É venres pola tarde, o día foi moito, a semana foi longa, pero se imos aceptando a invitación de última hora para o teatro para ver óbraa Compromiso ao Teatro Principal de San Sebastián. Chegamos ao portelo a última hora, sen entrada, e grazas á nova hora enchemos dous asentos que ían quedar baleiros. Hai un bo tempo no exterior, moita xente nas rúas e o ambiente de verán tira cara a fóra.

Sentarnos na cadeira vermella sen saber moi pouco da obra e calcular o que baixamos de idade media é difícil de dicir, pero algúns puntos si, sen dúbida. Como se escribe a reseína dunha obra de teatro? Tentei lembrar algunhas frases, lembrar nomes, repasar a trama a medida que se produce, prestar atención a temas e elementos que dan coherencia á obra, valorar a obra dos actores. Gardei unha frase: “O peor inimigo é o amigo que sempre di nai” –ou algo parecido–. Coa escusa do debate entre Arrieta, de esquerda, de verdade, que vai traer cambios, e Mentxaka, da dereita, de sempre, corrupto – os candidatos á presidencia, comeza a conversación entre dúas persoas que aparecen na táboa. Ramón Agirre, no papel do actor German e Joseba Apaolaza, no papel do escritor Tomás, parten nunha conversación cirplegaria. O Compromiso é unha comedia lixeira e con todo ten sorpresas, sempre para liberar a tensión de humor no momento oportuno. O trío está formado por Zuhaitz Gurrutxaga, no papel de Gonzalo, o comprador de casas, e Germán e Tomás quedan atrapados nun enfrontamento entre vellos amigos nada máis chegar ao vello piso.

Outra frase no aire: O teatro é vida e a vida é teatro –ou algo así, creo–. Este triplo xogo teatral céntrase nas referencias que os actores fan ao propio teatro e ao público, e nas capas de ficción ou de invención que se van construíndo a medida que avanza a obra. Gonzalo é tamén espectador nos relatos internos da obra, aínda que ás veces é un mero testemuño do que está a suceder.

O texto orixinal da obra é de Philippe Claudel, traducido por Martin Agirre e dirixido por Begoña Bilbao Lejarzegi. A adaptación é moi boa, xa que o orixinal en francés desapareceu totalmente na súa versión en eúscaro. A clave do Consrpomiso está nas entrevistas, pasa a velocidade, avanza retorcendo palabras, provocando risa. Ao mesmo tempo, fala de amizade, de amizade e amor, de ser un bo amigo, de ser unha boa persoa. Ás veces pode parecer axial, a vida a miúdo tamén parece axial.