Que sentes no tablado?
Sinto unha emoción, coma se fose a primeira vez. Cando canto con Skabidean non me poño tan nervioso, porque estou moi cómodo e teño máis experiencia. Hai un cambio na táboa, e cando o conecto co público o nerviosismo convértese en felicidade.
Sentes cómodo en ambos?
Como estou a coñecer máis a representación sinto como un neno. Outra enerxía é cantar unha canción apresa ou representala aprendendo un texto. Tamén se interpretan cancións, pero o público da música non é tan rigoroso coa verdade.
Desde que estás a ambos os dous lados da tarima cambiaches a túa vista?
Si, claro. Ademais, isto ás veces non me permite gozar porque me centro noutras cousas. A pesar de entrar na historia, fíxome na representación ou vexo que o micrófono caeu e está angustiado. Doume conta máis porque a min tamén me pasa. Sinto que non estou no lugar do que está no público, nin no lugar do que está no tablado; estou a medio camiño.
Creaches o grupo Sastakai con Irati Vélez e estades a crear unha obra de teatro sobre a regra. Para iso abriron unha enquisa, que tipo de respostas recibiron?
Foi terrible porque recibimos moitas e moi diferentes respostas. Iso era o que nós queriamos reflectir: que hai miles de maneiras de vivir a regra. Ademais, recibir tantas respostas significa que a xente quere falar do tema.
Por que é o teatro punk?
Non temos moi claro o concepto [rir]. Irati e eu somos moi punkis: queremos facer as cousas, pero ben. Cando falamos cos compañeiros de clase dicimos que nos gustaría reunir a xente para facer teatro, como se reúne para crear grupos musicais. Catro novos de 15 anos que o tocan moi mal, pero que o pasan moi ben tocando nos queserías. É certo que é outro público, pero é interesante levar esa esencia ao teatro. Facemos teatro desde o humor, con recursos moi escasos e sazonamos a ferida sen pechar. Estes conceptos entran dentro do punk.
Recibiron unha subvención e déronlles un espazo para realizar e presentar os ensaios.
A cantidade do festival Eztena era moi sinxela, pero non necesitabamos moito. Moitas veces non creamos porque nos faltan eses espazos no mundo do teatro. Con todo, cada vez hai máis espazos. Os profesores cóntannos que hai unhas décadas ensaiaban nos bares, pero xa non se fai. Si fáltannos estes espazos onde o faremos?
Canto ten a súa arte do activismo? E canto ten o seu activismo de arte?
Como son novo, vasco, navarro e muller vou pór en escena estas cousas. Só salguen reivindicacións cara ao exterior, e ligo a militancia cara a dentro con axudar aos demais. Por exemplo, porque quero que me axude á actuación de Sancho o Forte, porque é vascófilo e folclórico, e como é en Pamplona teño que estar aí. Por tanto, a miña arte ten activismo e o meu activismo arte.
Como ve a situación das mulleres no escenario?
Cada vez subimos máis mulleres, pero cando subimos ao tablado é máis responsable. Como normalmente facemos o que fan os homes, estamos no punto de mira. Queren ver si chegamos á altura destes homes. Temos que subir a defender que o facemos ben. Por que non podemos facer mal ou mal?
O grupo musical Skabidean está formado principalmente por homes, sentes a necesidade de reivindicar o teu espazo?
Ás veces gustaríame que Lorena [Aisa] e eu non fósemos cantantes, porque normalmente as mulleres son cantantes sobre o escenario. Sinto que estamos máis no punto de mira porque somos a cara do equipo. Gustaríame tocar a batería ou o teclado. Con todo, creo que hai oito mozos e dúas mozas que subliñan moito que estamos aí.
Que hai detrás?
A imaxe é unha cantante na formación dun grupo musical, moi relacionada coa objetivación e sexualización dos nosos corpos. Normalmente os que toman as ferramentas en todos os sentidos son os homes. Ves a unha moza tocando a batería e quítaselle a feminidade e ser cantante non.
Queres crealo en eúscaro e en Euskal Herria. Cres que a xente tende a saír fóra?
Si, sobre todo vai a Madrid, pero aquí tamén hai lugares para estudar. Quero traballar aquí e saber que é o teatro vasco. Quero coñecer a xente que está no teatro vasco, e se me vou fóra, perderei iso. Quero impulsar e ampliar o que hai aquí.
“O circo abriume a rendija do clown e o circo ensinoume o que é porse diante dun público por primeira vez”. Desde entón dedícase ao mundo da arte. Agora é músico e actor, e sempre ten ganas de aprender: “Gustaríame aprender o baixo, en casa ouvín moito porque o meu pai toca o baixo. Cheguei mesmo a odiar por tanta escoita, pero ultimamente préstame atención”.
Este texto chega dous anos tarde, pero as calamidades de borrachos son así. Unha sorpresa sorprendente sucedeu en San Fermín Txikito: Coñecín a Maite Ciganda Azcarate, restauradora de arte e amiga dun amigo. Aquela noite contoume que estivera arranxando dúas figuras que se... [+]
O luns pola tarde xa tiña planificados dous documentais realizados en Euskal Herria. Non son especialmente afeccionado aos documentais, pero o Zinemaldia adoita ser unha boa oportunidade para deixar de lado os hábitos e as tradicións. Decidinme pola Réplica de Pello... [+]