Desde hai tempo pensamos que o sistema capitalista conta os días. Quizais sexa o noso soño. Porque na nosa mocidade así o dicía o estudo marxista e estabamos convencidos de que o camiño cara ao socialismo xa estaba establecido para chegar ao novo sistema socio-económico-político. En Anart, Keynes brindou oportunidades para a supervivencia do capitalismo ao sistema salvaxe e explotador para facerlle máis humano.

Posteriormente, o socialismo real fracasou, incluso o keynesianismo. Así mesmo, o capitalismo sufriu momentos duros como a crise do petróleo (1973, 1979), a financeira (2008), a crise tecnolóxica ou as secuelas da pandemia (2020-2023), pero sempre foi capaz de avanzar pola súa capacidade reinventiva. Así, para poder superar o capitalismo, a concepción da revolución convencional non nos serve e hai que inventar outra vía.

A partir de agora que? O capitalismo mundial ten moitos retos no camiño, moitas megaamenazas. Todos eles deben ofrecer oportunidades para organizar a economía mundial en novos parámetros nos que a produción global debe ser sostible si queremos seguir vivindo dignamente neste planeta.

N fálanos das enormes ameazas que ten a economía mundial. Roubini, de orixe turca, pero afincado en Nova York, no seu libro Mega Threats (Mega-ameazas). Aínda que non é crible, Roubini prevía en 2006 a crise financeira que comezaría en 2008. De aí a súa fama, aínda que as solucións que propón son insignificantes.

Roubini prevé dez mega-ameazas, das cales vou citar dúas. A primeira, as débedas dos Estados e das familias, públicas ou privadas. Porque unha economía non pode sobrevivir si está longamente endebedada, unha economía pode endebedarse cando a actividade económica retárdase, pero cando a actividade se renova, hai que saldar as débedas, polo menos, como non se fai hoxe. E para saír dese buraco, en lugar de perdoar a débeda, expón acelerar a actividade económica, xa que o PIB debería crecer en torno ao 5%. Esta cifra pódese conseguir cando estás en vías de desenvolvemento, pero é case imposible cando se consolida a economía, mira a Xapón.

A segunda ameaza de megas está relacionada co cambio climático. Para facer fronte a esta Mega-ameaza propón tres vías: 1.- A redución do dióxido de carbono, que custaría entre o 2 e o 6% do PIB mundial, lévanos a pensar que é unha utopía. 2.- Adaptación, nese caso admítese un aumento da temperatura no solo de 2,5 graos, debendo contrarrestar os efectos. Por exemplo, rodear Nova York de pequenas illas para protexerse dos furacáns. Pero para levar a cabo eses traballos xigantescos, farían falta 25, ademais non se enfrontaría á subida do nivel do mar, polo que habería outra utopía. 3.- Enxeñaría solar geo-técnica baseada no fenómeno que produce a cinza dos volcáns. Coa emisión de cinzas artificiais á atmosfera, as partículas que se coloquen no aire entorpecen os raios solares cara ao solo. A temperatura da Terra arrefríase un grao ou, pero o dióxido de carbono, que é nocivo, non desaparecería e produciríanse novas enfermidades, unha mala solución.

A teoría económica convencional aproba as mega-ameazas, pero proponnos solucións tradicionais, sen ter en conta que o noso planeta é limitado si queremos manter o nivel de crecemento até agora. Con todo, antes de que sexa demasiado tarde temos que abordar o desastre.