Ao día seguinte fixéronlle unha breve mención no xornal Sud Ouest e ao día seguinte sacaron un artigo con máis datos. Os principais medios de Hego Euskal Herria e de España recibiron unha nota da axencia Efe. En todos os casos recolléronse algúns detalles do suceso, entre eles a imposibilidade das testemuñas de salvar a vida e a identificación dun home de 73 anos, hoxe coñecido nunha páxina web como “mozo vietnamita”, ás catro horas. Tamén deixou unha pista borrosa: Van Dong estaba ingresado no psiquiátrico de Pau e fuxiu ese mesmo día. Pero non mencionaron por que se suicidou.
Nese momento varios refuxiados vascos estaban en folga de fame para loitar contra as súas medidas e evitar a súa expulsión ao Estado español
Nove anos antes, o monxe budista Thích Queng suicidouse (na foto) para protestar contra a persecución do goberno do Vietnam Sur. O fotógrafo Malcolm Browne fíxolle unha foto que logo lle outorgaría o premio Pulitzer, o que provocou que se dese a coñecer a todo o mundo esta forma de protesta extrema, é dicir, o autocuidado a modo de bomzo, que significa monxe budista. Pois, a que se opuña Van Donge?
Nos libros A tenrura dos pobos (2011) de Jesús Valencia e Refuxiados (2015) de Iñaki Egaña dáse resposta á pregunta: foi unha acción a favor dos refuxiados vascos. Nese momento, varios refuxiados vascos estaban en folga de fame para loitar contra as súas medidas e evitar a súa expulsión ao Estado español. Entón, Van Dong enviou aos xornais unha serie de cartas anónimas, asinadas co sobrenome de “Yon” ou “Jon”, ameazando que se queimaría si non abandonaban as medidas. E ao final cumpriu a ameaza.
Con motivo do 50 aniversario do acto, Lander Arbelaitz, xornalista de ARGIA, estivo recollendo os datos e fontes recollidas nestas liñas. Pero aínda queda moito por explorar, por exemplo, os arquivos da revista Enbata e do psiquiátrico de Pau poden abrir o camiño para desentrañar o misterio de Van Dong e facer un recoñecemento á súa acción.
Pamplona, 1939. No principio do ano, a praza de touros da cidade foi utilizada como campo de concentración polos franquistas. Tivo oficialmente capacidade para 3.000 prisioneiros de guerra, nun momento no que non había fronte en Navarra, polo que os encerrados alí deben ser... [+]
Este texto chega dous anos tarde, pero as calamidades de borrachos son así. Unha sorpresa sorprendente sucedeu en San Fermín Txikito: Coñecín a Maite Ciganda Azcarate, restauradora de arte e amiga dun amigo. Aquela noite contoume que estivera arranxando dúas figuras que se... [+]
A escultura Dual, colocada na rúa Ijentea, inaugurouse o 31 de maio de 2014 en homenaxe aos 400 donostiarras executados polos franquistas durante o golpe de estado do 36 e a posterior guerra. Foi un acto emotivo, sinxelo, pero cheo de significado. Alí estiveron familiares e... [+]