É sabido dicir que o custo da vida foi en aumento. A subida dos prezos dos alimentos está a afectar á poboación modesta; os prezos da gasolina tamén soben; os custos de electricidade e gas están a converterse en algo fundamental para o benestar, como cociñar, manter a casa nun mínimo benestar térmico, usar a lavadora, etc. O dereito a unha vivenda digna é unha esixencia vella que non se satisfai. Hai que destacar que este aumento do custo da vida, medido a través da inflación, golpea con máis intensidade a quen teñen ingresos baixos.

As previsións económicas indican que a inflación irá diminuíndo. Mentres tanto, este aumento da inflación acompañouse dun importante aumento dos beneficios empresariais en moitos sectores. O Banco Central Europeo subliñou que moitas empresas incrementaron os seus prezos máis aló do aumento dos salarios nominais e, en moitos casos, do aumento dos custos enerxéticos. En resumo, os beneficios empresariais foron en gran medida responsables do crecente custo de vida.

A inflación a dous díxitos foi un golpe de orde contra os traballadores. Os incrementos salariais subscritos por Gran Recesión nos convenios colectivos laborais, en xeral, foron escasos, e en moitos casos deberiamos falar de reducións salariais en termos reais. As empresas sempre utilizaron a “escusa da crise” para non incrementar as súas retribucións, especialmente a partir de 2008, mantendo algúns convenios colectivos sen renovarse durante anos. A isto hai que engadir que desde o ano 2002 a Moeda Única non axudou, xa que os traballadores teñen a mesma capacidade de compra que ese ano, 20 anos despois.

Pero non todo é cuestión de diñeiro. Aumento da carga de traballo que sofren os traballadores en beneficio das empresas. Ritmo de traballo crecente, control empresarial profundo a través da tecnoloxía, esixencia dunha atención moi alta nas tarefas encomendadas, alta mobilidade nos postos de traballo, escasa formación impartida polas empresas… o custo psicolóxico do traballo multiplicouse exponencialmente, a cambio dun salario escaso que non garante un nivel de vida digno. A OCDE informou que un de cada cinco traballadores padece trastorno mental, depresión ou ansiedade e que na actualidade o incremento da inseguridade e presión laboral aumenta os problemas de saúde mental.

O incremento do custo de vida e a deterioración da saúde mental son consecuencia directa do funcionamento capitalista, que inciden positivamente no balance anual de moitas empresas. O peor é que esta situación se normalizou, porque neste realismo capitalista que padecemos é máis fácil imaxinar o fin do mundo que o fin do capitalismo. Parece que a desesperación é o que está a gañar o partido. É así?

No Reino Unido púxose en marcha a campaña Enough is enough por parte dos axentes sociais e sindicais, con cinco peticións para facer fronte á crise: un incremento salarial real, unha redución da factura enerxética, acabar coa pobreza alimentaria, garantir unha vivenda digna para todos e gravar aos ricos. Non será unha proposta revolucionaria, pero pode ser un principio. Si a isto engadimos a expansión do sindicalismo transformador e a redución da xornada laboral sen recortes salariais, permitiría esclarecer o escuro contexto representado nos parágrafos anteriores.

Non debemos esquecer que estamos a falar dun conflito entre capital e traballo. Conflito entre capital e vida.