DESASTRE
Compañías: Artedrama & Axut. Autor: Harkaitz Cano. Dirección: Ximun Fuchs. Actores: Ander Lipus, Ane Sagüés, Ruth Guimerá, Jon Ander Urresti, Maialen Belaustegi, Maite Larburu, Manex Fuchs e Eneko Gili. Día: 17 de febreiro. Lugar: Teatro Arriola de Elorrio. Próximas actuacións: 17 de marzo en Galdakao, 18 en Bergara, 25 en Ataun, 26 en Pasaia, 30 en Tarbes, 4 de abril en Durango e 15 en Aulesti, entre outros.

O desprendemento do vertedoiro de Zaldibar en febreiro de 2020 provocou a desaparición dos traballadores Alberto Sololuze e Joaquín Beltrán, provocando un desastre e confusión no País Vasco. Despois dun mes, un virus descoñecido que viña de China colapsou o sistema sanitario e todos nos mantivemos en casa. O último traballo de Artedrama e Axut trouxo á táboa estes tempos escuros.

Ao entrar no teatro, a cor gris e a confusión son as forzas audiovisuais que reduciron o escenario. Vivín e mantido a narración desde o principio até o final, para seguir de cerca os cambios de rol dos actores e situar todos os elementos da escenografía. A miúdo sente na súa pel a incapacidade do xornalista, a desesperación da familia desaparecida e a desidia e indiferenza dos responsables. Especial, a historia xurdida entre o enfermo do hospital e o traballador: o obreiro chileno lembrounos que o deserto de Atakama está a converterse nun vertedoiro de roupa, trasladando a historia da súa terra natal á táboa, e con iso entendemos que o escenario de representación de Zaldibar encheuse de roupa. Excelente neste momento, a proxección de estrelas permitiunos viaxar ao deserto.

Unha bela crítica política e social á medida que a situación o esixe, abordando un relato vivo no que o humor estivo presente. Actores hábiles, posuidores do escenario e moi preto do público. Como vimos nos últimos traballos de Axut e Artedram. Nesta ocasión, con todo, a forza audiovisual foi moi traballada. Até revitalizar a sobredose e a incerteza da época na que os números e datos reflectidos tamén fóra das tres paredes do escenario foron cedidos ao esquecemento de todos.

Como colofón, a escena inicial repítese, pero os ollos do público son agudos e movidos. A pesar de que se cre que pasou aquela época tan escura que temos tan preto, o desastre deixou pegada e son necesarios para unha reflexión ou debate deste tipo.

Os actores saúdannos con outro dos protagonistas desta última produción. E é que levaron o canto até a porta do teatro. Estivemos alí a miña tía e eu, e ao final tiven que tirar do brazo para saír da porta. "Quedaríame ata que apagasen as luces escoitándoas" confesoume riseira. Camiñamos en silencio coa sensación de gozar no teatro desde hai tempo.