natureza? A relación da poboación con esta paisaxe fortalecerase constantemente no val do Urola, cada vez que se poñan a disposición da cidadanía os alimentos sans xerados no mesmo.

A mesma práctica céntrase no proxecto Amillubi. No cadro desta reportaxe recóllense as accións concretas que se pretenden levar a cabo en Amillubi e as razóns que o impulsan. Pero reunímonos con Mirene Begiristain Zubillaga, Ioritz Aizpuru Goitia e Myrian Imaz Juaristi, membros do seu equipo promotor, para coñecer a visión estratéxica que sustenta este proxecto. Preguntámoslles que traerán as terras do Amillubi e contéstannos: "Esperanza. Nestes tempos, os proxectos de futuro son realmente necesarios, non podemos quedarnos no diagnóstico. Porque, á vista dos diagnósticos, non falta razón para este tipo de proxectos: as dificultades e dificultades que teñen os baserritarras para manter os seus proxectos produtivos, os prezos dos alimentos e a cantidade que reciben os agricultores... Amillubi dá esperanza, este é un proxecto estratéxico pero desde a práctica. Non altera os problemas estruturais, pero responde a diversos problemas estruturais do sector".

Ioritz Aizpuru Goitia, Myrian Imaz Juaristi e Mirene Begiristain Zubillaga Amillubi forman parte do Equipo Executivo do proxecto. Aizpuru é tamén traballador do Centro Alimentario de Azpeitia que chegou a facerse socio de Biolur en 2019 a través do seu traballo. Tamén forma parte do proxecto Imaz Muller* surfeira, socio de Biolur, realizado o ano pasado pola responsabilidade alimentaria. Tamén é membro do equipo coordinador de Begiristain Biolur: Foi socio de Biolur en 1995, grazas á investigación da agricultura ecolóxica. Fotografía: Dani Blanco / ARGIA -CC-BY-SA.

O lector de ARGIA lería a miúdo estes problemas: as condicións de traballo dos produtores, a falta de substitución, as dificultades de acceso á terra como consecuencia da artificialización e a especulación da terra..., polo que queren pór en Amillubi "ferramentas para a solución destes problemas desde a práctica": "A substitución é un dos problemas máis graves que vive o sector primario. Ás persoas que queiran empezar deixaránselles as terras en boas condicións en Amillubi, onde tamén recibirán apoio para iniciar o proxecto. Pero xunto a isto, as condicións laborais son outro problema grave; a xente non queda no cultivo porque non hai condicións. En Amillubi queremos crear boas condicións de traballo de forma colectiva". Tamén destacaron que a costura da rede entre produtores e axentes cidadáns dos alimentos é unha boa achega.

Meandro do río Urola. O proxecto Amillubi, que de momento terá 90.000 metros cadrados de terreo, queda baixo este outeiro, á altura da casa vermella que se ve á esquerda, ten a oportunidade de crecer de face ao futuro. Porque o ámbito que limita cos seus terreos é propiedade do Goberno Vasco: Mide 260.000 metros cadrados e son terreos cualificados como agrícolas (todos estes terreos que ven na imaxe). Os tres membros de Biolur téñeno claro: "Isto dá para moito a alimentación de toda Gipuzkoa". Fotografía: Dani Blanco / ARGIA -CC-BY-SA.

Con todo, quixeron deixar claro que o problema é estrutural e que terán que seguir afectando a nivel político: "As políticas públicas teñen unha gran importancia para o futuro do sector primario, e as políticas actualmente en marcha non responden a estes problemas. Pero non podemos esperar nin mirar fóra. Nós desde nós e desde o pequeno imos dar algunhas respostas con este proxecto concreto, dentro dunha estratexia, sabendo que os problemas estruturais seguirán aí".

Desde a pequeñez e a práctica, cal é a estratexia que van sementar no solo? "Amillubi ofrece ao País Vasco a posibilidade de construír unha estratexia de soberanía alimentaria a través de alianzas. Non temos soberanía alimentaria, e en canto á accesibilidade, en moitos casos esquécesenos que non temos garantidos os alimentos cotiáns. Se se pechasen os límites, só o 10% do que comemos é local. Temos definida a estratexia de soberanía alimentaria, pero nos faltan estruturas para dar saltos de escala suficientes. Amillubi pode dar esta oportunidade se, seguindo a senda das alianzas que se consolidaron en Amillubi, créase Lurzaindia Sur".

O proxecto Amillubi foi presentado á cidadanía o 1 de decembro en Azpeitia e está dispoñible na Feira de Durango a seguinte presentación: o 8 de decembro ás 15:30 en Landako gunea. Hai que traballar para recadar os 390.000 euros necesarios para a compra e reparación de terreos e caserío de Amillubi (ver cadro de formulación económica)... e para crear xa Lurzaindia Sur? Obsérvase que o sector primario está afeito a ter o ollo na futura colleita. Así nos explicaron con máis profundidade a oportunidade de futuro entre tres membros: "Dicimos que Amillubi pode ser o primeiro paso de Lurzaindia Sur. Lurzaindia ten unha traxectoria de dez anos no País Vasco Norte, e coa colaboración de diferentes axentes logran obter terras e polas a disposición dos produtores. Isto permitiu a consolidación de novos produtores no sector e permitiu aos xa existentes estabilizar as súas producións. Amillubi é o noso proxecto de momento, pero pode ser o primeiro paso para traer a iniciativa Lurzaindia ao Sur. Estamos en contacto con Lurzaindia". Con todo, quixeron deixar claro: "Isto non o fará só Biolur, haberá que facelo con outros axentes". Din que para empezar o proxecto Amillubi é necesario tecer alianzas, como explicaremos máis adiante nesta reportaxe.

Amillubi conta con 9 hectáreas de terreo fértil e un caserío de 514 metros cadrados. Para compralos e arranxar o caserío teñen que conseguir 390.000 euros en dous anos. Fotografía: Dani Blanco / ARGIA -CC-BY-SA.

Con independencia de que se inicie ou non Lurzaindia Sur, o proxecto Amillubi, que de momento terá 90.000 metros cadrados de terra, ten a oportunidade de crecer de face ao futuro. Porque o ámbito que limita cos seus terreos é propiedade do Goberno Vasco: Ten 260.000 metros cadrados e son solos cualificados como agrícolas. Os tres membros de Biolur téñeno claro: "Isto dá para moito a alimentación de toda Gipuzkoa. Todo meandro pode ser un punto importante de produción alimentaria. Será un camiño que hai que impulsar desde as políticas públicas e Biolur, en función das súas posibilidades, estará disposto a participar e a animarse".

30 aniversario de Biolur

O proxecto Amillubi púxose en marcha no 30 aniversario de Biolur. Lembran a reunión extraordinaria de Biolur en Aizarnazabal para decidir se continuar ou non con Amillubi: "Ver con ilusión, tomar unha decisión colectiva e sentirnos apoiados naquela asemblea aos membros da fundación de Biolur fai 30 anos dános seguridade". Pero para chegar á decisión, varios membros de Biolur e os seus creadores recoñecen comer varias fabas: "Tiñamos necesidade de compartir, a decisión tardou o seu tempo. Os fundadores de Biolur fai 30 anos apostaron sen rede e agora imos dar un novo salto, pero no colectivo e coa rede. É emocionante ver que rede construímos durante todos estes anos. Aínda que damos vertixe, non imos sós".

Alianzas de Biolur no proxecto Amillubi Axentes
relacionados coa Produción: Ekolurra, Lurzaindia, EHKOlector, Errez, Kimubat, Alkartasuna, Tantai, Leartiker · Kontsumo Elkartea: Zona de alimentación, Ereindajan, Lakari, Biziola · Organismos públicos: Concellos de Udalbiltza e Zestoa, Azpeitia, Aizarnazabal, Zumaia e Oñati · Axentes da economía social: Olatukoop, Goiener, Coop57, Talaios · Medios de comunicación: ARGIA, Berria, Danbolin, Urola Komunikazio Taldea · Axentes sociais: Alameda · E pendentes: Foto: Dani Blanco / ARGIA CC-BY-SA.

A Rede foise tecendo ano tras ano a través da colaboración, xa que Biolur optou por desenvolver proxectos con outros axentes propios: "A rede actual é froito do camiño percorrido durante anos. Nestes momentos creouse unha alianza que fixo posible emprender Amillubi, pero non desde cero, senón polos camiños que percorremos nos últimos anos. Coas asociacións de consumo, os concellos, os axentes sociais, as institucións, os axentes de economía social transformadora... xa desenvolvemos proxectos e esa forza uniuse en Amillub. Ademais, esta rede xa creada reforzouse co proxecto Amillubi, articulado". No cadro desta reportaxe pódense ler as alianzas que de momento se xestaron en Amillubin, e aínda se están ampliando moito máis os membros de Biolur.

Biolur está forte no seu aniversario: Conta con máis de 320 socios, dos cales a metade son baserritarras e a outra metade cidadáns e axentes. Para quen queira coñecer a Biolur e para quen queira dar sustento permanente a Amillubi como socio, teñen as súas portas abertas.

Violur está forte e de tempada, si, e dá alegría ver cal é o perfil que lidera o equipo de traballo do proxecto Amillubi: mulleres* campesiñas e/ou novas.

ARGIA reúnese con Biolur e a cooperativa Alkartasuna para elaborar anualmente o Calendario Lunar. Durante a pandemia reforzouse a relación entre Biolur e ARGIA, cando xunto a outros axentes lanzaron as camisetas Deia ao Pobo Terra para fomentar a solidariedade co movemento agroecológico. ARGIA participa no grupo de traballo do proxecto Amillubi. Fotografía: Dani Blanco / ARGIA -CC-BY-SA.
“En Gipuzkoa non hai outras terras deste tipo”

Amillubi é un lugar rico en biodiversidade. O meandro en forma de Ou do río Urola constitúe un núcleo de poboación singular. Así nolo explicaron os tres membros: "As terras da ribeira sempre foron fértiles/fértiis. Os solos de Amillubi son de gran valor agroecológico, teñen moita profundidade e aínda que estean xunto ao río non hai perigo de que esta zona sexa alagada". Ademais da terra fértil, o outro tesouro de Amillubi é a auga: "No contexto da emerxencia climática, a auga é un gran problema e en Amillubin a auga está máis asegurada porque está situada no meandro e recibe tamén augas de montaña".

Advirten de que na actualidade non existe en Gipuzkoa un terreo con estas condicións de cultivo: un terreo extenso e chan, fértil e ben situado logísticamente para facilitar o transporte dos alimentos xerados nel até a poboación... Que pasou coas fértiles/fértiis terras dos nosos pobos para que hoxe Amillubi sexa unha excepción? "As nosas mellores terras agrícolas hanse artificializado para construír casas, empresas, estradas e infraestruturas. Dáse prioridade a outros usos e a agricultura non se considera estratéxica. As mellores terras agrarias foron a vivendas, industria e mobilidade, especialmente en Gipuzkoa, Bizkaia e Nafarroa Garaia e Lapurdi".

Agroecología, a alimentación do futuro

É significativo que a finais de 2023 iníciense en Gipuzkoa dous proxectos considerados estratéxicos: un en Amillubi, agroecológico, baseado na colectivización da terra e que ten como obxectivo a soberanía alimentaria. E o outro no parque tecnolóxico de San Sebastián, o da maior multinacional da industria cárnica a nivel mundial, baseado na biotecnoloxía, orgulloso de ser a carne sintética e a que máis importa a nivel europeo. A alimentación do futuro está en xogo neste momento.

O imaxinario de Amillubira é obra da ilustradora Ione Larrago.

Toma a palabra Ioritz Aizpuru: "Está máis claro que nunca, neste contexto de crises climáticas, enerxéticas, etc., que debemos crear a nosa alimentación en formas respectuosas coa terra. Por iso temos que facer agroecología. A carne sintética, a comida producida no laboratorio... é máis importante que nunca pór en marcha alternativas".

Myrian Imaz séguelle: "Eu non entendo doutra maneira, son alimentos reais os que quero para os meus fillos e non os alimentos procesados, artificiais e emerxentes. Eu móveme especialmente. Vendo que cada vez temos máis problemas de saúde na zona... a responsabilidade da saúde debe ser cada un e iso lévame ás raíces e á pequena. Temos que demoler moitas estruturas e construír novas con sentido común".

Mirene Begiristain engade: "Cando Biolur naceu fai 30 anos, os creadores contan como lles miraban como hippies, e para entón en Europa as cousas movíanse na agricultura ecolóxica, os de aquí miraron a eses referentes. Durante estes anos aprendeuse e avanzado moito a nivel técnico. A agroecología pon encima da mesa, ademais do modo ecolóxico de produción, outras dimensións: vender nela, en condicións dignas, atendendo á nosa cultura... Na actualidade, a Declaración Europea tamén recoñece a agroecología como un camiño e a Organización das Nacións Unidas para a Alimentación e o Cultivo (coñecida como FAO) di que a nivel internacional a agroecología é o camiño a seguir. Pero o choque de dous modelos de produción e alimentación é evidente; como no momento en que na década de 1970 chamáronlle a revolución verde, a agroecología segue chocando con outros intereses. Cando expoñen carne artificial, impulsan o camiño da biotecnoloxía... están orientados a outros intereses, non están orientados ao coidado e a saúde do planeta e das persoas".

E ti? Que tipo de alimentación, cultivo e contorna queres para o futuro? Un paso para traballar este futuro pode ser a protección dun metro cadrado de solo do proxecto Amillubi (ver rutas no cadro).

Por que Amillubi?

1 / Responde á necesidade de solo do sector primario en condicións moi favorables.
2 / É unha zona de alto valor agroecológico, con solos moi fértiles/fértiis e chan.
3 / No meandro do río Urola a auga está dispoñible.
4 / Logísticamente está moi ben situado para distribuír os alimentos xerados no establecemento.
5 / En Gipuzkoa non hai moito solo para traballar nestas condicións.
6 / As terras que limitan con Amillubi permiten un crecemento futuro do proxecto: Trátase dunha superficie de 26 hectáreas, propiedade do Goberno Vasco, cualificada como agraria.

Ilustración: Ione Larrago.

 

Que se vai a facer alí?

1 / Deixará terra aos produtores (xa produtores de alimentos ou novos) en boas condicións.
2 / Queren crear condicións laborais dignas para os agricultores de forma colectiva.
3 / Crear alimentos: Posta a disposición do sistema alimentario do val do Urola.
4 / Agora estanse estudando proxectos concretos para decidir como pór en marcha as terras na primavera. Os produtores de Biolur propuxeron unha serie de proxectos para dar resposta ás súas necesidades, que poden ser os que leven a cabo primeiro en Amillubi.Identificáronse
os seguintes proxectos que se poden traballar máis adiante:
5 / Pór viveiro de plantas ecolóxicas.
6 / Dispor dun espazo de experimentación de cultivo agroecológico.
7 / Dispor de espazo para gardar o equipo común.
8 / Ser punto de subministración de alimentos.
9 / Realizar a función de posto de traballo para aqueles que queiran iniciarse no cultivo.
10 / Realizar sesións de formación e sensibilización.
11 /...

 

Ilustración: Ione Larrago.
Alcanzar 390.000 euros: protexer un metro cadrado de terra

A asociación Biolur pola agricultura ecolóxica quere comprar o caserío Amillubi e as súas terras sen endebedarse cos bancos. Necesita 390.000 euros para a compra e reforma do caserío. Os membros de Biolur agradecen a actitude da familia que lles vende a Amillub: "Non especulou coa terra e sempre tiveron unha gran disposición para facilitar o pago. Pagarémolo en dous anos, en varios prazos. Isto facilitounos a posibilidade de realizar no tempo diferentes iniciativas para recadar diñeiro".
Para completar esta cifra, en primeiro lugar acudiron a Biolur, socio formado por baserritarras, veciños e axentes. Posteriormente, buscouse o apoio de varios concellos, así como de empresas.
Agora convócase á cidadanía para que, até o mes de maio, cada un apoie un metro cadrado de Amillubi, achegando entre 50 e 100 e 200 euros ou a cantidade que se desexe. Para iso, organizaron con Coop57 a campaña de recadar fondos por internet e a achega pódese realizar de forma sinxela accedendo á web www.amillubi.eus. Quen o prefira pode realizar a súa achega directamente na conta corrente: ES37 1550 0001 2400 1666 3726. Tamén se lanzaron as Bonolaguntza, que se poderán adquirir no pórtico durante os días da Feira de Durango. Outra forma de apoiar o proxecto pode ser a organización de iniciativas nos municipios para recadar fondos a favor de Amillubi.Biolur ten como obxectivo recadar 150.000 euros até maio coas
achegas da cidadanía. Mentres tanto, continuará tecendo alianzas con máis concellos, institucións e empresas.

 


ASTEKARIA
2023ko abenduaren 10
Máis leídos
Usando Matomo
Azoka
Interésache pola canle: Elikadura burujabetza
“Herri Mugimendua saretu eta eraginkortzeko tresnak eskaini nahi ditu BAMek”

Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]


2025-02-24 | Estitxu Eizagirre
Ziminttere
Sukaldea emakumeen jakintzak partekatzeko botere eta plazer espazio denean

Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.


2025-02-17 | Garazi Zabaleta
Xüxenka
Comercio colectivo xestionado por pequenos agricultores de proximidade en Maule
O hostal Euskalduna de Maule leva anos traballando cos pequenos produtores de casas de Zuberoa e cando compraron un edificio fronte ao hostal da capital fíxolles unha proposta a eses mesmos agricultores: por que non abrir a tenda dos produtores de proximidade? “En 2022... [+]

2025-02-10 | Garazi Zabaleta
Interior
A rede de alimentación de Vitoria-Gasteiz como ferramenta para a transformación
No contexto posterior á pandemia, un grupo de persoas comezou a moverse en Vitoria-Gasteiz para traballar a alimentación, que se supón é un dereito fundamental. “No ámbito da militancia xa se estaban traballando outros temas, como o da vivenda, pero coa alimentación como... [+]

2025-02-03 | Garazi Zabaleta
BioK
Ruta e quimchi do País Vasco
Satxa Zeberio, impulsor do proxecto Bio-K, mudouse a Errezil e plantou manzanos. “Chegou o momento de facer algo coas mazás e entón empezamos a producir zume de mazá e sidra”, explicou. O proxecto Bio-K, fundado oficialmente en 2015, comezou a experimentar non só coa... [+]

2025-01-29 | Kelo Arribas
Soberanía alimentaria e resistencia ao xenocidio
Loita dos agricultores en Palestina
Hoxe en día, en Gaza hai un cesamento do fogo e non sabemos até cando vai durar, mentres a masacre, as anexións, a colonización e as violacións de dereitos humanos de todo tipo persisten no resto de territorios ocupados. O que lerás a continuación non son casos illados,... [+]

2025-01-08 | Garazi Zabaleta
Aina Socies Fiol
"En cada illa das Illes Balears hai moitas variedades de plantas que non existen nas outras"
Moitas delas unirán Baleares só con Oporleku, pero na illa de Mallorca teñen un movemento vivo ao redor da agroecología e o consumo: A Associació de Varietats Locals de Mallorca (asociación de variedades locais de sementes) é un exemplo diso. A principios de decembro, a... [+]

Xaneiro, o soño da nogueira
Pintei con cor morada o primeiro mes do ano, coa cor da creatividade, a imaxinación, o coñecemento e a espiritualidade.

2024-12-26 | Estitxu Eizagirre
Representantes de Vía Campesiña foron testemuñas das violencias que sofren os campesiños palestinos
Unha delegación de Vía Campesiña visitou Palestina do 8 ao 18 de decembro, convidada pola Unión de Comités de Traballo Palestino (UAWC), da que é membro. Con esta viaxe, quixeron mostrar a súa solidariedade co pobo palestino "no medio do xenocidio que se está levando a... [+]

Gabonetan tokikoa eta sasoikoa kontsumitu eta, bide batez, Israelgo produktuak boikoteatu

Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.


2024-12-23 | Garazi Zabaleta
Ekin Dulantzi
Zona de test agroalimentario en Dulantzi
Cada vez contamos con máis puntos de test agrícolas, é dicir, espazos de formación en agricultura e gandaría antes de pór en marcha o seu proxecto. O espazo Zunbeltz de Navarra e a Trebatu de Gipuzkoa e Ipar Euskal Herria son algúns dos exemplos que se puxeron en marcha... [+]

2024-12-09 | Garazi Zabaleta
Pan de Errasti
Pan creado co coñecemento dos anteriores e a macrobiótica
O proxecto Errastiko Ogia, impulsado por Xabi Abasolo Etxabe e Naiara Uriarte Remedios, está situado no barrio de Beroña de Arrasate. Cada un chegou ao mundo da panadaría pola súa conta, pero no modelo ecolóxico e na produción de masa nai combinaron moi ben os saberes dos... [+]

2024-11-22 | Ahotsa.info
A través das cestas, Errigora fará a maior achega á cultura vasca de Navarra: 230.000 euros
Na última campaña Puzka vendéronse máis de 16.000 cestas, e o beneficio obtido destinarase ás asociacións que traballan a favor do eúscaro.

"Nas horas de comedor da escola ocorre moitas cousas, non é só un lugar para comer"
Durante dúas horas ou dúas horas e media o espazo do comedor acolle a un grupo de nenos e mozos. Neste espazo para comer, xogar e convivir, falaremos dos límites de intervención do responsable do comedor, dos criterios que se seguen, do rol dos monitores e da súa... [+]

Karine Jacquemart (Recordo especial de Lurrama este ano)
"Os sistemas de alimentación e agricultura actuais non nos fan autónomos"
Karine Jacquemart, directora da asociación francesa Foodwatch, estará na feira Lurrama, unha cita dedicada á agricultura sostible e popular. Co obxectivo de garantir o dereito á alimentación a toda a cidadanía, están a levarse a cabo diversas acciones –mobilizacións... [+]

Eguneraketa berriak daude