Novembro deixounos impregnados de conferencias e xornadas. Nos temas de cidade e arquitectura, mostraron a súa preocupación polo consumo de enerxía e recursos materiais de todo tipo, como unha sintonía dos meses que vivimos, presente en todas as físgoas. Á vista da audiencia, ás veces parece que hai unha base para a transformación que se move e outras veces que non, que son simplemente palabras de equidad ou un truco de capital para empobrecer uns máis en favor do peto duns poucos.

Alguén levanta a man na sala e pregunta é posible que un edificio sexa sostible? Sorprendentemente, temos pouca información para dicir nada, e en todo caso a resposta estaría chea de explicacións e matices. Até o momento impuxéronse dúas liñas de traballo: a mellora da tecnoloxía das carpintarías e as enerxías renovables e a incorporación de técnicas pasivas de deseño bioclimático nos edificios. Parece que o seguinte paso da investigación construtiva será realizar a “trazabilidad” dos materiais de construción, é dicir, cuantificar a emisión de CO2 e a pegada ecolóxica que produce a produción, transporte e construción de cada material, e determinar o impacto que ten sobre a nosa saúde na inhalación, contacto e presenza dun material. E o máis importante: comunicar a información recollida. Tal e como aparecen os efectos sanitarios no paquete de cigarros, facer visible a cadea de efectos dun material sintético é fundamental para realizar unha valoración.

Para obter unha receita pecha do edificio sostible, ás veces chegamos a simplificaciones bruscas, como dicir que construír con madeira é sostible. Como afirmar que o aguacate é un alimento sostible. Hai que analizar como, por onde, etcétera. Pero se se necesita unha resposta de certeza, aquí un: construír no cantil mariño nunca será sostible –non construír é a resposta máis sostible– e co mapa do material e do coñecemento dos materiais de construción dun lugar podemos conseguir un camiño posible.