Presentamos a educación como imprescindible para a transformación social. Os nenos e mozos que construirán a sociedade do futuro (transformar o presente e o futuro coma se non estivese en mans dos adultos...) é unha forma de afastarse dos pensamentos, actitudes e accións opresivas e construír relacións igualitarias. E así é, si, para investir esta sociedade inxusta, temos que incidir necesariamente na educación. Aínda que saibamos que a educación é algo máis ampla, cando escoitamos a educación vénnos á cabeza a escola. É o que queremos abordar: que base hai na escola para afastarse da cultura da dominación?

Podemos presentar a escola como un regenerador da cultura da dominación, como un dispositivo disciplinario para a sociedade ciisheteropatriar-capitalista-colonialista. Pero, doutra banda, a educación tamén pode ser clave para a transformación. O tema é si é así ou non.

Se se trata dunha transformación debemos fixarnos nas relacións que se dan nela. De feito, a transmisión de contidos pode facerse de forma xerárquica e nunha soa dirección, pero os valores transmítense con relacións, nunha dinámica bidireccional e cun exemplo. Por tanto, debemos pór o foco nas relacións de poder que se dan na escola. Non só entre os alumnos. De feito, o problema é simplemente a problemática das relacións entre os alumnos, e iso faise moitas veces. Parece que na relación profesor-profesor, profesor-alumno, profesor de dirección, profesor-resto de profesionais... non existe relación de poder asimetría. Estamos equivocados si pensamos así.

No noso traballo vemos como, cando as relacións entre os alumnos son opresivas, moitas veces reprodúcese con forza a lóxica da dominación nas relacións entre os adultos da escola. Vemos tamén as consecuencias diso; profesores que xa perderon a súa paixón pola transformación, individualismo, falta de sentido da comunidade... parálise e decepción do dominado, froito da cultura da dominación.

Por iso, debemos tomar conciencia de todas as relacións de poder na escola, analizar até onde está inmersa a cultura da dominación. Se non se fai isto, é inútil traballar os valores (non digamos os talleres destes axentes). Sempre falamos de que os valores igualitarios/feministas deben ser traballados de forma transversal, pero para iso o primeiro que hai que facer é analizar e transformar o sistema educativo, a propia escola e como todas as persoas que están nela están atravesadas pola cultura da dominación. É dicir, tomar conciencia da posición e o poder que un ten e converterse en axente de transformación.