Na cornixa que se derruba ano tras ano, superamos con cresal. Nas praias tiñamos a preocupación de atopar un lugar onde se propagase o pano, dar voltas nos currais ata que a pel se engurrase na auga. Tiñamos que baixar os ósos afastados, as montañas e os lugares onde se disputan as náuseas; hai uns anos, nun verán tiñan pegadas de neve e xeo, e hoxe nos loriamos ante as montañas espidas que se calcinan ao sol. Alí, onde as pradarías eran extensas e verdes, son campos secos e amarelos tan afastados do que agora parece a vista. Os campos de millo de Anartea, Landes e Biarnoa permaneceron frescos, regados, como na pomba e os barrios comezaron a construír a pizina, obtendo o permiso, aínda que vivían a dous quilómetros da praia. En lugar de pensar con area, preferimos queimar un cigarro mirando á tardiña que ir á imposta do compostador. Pasamos ben uns días gastando diñeiro, facéndoo máis lonxe da periferia da súa xilo, sen preocuparnos pola situación dos traballadores precarios do noso servizo, e alugando un piso sen arruinar si alguén faltaba. Pasamos o verán como todos, as lentes negras de madrugada á tardiña, en paz e en flor.

Iso tamén é un problema, porque vivimos sen cambiar, sen urxencias, sen importacións do día seguinte, coma se a vida estivese asegurada para sempre, coma se non estivésemos no limiar do futuro. Por que non cambiamos tanto? Por que facemos as cousas como sempre, como todos, coma se non houbese urxencia? Con todo, o 80% da poboación cre compartir preocupación polo medio ambiente.

A urxencia non a nega, pero apenas varía. E eu creo que aínda non temos suficiente medo, que é que non temos unha proposta para cambiar un racismo, e que non temos ningunha proposta para iso. Seguimos parecidos porque non se fan citas nin propostas serias. Nas sesións informativas que se nos realizaron, así como en todas as ficcións e tempos que se nos propoñen, aparecen imaxes catastrofistas, todo un lume e fame, todo é regra, e como colofón das mesmas só se fala da destrución da sociedade. Pola contra, vemos poucas citas positivas e pouca pedagoxía a favor do cambio.

Ao fío da serie Squid Game, saltáronse as vendas de zapatos sinxelos e pasouse de moda o traxe deportivo máis feo. Cando Brad Pitt bebe café (producido en cápsulas contaminantes), aumenta a venda da marca e o consumo de café até un 20% cun ano. Que pode pasar si unha serie ou publicidade deste tipo fixese referencia a un novo modelo de vida? Si aparecese o uso de compostadores nos videoxogos ou os sistemas de reutilización da auga integrásense como algo corrente en Netflix? Que consecuencias tería ver a Tom Cruise na eliminación dos plans de gobernos e lobby, inmersos nunha loita contra os mega-business? Non sería máis beneficioso presentar un país que puxo en serio a transición que a aparición de escenarios nefastos? Non debería integrar esas voces o goberno francés máis que criminalizar os movementos a favor do medio ambiente e dos novos modelos de vida?

Sempre se deixan para mañá menosprezar os retos e alertas que xa son de onte. Por tanto, como saberá cal é o modelo que un debe desenvolver, si demóstraselle que imos contra a parede, que os que se levantan son delincuentes e que a calidade de vida está marcada polo índice de consumo?