Cando se deu conta de que lle gustaba debuxar?

Máis que gustarme, deime conta de que forma parte da miña día a día. Nunha folla, nos bordos dos cadernos, en calquera sitio e en calquera momento. Hoxe non imaxino a miña vida sen debuxar. E máis que resultados, gústame o proceso de chegar até aí. Iso satisfaime.

Recoñecíchesche como ilustrador?

Non, aínda non. Non sei por que ademais. Creo que para iso necesítanse moitas condicións, ou as necesito. Cústame porme a etiqueta de ilustrador, aínda que cada vez teño máis normalizada. No meu caso, o que de momento consigo é moi precario economicamente. Creo que ata que se converta en absolutamente profesional non me vou a recoñecer que son ilustrador.

Cal é o seu estilo?

Gústame a imaxe realista, non sinto identificado co abstracto. Chamaría pictórico, con moitas pinceladas de realismo. Tento introducir vitalidade na cor. Nos primeiros tempos facíao todo en branco e negro cun lapis e un bolígrafo Bic. Non sei si hai un nome que defina o meu estilo. É miña e xa está, ja ja ja ja ja! Atopei varios referentes a través das redes sociais, pero priorizo transgredir o meu camiño.

Publico o que fixen cada cinco anos e volvo empezar de cero. De cando en vez tento facer algunha ilustración máis desenvolvida e redondeada. Moitas veces empezo a debuxar, a estudar ou a terminar un traballo, por exemplo. Agora empezo a decorar o bordo da páxina con bosquexos.

Como se ilustran os textos escritos e con que finalidade?

Cando empecei non falaba co autor. En función da data de publicación tiña algún acontecemento ou outro para crear unha imaxe. Hoxe en día, xa levo dous anos, falo co autor e pregúntolle pola mensaxe que el quere transmitir. Debuxar da forma máis real posible aquilo que quere transmitir. Ás veces non penso moito, sigo a voz interna. Pero outras veces doulle demasiadas voltas. Ao final parto dun texto que non é meu e iso ten a súa dificultade. Tento facer o meu texto e a miña mensaxe para que a ilustración sexa considerada como unha sucesión de texto e viceversa. Que sexan complementarios.

Quen manda, a cabeza ou as mans?

No meu caso as mentes! Tento reflectir o que teño alí e xeralmente é moi complexo.Miro en todo momento os meus recursos e capacidades e con iso empezo. Ás veces sáeme algo intermedio. Ás veces non sinto capaz e ao final pídome ser realista. Relaciono todo este proceso coa ilustración. Máis que o resultado, porque gozo do camiño para conseguilo.

Aínda que moitos ilustradores son mulleres, a maioría dos que traballan profesionalmente son homes.

Como ocorre en moitos sectores da poboación, no noso tamén o é. Na literatura infantil, por exemplo, hai moitas mulleres ilustradoras. Con todo, nos cómics, xornais, novelas... a maioría son homes, en cambio, de forma notable. Creo que a muller pode facer unha achega diferente.

Vostede é profesor, no sistema educativo en xeral excluíuse o debuxo.

Si, é así, de maneira grave e aínda moi evidente. Debería deixar de minusvalorar o debuxo, situalo ao mesmo nivel que o resto de materias. Non só debuxo, senón tamén música, por exemplo. Xeralmente enténdese como unha materia que non achega nada á persoa. Con todo, co debuxo pódense traballar moitas cousas. O proceso pode ser moi interesante e de gran achega. Creo que a educación debe garantir a diversidade, e cando hoxe se fai unha oportunidade ignóranse outros ámbitos. Parece branco ou negro. Creo que habería que reformulalo, dándolle a importancia que merece.