A folga do 30 de novembro tivo como antecedente o 8 de marzo de 2019. Naquela folga fíxose un esforzo especial para subliñar a vixilancia, reivindicouse expresamente outro sistema de vixilancia. A pandemia do COVID-19 paralizou todo despois da súa dixestión e valoracións. Do mesmo xeito que ocorreu co resto de movementos populares, o movemento feminista experimentou un importante declive organizativo e operativo. Paradoxalmente, a pandemia trouxo á vista da sociedade a idea de que a vixilancia é imprescindible. Grazas ao virus, falouse máis que nunca da vixilancia.

Cando estalou Pandemia, diversos axentes e membros do movemento feminista de Euskal Herria crearon a Coordinadora Feminista Bizitzak Erdigunea para incluír o tema do coidado na axenda. A coordinadora interpretou que a sociedade se atopaba ante un momento crítico con polo menos dous sentidos. Por unha banda, corríase o risco de aumentar a crise do coidado pola pandemia e, por outro, era unha oportunidade única para interpelar ás institucións e esixir cambios desde a base. Tamén chegou á conclusión de que era un momento propicio para provocar un punto de inflexión na sociedade, en canto á conciencia sobre o coidado. Así, en febreiro de 2022, en Vitoria-Gasteiz, celebráronse unhas xornadas e iniciouse o proceso Denon Bizitzak Erdigunea. O movemento feminista considera o camiño emprendido como un proceso a medio e longo prazo e subliña a ambición de xerar unha transición social. Durante as xornadas, preto de 90 mulleres de Hego Euskal Herria reuníronse durante dous días e compartiron o documento de debate cara a un sistema público comunitario de vixilancia feminista.

Fixeron unha aproximación a unha forma consensuada de entender os coidados, debuxaron os primeiros eixos dun sistema público comunitario de coidados, identificando reivindicacións e emerxencias. Así mesmo, os axentes feministas reunidos en Vitoria-Gasteiz subliñaron a necesidade de mobilizacións e as especificacións das mobilizacións chegaron no outono. Nas asembleas dos países acordouse por unha banda a necesidade dun acordo popular e, por outro, decidiuse unha folga feminista xeneral para dar cobertura a este feito.

As
contradicións da
folga O movemento feminista en Denon Bizitzak Erdigunea explica por que decidiron facer folga feminista xeneral. Primeiro, "por que unha folga?" responden á pregunta. Non teñen como obxectivo a folga, van dar importancia ao traballo previo e posterior, a folga foi representada como un punto de inflexión no proceso Vidas de Todos en Centro. Anuncian que non será a última. Coa folga queren basear a organización, a activación, a penetración, a interpelación e as relacións. Son conscientes da contradición desta folga: o 30 de novembro solicítase a suspensión das tarefas de emprego e vixilancia e moitas non poderán facelo. Algúns non teñen dereito a folga, por exemplo, as mulleres racistas que están a necesitar nos fogares. Deles é a área de vixilancia máis oprimida e precaria. Moitas mulleres, do mesmo xeito que o fan todos os días, atenderán ao neno, ao avó ou ao enfermo o 30 de novembro. En ningún caso poderase prescindir dos labores de vixilancia, nin sequera o día da folga. Por iso, a organización considera que o A30 ten esa potencialidade, axudará a pór de manifesto que os coidados son imprescindibles e en que condicións cóidase.

Por que é unha folga feminista?A
finais de mes denuncian o sistema capitalista, heteropatriarcal, colonialista e racista. Queren interpelar aos responsables que están a levar a cabo a privatización do sistema de vixilancia. Así mesmo, queren aproveitar a folga para establecer alianzas cos traballadores do sector da vixilancia, especialmente cos sectores que agora están en folga. Cren que a folga pode ser unha forma de achegarse ao movemento feminista para os traballadores e que as súas loitas poden adoptar unha dimensión diferente. Dalgunha maneira, a folga pode ser un instrumento no proceso de politización dos coidadores.

Por que xeneral?As
reivindicacións para a revolución do sistema de vixilancia escoitáronse en voz alta o 8 de Marzo de 2019. O movemento decidiu que había que saír da M8 porque, entre outras cousas, o tema do coidado podía quedar sobre as costas das mulleres. Efectivamente, o movemento feminista reivindica que o coidado é unha cuestión de toda a sociedade, e por iso decidiron xeneralizar a folga para que os homes tamén sentan interpelados. A organización explica que se está desenvolvendo unha ampla comprensión do coidado, para que a xente senta interpelada neste proceso e senta suxeito da folga.

Que é o día da folga?
A acción matinal máis significativa será o picete. O movemento feminista quere coidar que non sexan os piquetes de sempre. Pretende garantir a presenza das mulleres e procurará garantir espazos seguros. Queren elixir centros de traballo e sectores simbólicos para os piquetes, conscientes de que non poden chegar a todos os ámbitos.

No caso da folga, o outro gran reto será o de saber como dar visibilidade aos traballadores que non poidan acollerse á folga. En diferentes áreas de coidados (residencias de anciáns, persoal a domicilio...)deberán cumprir os servizos mínimos e non terán dereito a folga outros traballadores, entre os que se atopan as mulleres que traballan en casa e que foron razoadas. En 2019 propúxose ás mulleres que non podían facer folga colgar batas no balcón. Este ano quérese dar un salto nesta zona. Ademais, até a hora das manifestacións realizaranse accións nos portais das entidades que están a levar a cabo a privatización do sistema de vixilancia.

Este ano, a diferenza das M8 anteriores, o movemento apostou pola descentralización das manifestacións. O catro capitais e os líderes rexionais de Hego Euskal Herria tomarán manifestacións á mesma hora. Prevense para as 17:30-18:00.Pregúntase

aos organizadores da folga cal é o papel dos homes na xornada de folga. Pídeselles que fagan folga de emprego e que prioricen os labores de vixilancia. Si non prevén unha vixilancia, propónselles participar nas actividades do día e na manifestación. O movemento feminista ha deixado claro que os suxeitos principais da prehuelga e do día da folga son as mulleres e que neste proceso priorízase a participación de coidadores e mulleres. Subliñan a importancia do liderado do movemento feminista.

----------------------------

"A comunidade non debe cumprir o que as administracións non asumen"

Mariña Sagastizabal

Mariña Sagastizabal axudounos a debullar a principal reivindicación do A30, concepto de sistema de vixilancia público e comunitario. Sagastizabal é autor do libro Hiruki, conflitivo (Lisipe) e membro do movemento feminista.

Como imaxinades o sistema público?
O sistema de vixilancia debe ser público. Temos moi poucos servizos e queremos que se completen servizos públicos de calidade, porque iso garante que as condicións laborais dos traballadores sexan boas e que a universalidade, é dicir, que todos teñamos dereito a recibir coidados. Considerámolo un dereito social e iso garánteo o público.
Con todo, debe ser un público non mercantilizado onde o negocio non sexa un obxectivo. Hoxe vemos que é así.

Que significa comunitario?
A custodia é un dereito colectivo. Isto significa que todas as persoas, ao longo de toda a vida, debemos ofrecer e recibir unha vixilancia libre e comprometida. Non debe haber unha persoa “libre” de realizar tarefas de coidado.

Debemos implicarnos individual, colectivamente e na comunidade para garantir o coidado. Propios, pero tamén outros. O modelo actual é totalmente individualista e atomizado. Perdemos as relacións comunitarias entre veciños e veciños de hai décadas. Queremos recuperalos.Temos

claro que a comunidade non debe cumprir o que as administracións non asumen. Con todo, non podemos pensar que vinga un traballador a realizar tarefas que nós non imos cumprir. Algúns dos traballos están baixo a responsabilidade de cada un deles e son de libre cumprimento. É imprescindible a colaboración, o apoio mutuo e o fortalecemento destas redes de custodia.

Así mesmo, neste público a comunitaria tamén ten algo que dicir. Imaxinamos un público aberto no que as persoas, os traballadores e a comunidade van ser atendidos. Necesitamos mecanismos de decisión e participación no sector público.

Que riscos ten a comunidade?
Somos conscientes de que a comunitaria non é armoniosa. Hai relacións de poder, hai opresión... O fortalecemento dunha comunidade feminizada é un gran risco. Necesitamos mecanismos para facer fronte ás opresiones e ás relacións de poder, e nese sentido, interpelar aos homes para que asuman a responsabilidade é moi importante, ter en conta que non coidar é un privilexio. Os homes tamén teñen que traballar este privilexio, renunciar e empezar a coidalo.

Aínda temos moito que pensar sobre o modelo comunitario.

Como necesita a relación público-comunitaria?A

vixilancia público-comunitaria debe estar situada, abordar na súa integridade a complexidade do coidado, tendo en conta os diferentes contextos e situacións locais.

Empezamos a pensar en catro ámbitos. En primeiro lugar, promover a autonomía e atender as situacións de dependencia. Haberá que traballar e afrontar temas como a adicción e o capacitismo. En segundo lugar, a infancia. Superar a perspectiva dos adultos, ser suxeitos activos dos coidados, coeducación... Hai que traballar todas estas áreas.En

terceiro lugar, a vixilancia ao longo da vida: todos deberemos recibir e prestar coidados, e ademais, iso é o que queremos facer desde o espazo non tradicional, ou polo menos desde eles. Temos que pensar máis aló da familia heteropatriarcal. Por exemplo, falamos do enlace, é dicir, como garantir legalmente as redes de vixilancia mutua.Por

último, a conservación do solo e do territorio.Os seres humanos, ademais de sernos dependentes, somos eco-dependentes e é imprescindible coidar os ríos, a auga, a terra, os animais e a nosa contorna. Neste sentido, apostamos pola soberanía alimentaria e a agroecología.