Non todas as guerras reciben a mesma mención. En todos eles son exiliados, golpeados, mortos, violados e doridos para sempre, pero non se presta a mesma atención a todos. O exemplo máis claro é a guerra de Ucraína, e no outro extremo a de Sudán. Os estados de Exipto, Libia, Chad, Sudán do Sur, Etiopía e Eritrea rodean Sudán, clasificado no vinte países máis pobres do mundo. Á pobreza engadiuse hai seis meses unha guerra, e sen chegar a un acordo de paz, os oídos dos occidentais puntúan os seus días e noites con sons de bombas e disparos que non ouven.
5.000 sudaneses, catro millóns de desprazados, centos de miles de “fames negras” e miles de golpeados, torturados ou violados, mortos pola guerra durante seis meses. Son cifras da Organización das Nacións Unidas e o secretario xeral responsable dos problemas humanitarios, Martin Griffiths, deu a alarma: “Este conflito que se vai estendendo, e as fames negras, enfermidades e desprazamentos que se derivan, poden acabar con todo o pobo”. Esta desaparición é aínda máis probable debido a que o clima é o sexto país máis vulnerable no ámbito da emerxencia e á necesidade de afrontar fenómenos meteorolóxicos extremos. E é aínda máis probable, porque a realidade do pobre pobo africano está lonxe das prioridades internacionais. William Carter, do Consello Noruegués de Refuxiados, lamenta: “A situación de Sudán non se mira. Non é unha formiga, é unha apatía”.
Pero que provocou a guerra o 15 de abril de 2023? Como se converteron en rivais desde 2021 no Xefe de Estado e Xefe de Exército Abdel Fatah ao-Burhan, adxunto no Consello Soberano de Transición, e o Vicepresidente Mohamed Hamdan Dagalo, nomeado Hemetti? Que din os miles e miles de laranxas que saíron á rúa en 2019 contra Omar ao-Baxir, que estaba no poder desde 1989? Que din os ao-Burhan e Dagalo que durante a sublevación enxalzaban a paz e a democracia e prometían a transición do inicio da guerra civil? Preguntas gordas, mesmo cando o potólogo é unha guerra que non se menciona nos medios internacionais.
O vento de esperanza entre os sudaneses dominaba o 11 de abril de 2019 cando se retiraron do poder ao-Baxir e gañaron a oportunidade de formar un goberno democrático. A Forza da Liberdade e o Cambio FFC, que estivo en primeira liña da revolución popular, perseguiu na rúa o obxectivo do goberno civil, sufrindo decenas de mortes por represión do exército. O Consello Militar de Transición, coa axuda do grupo paramilitar RSF, Forza de Axuda Rápida, entre os que se atopa a guerra, lembra a “Masacre de Khartum” do 3 de xuño reprimido.
Finalmente, no acordo do 17 de xullo aprobouse que o poder permanecese durante tres anos en mans de militares, cun claro compromiso de formar posteriormente un goberno civil mediante eleccións. Durante os primeiros vinte e un meses da transición, os militares dirixían o Consello Soberano e despois os cidadáns. O Consello estivo composto por once persoas, en concreto cinco civís, cinco militares e outro civil elixido por ambas as partes. Pero é que un mes antes de que se transmita a condución, o 25 de outubro de 2021, ao-Burhan realizou un novo golpe de ánimo, ampollando o acordado e asumindo todos os poderes. Pronto saíron decenas de miles de sudaneses ás rúas de Khartum. O 27 de febreiro de 2022, os comités cidadáns de resistencia presentaron unha carta de apoio á transición. Ao final, as dúas partes acordaron algo, pero con menos protección da Forza de Liberdade e Cambio e dos cidadáns, deixando máis poder ao exército: “[As Forzas Armadas] son a válvula de seguridade da Nación, manterana fundida e protexerán a súa terra”, asegura Ao-Burhan. O acordo de 5 de decembro de 2022 incluía claramente a folla de ruta e o documento que implicaba o cambio de que os seguidores do réxime do ex ditador Exército e ao-Baxir, Dagalo próximo e amigo ao-Baxir, “desaparecesen totalmente” dos asuntos políticos. Pero iso non o queren nin os militares nin os amigos da o-Baxir.
Queren quedar no poder e a guerra é unha mostra diso: ao-Burhan, xefe do exército, e Dagalo, de Forzas de Axuda Rápida, queren quedar ao máximo. Ademais, as inquietudes e desavinzas sobre a unificación do grupo paramilitar e do exército a que se refire o acordo provocaron a guerra entre ambos.
Dagalo logrou a formación dun grupo armado, tan poderoso como o exército sudanés, que xa ten baixo o seu control as tres cuartas partes da capital de Khartum e está cercado por numerosas posicións do exército sudanés. Ao-Burhan tivo que abandonar a capital, situando o seu cuartel xeral na cidade de Port Súan. Desde o mes de abril producíronse unha decena de cortes de lume, todos fráxiles e na actualidade aínda non hai vontade de abandonar as armas. Arabia Saudita e EE.UU. ou o Bloque Oriental de África fixeron as negociacións até agora. Seis meses despois do inicio da guerra, Sudán está totalmente dividido en dous partes, e segundo algúns expertos, ao-Burhan podería declarar a composición dun novo goberno polo leste de Sudán, por Port-Sudán, e Dagalo facer o mesmo polo sur e finalmente abrir o camiño para que o pobo volva dividirse en dous.
Neste momento, a esperanza da formación do goberno civil de 2019 desapareceu para os sudaneses, porque os guerreiros buscan máis poder que paz, e porque ademais os pobos veciños prefiren un militar como interlocutor, e un goberno civil no exercicio da democracia, porque pode ser contaxiosa a fame de liberdade...
“Bolsa de resiliencia”, “manual de supervivencia”, “saco de costas de evacuación”: estes son os sons que se poden escoitar en boca das autoridades nas últimas semanas.
Entre as declaracións do mes pasado, a Unión Europea ha pedido aos cidadáns que preparen un... [+]
A nosa nai sempre di: “Nunca comprendín por que sucedeu a Primeira Guerra Mundial”. Non ten sentido. Non entende por que as antigas potencias europeas implicáronse nunha especie de barbarie e non pensa en como convenceron aos mozos europeos e coloniais a morrer en... [+]
Tanto feministas como ecoloxistas vimos a oportunidade de pór a vida no centro da pandemia de Covid-19. Non eramos uns idiotas, sabiamos que os poderosos e moitos cidadáns estarían encantados de volver á normalidade de sempre. Especialmente, os que pasaron un confinamento... [+]
A finais do pasado mes de xuño terminamos a primeira parte do libro Conversión da industria militar en Euskal Herria para non fabricar máis guerras (Adaptación da industria armeira en Euskal Herria para non crear máis guerras). Baixo o título, analízase e investiga por... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Europako Batzordeak aurkeztu duen plana ustezko gerra edo hondamendi baten aurrean “bizirauteko” kit batetik harago doa: hogeita hamar neurri proposatu ditu eskoletan, enpresetan eta herritarren artean militarismoa eta beldurra sustatuko dutenak.
“Ez dugu gerraren aurrean etsi nahi, ez dugulako hilerrietako bakea nahi”, dio manifestuak, eta agintariei irtenbide politiko baten alde lanean jartzeko eskatu diete. Sinatzaileen artean daude Delàs institutua, Gernika Gogoratuz edo Ongi Etorri Errefuxiatuak... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Israelek eraso masiboak abiarazi ditu berriro ere Gaza osoan: Khan Younis eta Rafan Gaza hegoaldean, Gaza Hirian iparraldean eta eta Deir el-Balah-n erdialdean. "Familiak seme-alaben gorpuzkiak eskuetan zituztela iristen ziren ospitalera", adierazi du lekuko batek.