É evidente que existen o seu asombrosos iate e jet-set, as súas botellas de caviar e champaña, as súas búnkers de luxo e os seus abrigos de coiro de crocodilo ou cibelina de Nilo. Os ultra-ricos teñen un consumo desmesurado e parecen non ser conscientes do cambio climático. Unha media anual de 8.190 toneladas de CO2 é o resultado de que un único billón, mil veces máis que un cidadán “convencional”, produza. Pero Edouard Morena, investigador da Universidade de Londres, afirma que non basta con mirar este consumo. Non só son consumidores, senón que son axentes: "Os ultra-ricos que se comprometen co clima tratan sobre todo de protexer o seu poder".
Máis aló da tendencia individualista, Morena analiza detalladamente os camiños traballados para a supervivencia da clase ultra-rica e poder seguir enriquecendo: lles ultra-riches face à a crise climatique ("O fin do mundo e os petits fours: ultra-ricos fronte á crise climática"). Para completar a súa tese investigou en detalle os seus investimentos e a súa implicación na transición.
"A marca de riqueza que teñen permítenos distinguir entre ricos ultrarrápidos e humildes cidadáns. Pero non gardan o diñeiro debaixo da idea, invisten en proxectos climatizados". Unha cifra como mostra diso é que, tendo en conta o impacto dos investimentos, un rico ultra-rico deduce 2,4 millóns de toneladas de CO2 ao ano, fronte ás 10,7 toneladas de CO2 que supoñen os investimentos financeiros dun cidadán convencional. Greenpeace e Oxfam son datos publicados polas organizacións non gobernamentais o pasado verán, observando a pegada de carbono das empresas principalmente investidas por 63 billóns franceses e canalizando o que proporcionalmente corresponde a cada unha. "Á hora de mirar a súa carteira de activos, que quere dicir investimentos, somos conscientes da influencia climática real que teñen", asegura Morena.
Desde o ano 2000, os ultra-ricos han saltado da conciencia de clase á "conciencia de clase climática": "Combínanse a conciencia dos efectos do capitalismo baseados en combustibles fósiles e a necesidade de reformar esa especie de ttip os efectos negativos, sempre con beneficios, e a alta conciencia de que o cambio climático é unha ameaza para os seus intereses de clase e poder. A eles hai que engadir a conciencia, segundo o politólogo, de que poden obter beneficios a través de mecanismos do mercado financeiro e da canalización de ‘solucións de tecno’ [solucións baseadas en novas tecnoloxías]. Porque saben que tamén son "vulnerables", tanto ao cambio climático como ás transicións políticas.
De aí a estratexia de situarse nas políticas de clima e de transición ecolóxica –como di Morena, construír búnkers de luxo é unha cousa, pero a maioría dos ultraricos teñen claro que teñen máis ganas de facelo en citas como os cumes do COP–. Teñen como obxectivo orientar o debate ao sentido que lles convén e influír nas decisións políticas de maneira que se evite o que sería peor para a súa clase e, en todo caso, satisfágase a fame de enriquecerse. Kevin Anderson, climatólogo británico, denomina "jet-sets climáticos", xa que utilizan o seu jet-set privado para desprazarse polos cumes climáticos. necesidade de "capitalismo verde" para seguir rico
Teñen o "capitalismo verde" como medio de solución e continuamente predicando a súa mensaxe. Morena quere deixar claro que os famosos ultraricos son só a punta do iceberg e que a súa estratexia está totalmente estruturada: expertos, grupos de lobby, organizacións non gobernamentais, reflexión think-tanks, burócrata da ONU, altos funcionarios, científicos e comunicadores, conseguen vender o "capitalismo verde" como solución. O discurso está minuciosamente traballado e podemos atopar unha análise clara do mesmo no seu libro Fin du monde et petits fours. Como non podía ser doutra maneira, teñen unha lectura ultra-liberal: os estados non poderán afrontar o reto climático, a solución vén pola vía financeira e empresarial privada. Ano tras ano, o COP vai enraizando esta idea. Imaxínache, Sultan Ao Jaber, director da compañía petrolífera Abu Dhabi National Oil Company, será o presidente do pasado cume do COP28 en novembro! Cal é, por tanto, a obrigación dos Estados? "En lugar de intervir directamente coas políticas de nacionalización da enerxía ou os investimentos masivos para garantir o transporte público, os gobernos deben porse ao servizo dos fondos de investimento e das empresas de transición. Neste sentido, os beneficios son para os axentes privados e as perdas para o Estado, é dicir, para os cidadáns". O autor do libro di que esta organización está en marcha e mostra o Pacto Verde Europeo.
En 2009 sentiu o resultado do traballo de cociña no COP15 en Copenhague: "As elites viron o obxectivo de non superar o quecemento de dous graos a longo prazo como un triunfo: esixían unha transición á baixa emisión de carbono e aseguraban o camiño do capitalismo verde desde a perspectiva do investimento". A obrigación ou o cambio no cumprimento deste obxectivo difuso non obrigou aos Estados. Desde entón, máis ou menos, niso estamos. Paralelamente, os ultra-ricos sitúan o carbono como un valor susceptible de ser comercializado no mercado financeiro, e abren a posibilidade de compensar as emisións de CO2 investindo en contornas naturais –aínda que queda bastante claro que o mercado de carbono non supón unha redución das emisións que necesitamos–. É dicir, cumpriron o seu obxectivo fundamental: seguen enriquecendo co que
se chama a transición. Morena afirma na entrevista concedida ao medio Marianne que "os ultra-ricos impiden o debate sobre a ecoloxía", conseguindo situar o capitalismo verde como unha "solución única". Tendo en conta esta estratexia de clase, é máis necesario falar de "cambio climático" en lugar de "xustiza climática". Porque o clima é tamén unha loita de clases.
Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]
Non había ninguén ou todos. Que todos suframos polo menos si non se dan os cambios necesarios para que ninguén sufra a emerxencia climática. Vostede –lector–, eu –Jenofá-, eles –pobres– e eles –ricos–. Os incendios de Los Ángeles non me produciron... [+]