A portada de 2.793 destinouse a megaproyectos extractivistas denominados "bomba de carbono". Un ambiente apocalíptico, desastre e dor, ambos en man. A multinacional francesa Total Energies e o chinés CNOOC China National Offshore Oil Corporation representan á perfección a realidade que encerra este termo en Uganda e Tanzania, infraestruturas para a extracción de petróleo Tilenga e tubaxes de petróleo Eacop para o transporte de recurso.
Queren perforar 400 pozos ao redor do Lago Albert para extraer polo menos 190.000 barrís de petróleo ao día. Trátase dunha cantidade inxente que daría lugar a unha contaminación diferente: emitiría 34 millóns de toneladas de CO2 ao ano, o que equivale a seis veces a do pobo de Uganda.

Esta bomba de carbono trae o tubo de petróleo quentado máis longo do mundo, que sería quentado a 50 graos porque o petróleo debe fluidificarse para poder ser transportado. Unha infraestrutura de 1.443 quilómetros que atravesaría Uganda e Tanzania, superando as dezaseis reservas naturais e destruíndo os hábitats dalgúns animais que están a piques de desaparecer no seu camiño, afectando a outros cidadáns, fauna e flora.

O que supón esta infraestrutura é enorme, e non podemos pensar que estas multinacionais se fagan no seu territorio, en Francia e en China, o proxecto é tan destrutivo. En primeiro lugar, as externalizaciones e desprazamentos da poboación derivados da construción da infraestrutura: 100.000 persoas deberán abandonar as súas casas ou terreos. Isto aumentará a fame, xa que centos de familias autóctonas están a destinar as súas terras ao cultivo.

A Organización Non Gobernamental Lles amis da terre publicou Un cauchemar nommé Total ("Un pesadelo chamado Total") ou este 5 de outubro publicou Eacop, a voie du désastre ("Eacop, a ruta do desastre") para darse conta de como son estas tomas de terra, que non teñen que ter información, non teñen que ser falsas. Basicamente, Eacope e Tilenga concluíron que o 15 de setembro o Parlamento Europeo votou a resolución que denuncia a "vulneración de dereitos humanos". "Detencións, actos de intimidación e persecucións xudiciais contra os defensores dos dereitos humanos e as organizacións non gobernamentais" é o que denuncia a institución. Con todo, a pesar de ser unha declaración significativa, non obriga ás empresas a nada. Insta á multinacional francesa a que tome un "espazo dun ano" para abordar outros proxectos baseados en enerxías renovables e para investigar a "factibilidad doutro percorrido" ("preservación dos ecosistemas protexidos e os seus recursos hídricos").

Os rivais tratan de negar o proxecto en base á lexislación: o 12 de outubro será xulgado ante o tribunal de Total Energies de París –cando se escribe esta Net Próximo aínda non é pasado e non se pode contar como defendeu o seu a multinacional–.
Biodiversidade. É outro dos prexudicados. A terceira parte dos pozos constrúense na zona de Murchinson Falls, protexida desde 1926, e ademais dos pozos e oleodutos, realízanse outros medios de transporte. Durante as obras os camións realizarían ao redor de 600 desprazamentos ao mes e posteriormente, entre pozos e pozos, 2.000 desprazamentos. O petroleiro atravesaría tamén o río Nilo que une os lagos Albert e Vitoria. Aproveitarán a auga dos lagos, 9 millóns de litros cúbicos ao ano, e o mesmo ocorre cando millóns de habitantes teñan unha reserva de auga potable para subsistir. O petroleiro atravesará o lago Vitoria, a segunda reserva mundial de auga doce e fonte de auga de 40 millóns de habitantes, e uns 200 arroios.

O ecoloxista Bill Mc Kibben resume así: "Parece que teñen un percorrido como para danar ao animal o máis posible: as plataformas de perforación atópanse no Parque Nacional de Murchison Falls, e o oleoduto atravesa a reserva forestal da Taala e penetra no bosque de Bugoma, onde se atopan os grandes grupos de chimpancés, antes de atravesar Tanzania e a reserva de Resútero, onde habitan león, búfalo, antícepo, antílope, antícepílope, hipérigálamo, monálamo, mono, mono, monochipérnopo, mono, monálamo, mono, monápode colimopo, mono, mono, monápode colimopo, mono, mono, mono, monápode mono, monápool, mono, mono, monápode mono, monáusco, mono, monápool, monáusco, monápode mono, mono, monápool, monápode mono, monápool, monápode mono, mono, mono, monápool, mono, mono, mono, mono, mono, mono, mono, O oleoduto atravesa tamén a estepa de Wembere, un paraíso para as aves e un hábitat de centos de quilómetros cadrados para os elefantes. Cando chegue a Tanzania, o petróleo será transportado por barcos de até tres campos de fútbol, entre os manglares e os arrecifes de coral, augas cheas de tartarugas e dugones".En caso
de producirse un accidente, xa sexa por derrame, incendio ou sexa, non é difícil imaxinar a desmasa que causaría. Con todo, o proxecto adiántase e Total Enerxías asinou en febreiro un trato de 10.000 millóns de dólares cos dous Estados e o chinés CNOOC. Dezaseis anos despois de que se producisen as reservas petrolíferas, o soño das compañías materializouse e queren finalizar as obras para o ano 2025.

Aínda que non recompense directamente os proxectos, Eacop e Tilenga, termo que designa a posición colonial de Francia con África, cheiran a Françafrique. Como proba temos a carta do presidente francés Emmanuel Macron a Yoweri Museveni Uganda. "En min podes confiar en que os investidores e os coñecementos de Francia diríxanse a vostedes, e que aumente a presenza de Francia en Uganda", pódese ler na carta de maio do ano pasado. Aínda que os xefes de Estado e as multinacionais non o recoñezan, moitos activistas nomean cunha palabra concreta a explotación dos recursos naturais: estamos aínda nun colonialismo que nunca acabou.

Cando a débeda non poida ser devolta, está obrigada á extracción

Moitas localidades do Hemisferio Sur ven obrigadas a destinar as súas colleitas e as súas riquezas naturais ao norte do mundo cando as estruturas financeiras internacionais non poden devolver as subvencións. Nicolas Sersiron en Dette et extractivisme ("Débeda e estractivismo") explica detalladamente a relación entre débeda e extracción: Ao día seguinte do proceso de descolonización iniciado tras a Segunda Guerra Mundial, os países ricos comezaron a orientar a política de préstamos para manter a dependencia e dependencia dos países máis pobres do Sur.

"As débedas externas nunca beneficiaron aos cidadáns e están a pagar pola súa suor. Peor, son utilizados como pancas para destinar os seus recursos naturais e as súas producións agrícolas á exportación. 'Se non podedes pagar, picade o solo, a débeda ten que ser pagada'. O endebedamento iniciado nas décadas de 1970 e 1980 non pode ser pagado polos países máis pobres de África. Neste contexto, ven obrigados a expor políticas de austeridade e a pór a disposición internacional cultivos e recursos naturais. Ademais, o diñeiro que poden investir no desenvolvemento local debe destinarse necesariamente ao pago da débeda. Tanzania e Uganda son os países máis pobres e endebedados á vista de Total Energies e CNOOC: 25.537 millóns de dólares de débeda externa para o primeiro e 17.206 millóns de dólares para o segundo. Por iso di Sersiron que temos que seguir falando do "colonialismo". Peor, lembra que nun principio os países colonizadores preguntaban polos préstamos para construír as infraestruturas das terras ocupadas, e logo, aínda que eles non pregunten nada, tiveron que pagar os pobos independentes africanos.

Hoxe en día, di que as multinacionais teñen un poder enorme, e que só así se pode entender a postura de seguir coas bombas de carbono: "Polo seu poder financeiro, os electores poden comprar, poden orientar a lexislación ao seu favor; poden expor unha política que lles enriqueza, sempre en detrimento de a humanidade e da natureza". O obxectivo fixado no cume climático COP15 non se cumprirá coa construción de bombas de carbono –quecemento global de 1,5 ou 2 graos–. Hai uns días soubemos que Coca-Cola vai ser un dos principais patrocinadores do Cume COP27: déixase demasiado poder ás multinacionais e así non imos reverter a emerxencia climática.