Cansáchesche?
Un pouco si. Tería que dicir que non, pero así é. Cando levas tantos anos é moi difícil seguir tendo chiste e ganas. De cando en vez flipas cun grupo e volves manter a ilusión, pero en xeral si, é moi difícil e canseime.

Segue asistindo a concertos?
Non, hai tempo que pouco. En xuño fun ver o concerto do 40 aniversario dO Encartaciones, ademais de en Pamplona, era unha cita obrigada. Si non, non vou. Chéganme algúns comentarios por aí e por aquí, e así sigo a pista dalgúns grupos, o que podo.

E por que? Que hai detrás?
Preguizoso. O outro día, xusto á beira, Tatxers tocaba nas festas do barrio da Milagrosa. Un pouco de poteo, tiñamos unha cea, os grupos comezaban a medianoite, o tres da madrugada para empezar Tatxers... e eu non aguanto iso. Resúltame moi difícil. Estivemos moitos anos, moitas veces como gauchos, pero agora, estando en casa, sinto unha especie de carga. Isto é o que hai.

Ouviches moita música.Antes de empezar a traballar neste
traballo xa ouvira moito, e non digamos cando montamos isto. Agora sigo escoitando pola miña conta. Pasei unha época peor que a actual fai dúas ou tres anos: non podía máis, non podía manter o ritmo, a saturación era moi alta. Tiña unha gran preguiza para porse a escoitar cousas novas. Pero volvinlle, non sei como, reincorporeino, e necesitábao.

Non será un traballo moi monótono e sedentario.
Pola mañá, cando cheguemos aquí, abrimos o coro, atendemos as chamadas, miramos as cousas que me chegaban, xestionamos as vendas, facemos paquetes, papeis para o transporte... Estes traballos de trámite sempre estaban por facer, e unha vez feito isto comecei a escoitar música, a atopar novos grupos e seguir a pista de grupos coñecidos. Eran o once da mañá, tomaban café e púñanse nese lugar. Evidentemente, a tarefa é moi variable en función da época do ano.

A entrevista está a realizarse en xuño. O verán vai ser unha boa época para sacar cousas ao mercado, non?
Sería mellor facelo antes do verán porque hai que dar tempo á xente. Para este momento todos os produtos deberían estar na rúa. Si publicásemos na primavera o disco dun grupo, estariamos a xestionar e elaborando entrevistas e reportaxes.

Por tanto , o traballo posterior ao lanzamento do disco é tamén importante.
Cada primavera faciamos un par de discos, nunca foi a nosa filosofía facer o máximo posible. Preferimos facer menos discos pero ser o máis traballados posible.

Unha das súas tarefas foi escoitar música e coñecer grupos, logo penso para contactar con eles. Tamén che pasou ao revés, que eles pegásenche a ti.
Evolucionou. Cando empezamos aquí, como tocabamos no Balerdi Balerdi, coñeciamos a todo o mundo, porque compartiamos o escenario con todo o mundo. Así o coñecemos Skalariak, e tamén Urtz, en Baztan. Un amigo noso, profesor de Lekaroz, propúxonos escoitar a maqueta de Urtz e compartir con eles o escenario nunhas festas. Primeiro tocamos nós e logo eles. Sinceramente dígolle, a súa actuación foi unha tolemia enorme, que en directo era un ambiente absolutamente baztanés. Propuxémoslles que veñan gravar e eles sorprendentemente que lles ofrecían por primeira vez.

E unha vez deixados os tablados, é máis difícil seguir a pista?
Perdes o circuíto e a forma de coñecer os grupos cambia. Ao ir aos concertos apréndese moito, claro, pero se non, chéganche comentarios por aí e por aquí, a xente de confianza chámache e chegas aos grupos moitas veces porque os propios grupos propuxéroncho. Despois, ao pasar as horas con estes grupos, tamén infórmanche doutros grupos e músicos e fanche propostas. Tamén tivemos un bo trato cos técnicos de son e teñen moita información que nos interesa.

Que necesita un grupo para chamar a vosa atención?En xeral
, Mariño e eu falabamos de tres compoñentes: orixinalidade, forza e boas letras. Con este tres accesorios hai que saber combinar, ser aviador.

Traballastes con moitos grupos navarros.Porque
é o noso territorio, ese foi o punto de partida. Aquí sempre nos movemos, e coñecendo á xente, tivemos todo máis accesible. Unha pequena discográfica como a nosa non ten máis que ir á outra punta de Bizkaia para escoitar a grupos descoñecidos. Ou si, pero sempre será máis difícil. Quizais agora sexa máis fácil.

Os cambios producíronse na música, introducindo estilos máis recentes, e a época do Rock Radical Vasco quedou atrás. Como o vivistes? Supúxovos algún cambio? Nunca tivemos un estilo definido, falamos moitas veces entre nós, quizais o único estilo definido
que temos era que gustar ao grupo, con bo directo, letra, carisma... Todo cambia constantemente. Cambian tempos, formas e estilos; nada é estable. Por iso nunca nos limitamos a nada.

Traballastes con grupos de diferentes estilos.
Jo, si. Urtz era de estilo hardrock americano, algo como Os Ganglios tecno-punk, moi orixinal...

Tijuana in Blue...
E Kojon Prieto e Os Huajolotes. Eran unhas saraibas que explotaban de risa. Non sabían tocar nada, pero gustábanlle á xente. Estes directos... A xente volvíase tola.

Hoxe ouves o disco de Tijuana e Potato e é de flipar, sorprendente, como creaban a música colocando as latas buxán en fila. Era unha época punk, aquela teoría de “podo facer música coas catro cousas”. Esas letras eran tamén enormes, tiñan un chiste enorme.

E como esquecelo: Desde Fóra
A súa maqueta pasou meses na balda de Mariño, que non vía tan clara a posibilidade de publicala. Facíaselle moi raro, dáballe reparos, por vertixe. Un día que lle deu o vento do sur sacouno, el tampouco sabe ben por que, e meteu nunha das súas coleccións do ano a canción Goazen, que ninguén coñecía, e combinouna con Koma, Berri Txarrak e Skalariak. Claro que xerou un pouco de balbordo, había opinións contrapostas. Nas txosnas de festas non foi moi benvida, e mira onde acabou, onde se mantén.

Posteriormente, moi ligado ao rock, unha das novidades foron as melodías de piano de Kerobia.A
eles non lles gusta dicirlles, pero eran melodías pop da época, como Coldplay, pop inglés. Pero non eran unha copia. Era un grupo de gran personalidade desde os seus inicios, especialmente bo. Déronnos a maqueta para escoitar e flipamos. O primeiro disco expandiuse bastante e deron un salto enorme co segundo, Rose Escargot.

Formaban parte doutra época?Algo que se notou
co cambio de século foi a chegada dunha nova xeración, máis coñecedora da música. Máis formación académica, moito máis culta e musical... Deuse a coñecer a xente que tocaba música a un nivel moi alto, pero evidentemente iso non significa que teñan máis chistes que os de Tijuana in Blue. Hai que ter chiste, graza, talento para chegar ao público.

Falamos de Navarra, pero tamén acudiron a Bizkaia. Zea Mays é dese comezo do novo século. Xunto a
outros grupos abriron a porta ao século. Eran moi bos, fortes. Ken Zazpi tamén tiña un gran talento desde o primeiro día e venderon moito, para nós foi enorme. É verdade que viñan de Exkixu, facendo a carreira, por tanto, coñecíanse como eran, pero mantiveron a tirada, desde o principio conectado co público.

Para vostedes o outro sería enorme: Berri Txarrak.
Estes tiveron unha subida máis graduada, foron aos poucos e logo si, explotaron e marcaron unha época, claro.

Os tempos tamén cambiaron no consumo.
Actualmente non se vende CD. Só un grupo moi importante pode facer grandes tiradas de discos e posters e vendelo porque é el, pero seguro que logo non se lle dará uso.

Con xente como Berri Txarrak viviriades bos tempos.
Malas tamén durante moitos anos, somos un mediocortonista (ri). Custounos empezar fai 32 anos, e unha vez comezamos a funcionar ben con Urtz e Os Huajolets. Baixamos, subimos de novo na época de Ken Zazpi e logo continuou con Berri Txarrak. Tamén fixemos un disco de marea cando non eran tan coñecidos, con eles si que fixemos grandes cifras.

A que dis grandes cifras?
Antes vendiamos 10.000 discos cun bo disco, e creo que o de Marea chegou a 25.000. Hoxe en día, vender 2.000 é moito. E habería que vender 2.000 discos para que fose rendible. Actualmente véndese a décima parte do que antes se vendía. Pero xa lle digo: non todo é diñeiro. É un pracer ter a sensación de facer un bo disco, estar a gusto co traballo; o que ganas cun disco é un investimento para outro que vai ter perdas.

Como consecuencia da crise de 2008, centráronse na contratación de equipos.
Pareceunos que era unha solución para reverter a situación. O irmán Mariño herdou a Kerobia, Lendakaris Mortos e outros grupos cos que virou en España.

E logo chegou a época da pirataría. Tamén o pasaron.
Cando estalou a crise en 2008, nós levamos un cinco anos sufrindo a crise da pirataría. Non viamos ningún final. 2010, 2011... Ese foi o anuncio da morte do CD.

A verdade é que, afortunadamente, chegou a Euskal Herria unha multinacional estadounidense, unha empresa de distribución para dixitalizar a música, que levou grandes e coñecidos selos de aquí. Contratámonos con eles e empezamos a ver a luz. Aínda que o mirabamos con desprezo, axudounos moito, porque ano tras ano as nosas cifras foron crecendo. A ver canto tempo dura, porque o mundo cambia moi rápido.

Tamén hai que afacerse a non vender discos.
Somos tempos duros. O que nos faltaba era a pandemia, que tamén superamos. A miúdo utilízase o termo tan moderno de “resiliencia”, que non podemos ser máis adaptables.

Agora tócavos pechar. Estamos entre caixas e caixas, todo está patas para arriba. Aquí hai moito traballo.
Non sabes o preguizoso que me dá isto (ri). Estamos a devolver aos grupos cos que colaboramos, porque imos pór á súa disposición todos os traballos de máster. Non sabiamos que facer, non sabemos que se fai neses casos, e decidimos polo nas súas mans, parécenos que é o máis xusto.

Ademais, imos entregar ao Arquivo de Música do Goberno de Navarra as mil maquetas destes anos, os carteis dos concertos, as aparicións en prensa dos traballos publicados... Mariño analiza esta posibilidade e dinnos que nos van a intervir. Por tanto, excelente. Si a xente, os afeccionados ou os investigadores queren ver e estudar, terano.

Por que non deixaron o selo en mans doutra persoa?
O lóxico si. Tivemos unha oferta, pero non nos convenceu demasiado. Porque si tomamos esa decisión, pareceunos que o selo podía perder a súa identidade, porque podían empezar a publicar outro tipo de grupos, e que os grupos que traballaron con Gor non estarían a gusto. Falamos con moita xente e atopámonos cunha persoa que podía ser adecuada. Tomou unha semana para pensalo, pero ao parecer que era demasiado traballo, negouse.