Os irlandeses perderon o seu idioma e gañaron o inglés. Que máis gañaron? Que máis perder? Pasei unha semana en Dublín, vivindo e analizando o Bloomsday, un festival baseado na vibrante novela Ulysses de James Joyce.
Antes estiven en Irlanda, norte e sur, leste e oeste, no século XX e neste XXI. Na maioría dos casos co fin de analizar o que se pode/era traer de nós. Non teño ningunha resposta clara. Irlanda é un país belo, que sufriu moito na historia contemporánea, e quizá por iso atopes alí a xente encantadora. Fixen os meus mellores amigos. Gustaríame saber cara a onde se dirixe neste momento. Por que aínda se atopa nunha situación crítica.

Os irlandeses entraron nos procesos de paz anticipándose aos vascos. Os republicanos buscaban a independencia e a unidade de toda a illa, e a miúdo repetíronnos que a esperanza se puña no crecemento demográfico, é dicir, que o crecemento dos republicanos era máis rápido. Agora gañaron en votos, pero o Brexit atascóuselles no centro. Non poden constituírse novos gobernos. Non se pode eliminar o límite que divide Irlanda. Non se pode avanzar na unidade soñada.

Mentres, no Estado do Sur, que hai un século é unha república independente, as cousas tomaron o seu propio camiño. Propio? Non estou seguro. É posible que aquí tamén Sinn Féin impóñase nas próximas eleccións, iso é o que se cita nela. Pero que tipo de sociedade atoparán os partidarios da República Unida si chegan ao goberno? Van ter a posibilidade de ir cara aos obxectivos dunha vez?

En Dublín considerouse a capital da antiga hibernia. A metrópoli hiberniana é coñecida na literatura moderna. Estes días James Joyce é un referente omnipresente que celebra o seu Ulysses no exitoso e institucionalizado Bloomsday. O 16 de xuño, un día enteiro, os dublineses Leopold Bloom tentan repetir o que viviran nas súas rúas. Quixemos probar que é o que atopamos no seu camiño.

Ulysses é Dublin, pero moi lonxe del, James Joyce escribiu a novela en Trieste, Zúric e París. Marchouse de Irlanda aos vinte e dous anos, alegando que o seu ambiente se lle afogaba. Cando toda Europa estaba en guerra, Joyce comezou a escribir a novela durante sete anos. Alguén lle reprochou fuxir a Zúric neutral (“que fixo en tempos de guerra”) e o escritor respondeu: “Escribín Ulysses e que fixo vostede?”.

No quinto capítulo da novela, Leopold Bloom, consciente de que a súa muller se reúne habitualmente cunha amante en casa de ambos para atraer á súa esposa Molly, planea comprar e regalar un escaso xabón de limón nunha famosa farmacia de Dublín. Un século despois da publicación da novela, atopamos a Sweny´s Pharmacy de Lincoln Place. Patrick J recíbenos con hospitalidade. O dono Murphy, ao ouvir que eramos vascos, puxo no mostrador a novela Ulises en eúscaro, nunha edición traducida por Xabier Olarra e publicada por Ra. Tras admirar a nosa admirable sorpresa, tómanos a guitarra e cántanos a melancólica canción. Gaelikoz. “O vento que vén das inmediacións do monte trae consigo novas persoas”.

Emocionante. Pero perdeuse a Irlanda e nas rúas de Dublín moitos fillos do neoliberalismo, moi numerosos, hoxe son esmoleiros dublineses, desde a histórica rúa Ou´Connell até o comercial Grafton.

Dublindar é unha colección de contos en inglés escrita por James Joyce.